Tesisat Dergisi 329. Sayı (Mayıs 2023)

56 TESİSAT • Mayıs / 2023 MAKALE Plastik Boru Alanında Bir Devrim: 1. GIRIŞ Ç alışma koşullarının daha hızlı ve daha etkin olmasını temin etmek yüksek sıcaklık, yüksek basınç ve yüksek aşınmalı ortamlarda çalışan ekipmanları zorunlu kılmaktadır. Malzeme teknolojisinin gelişimi ile yeni nesil mal- zemelerin ortaya çıkması sayesinde bu tür zorlu koşullara dayanıklı, spesifik alanlarda kullanılabilen borular günü- müzde endüstride yerini almaya başlamıştır. Bunların belki de en önemlisi ultra yüksek moleküler ağırlıklı polietilen (UHMWPE) borular olmaktadır. UHMWPE borular özel- likle aşınma dayanımı konusunda önemli avantajlara sahiptir. UHMWPE boruların aşınma dayanımları normal çelikten 15 kat, yumuşak çelikten 8 kat daha yüksek olup sürtünme kat- sayısı da çelikten 5 kat daha düşüktür. Bu borularda oluşacak basınç kaybı da çelik boruların 1/10’u kadar olmaktadır [1]. 2. UHMWPE NEDIR? Ultra yüksek moleküler ağır- lıklı polietilen (UHMWPE), bir katalizörün etkisi altında etilen ve bütadien monomeri ile polimerize edilen, ortalama moleküler ağır- lığı 1,5 milyondan fazla olan, zorlu işler ve çok çeşitli uygulamalar için tasarlanmış yeni bir mühendislik termoplastik türüdür (Şekil 1). DR. AHMET GÜLEÇ Metalurji Yüksek Mühendisi Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Karasu Meslek Yüksek Okulu, Makine ve Kaynak Teknolojileri Bölümü Ultra Yüksek Moleküler Ağırlıklı Polietilen (UHWMPE) Borular Özet: M alzeme biliminin ve malzeme sentezleme yöntemlerindeki gelişmeler yenilikçi malzemelerin elde edilmesini mümkün kılmaktadır. Bunun en son ve somut örneği ultra yüksek moleküler ağırlıklı polietilen - UHWMPE olmuştur. Birçok üstün özelliği bünyesinde barındıran UHWMPE ve UHWMPE’den üretilmiş borular düşük ve yüksek sıcaklığın bulunduğu, yoğun aşınmalı ortamlar gibi zor koşullara dayanabilmekte ve kullanıcılara önemli avantajları sunabilmektedir. Bu makalede bu yenilikçi ürün olan UHWMPE malzeme ile UHWMPE’den üretilmiş boruların özellikleri, kullanım alanları ile üretim imalat bilgileri ve montajlama hakkında bilgi verilmektedir. Şekil 1. UHMWPE granülü