Tesisat Dergisi 325. Sayı (Ocak 2023)

70 TESİSAT • Ocak / 2023 ÇEVİRİ MAKALE Primer enerji değerlerinin nasıl hesaplandığı, AWHP kullanılması durum için yenilebilir olmayan primer enerji (non-ren PE) hesaplamasını açıklayan, Şekil 2’den görülebilir. Bölge ısıtması ve gaz için hesaplama benzerdir, fakat elektrik kullanımına (Tablo 2’deki mavi değerler) ilave olarak bölge ısıtması/gaz (Tablo 2’deki sarı değerler) Tablo 1’deki karşılık- ları olan yenilenemeyen primer enerji faktör (non-ren PEF) değerleriyle ilave edilmelidir. Toplam primer enerji hesap- lamasında, toplam primer enerji faktör (PEF) değerleri kul- lanılır ve RE yenilenebilir enerji (RE) de, binada kullanılan ya da binada kullanılan ve fazlası ihraç edilen-yani şebekeye aktarılan da, toplam PEF=1 olduğundan dahil edilir. Burada ıs pompaları için cezayı azaltmak maksadıyla top- lam PE, EN ISI 52000-1’de de isteneceği üzere, yenilenebilir enerji olarak kabul edilen ortam ısısı olmadan hesaplanmıştı. Prensip olarak, dış ortam havasından çekilen ısı bir yenilebilir enerjidir (RE) ve bu nedenle 33,4 kWh/m².a (yıl) ile toplam PE’nin bir parçasıdır. Eğer dikkate alınsa, AWHP’nin toplam PE değeri 114,7 (81,3+33,4) kWh/m². yıl değerine yüksele- cekti. CO2 emisyonları hesaplamasında, ortam ısısının bir anlamı yoktur. Yenilenebilir enerjiyle (RE) Sıfır Enerjili Bina (ZEB) şartının tam olarak kapsanması Bölge Isıtması (DH) uygu- lamasıyla yerine getirilmiştir. Burada yenilebilir enerji (68,1) yenilenemeyen enerji kaynaklı primer enerjiyi (non-ren PE) (48,6) tam olarak kapsamaktadır. Hava su kaynaklı ısı pom- pası (AWHP) kullanılması durumunda biraz daha geniş bir PV sistemi gerekmektedir (62,4>62,2). Gaz kazanı kullanıl- ması durumunda ise, bu şart pratik olarak sağlanamaz. Benzer enerji dengesi hesaplaması, daha az yalıtımlı bina için Tablo 3’de açıklanmıştır. Tablo 2 ve 3’deki enerji dengesi farklarını açıklamak için, AWHP kullanımı için enerji akışları Şekil 2’de gösterilmiştir. Eğer yenilenebilir olmayan (non-ren PE) primer enerji PV ihracatı (yani PV üretim fazlası) ile hesaplanırsa, fosil enerjisi kullanımı yazın yenilenebilir enerjisin fazlası ile karşılanır –bu durumlar için yenilenemeyen Primer enerji ile ihraç edilen enerji tamamen ayni değerlere sahiptir. Bu nedenle, bu karşılamayı önlemek için yenilenemeyen primer enerji (non-ren PE) hesaplamasında ihraç edilen miktar dikkate alınmamalıdır. Sadece binanın kendisinin kullandığı ile hesaplanan yenilenemeyen primer enerji (non-ren PE) değeri daha az yalıtımlı binada hemen hemen iki kat olmaktadır. Böylece, zayıf bina kabuğu (zayıf yalıtım) eğer non-ren PE sadece binanın kullandığı PV (foto voltaik enerji) ile hesaplandığında büyük ölçekli PV ile karşılanamamaktadır. Başka bir ifadeyle bu aynı zamanda sıfır enerjili bina (ZEB) Tablo 2. 5kW PV üretimi olan yüksek yalıtımlı bina için enerji hesaplaması Enerji dengesi Enerji ihtiyacı Enerji kullanımı kWh/m² ∙ yıl kWh/m² ∙ yıl Bölge ısıtması (DH) Gaz AWHP Isı pompası Mahal ısıtması 38.5 46.3 43.9 16.6 Sıcak su 25.0 27.8 26.3 13.5 Beleme fanlı hava ısıtması¹ (elektrik) 5.0 5.0 5.0 5.0 Fanlar ve pompalar² 5.5 7.5 7.5 5.5 PV binanın kendisinin kullandığı 10.7 10.7 13.4 PV ihraç edilen (fazlalık) 12.6 12.6 9.9 Yenilenebilir olmayan (Non-ren.) primer enerji, sadece binanın kendisinin kullandığı 48.6 81.3 62.4 Yenilenebilir olmayan (Non-ren.) primer enerji, ihracat (fazla üretim) dâhil 19.6 52.4 39.7 Toplam primer enerji, sadece binanın kendisinin kullandığı 104.1 92.4 81.3 Toplam primer enerji, ihracat (fazla üretim) dâhil 85.2 73.5 66.4 Yenilenebilir enerji 68.1 23.7 62.2 CO 2 emisyonları, kgCO 2 /m²∙yıl 4.4 10.9 7.2 1 Soğuk havada ve buzlanmayı önleme şartlarında 18°C besleme sıcaklığını sağlamak için, havalandırma ünitesi 0°C egzoz havası sıcaklığı için donma koruması limit değerinde çalışan rotary ısı geri kazanım ünitesinden sonra elektrikli bir yeniden ısıtma kangalıyla donatılmıştır. ² Fanlar ve pompalar içinde havalandırma ünitesi fanı elektriği (5,5) ve sirkülasyon pompaları elektriği(2,0) yer alır. Isı pompası (AWHP) sirkülasyon pompalarının mahal ısıtması ve Sıcak su değerleri içine dahil edildiği bir paket olarak hesaplanır.