Tesisat Dergisi 324. Sayı (Aralık 2022)

72 TESİSAT • Aralık / 2022 bu çalışmada yetişkinler için 70 kg, çocuklar için 23kg ve bebekler için 11 kg kullanılmıştır. At simülasyon zamanıdır ve bu çalışmada 365 gün olarak alınmıştır, ϵ her kirletici için absorpsiyon (emilme) etmenidir (örneğin, formaldehit için 0,9). LADD kullanılması risk derecesini (hazard quotidient (HQ)) hesaplayarak kanserojen olmayan sağlık etkilerinin hariç tutulmasına imkân verir, denklen (2)’de verilmiştir. LADD, ABD Çevre Koruma Ajansından (EPA’dan) elde edilen referans dozlarla (RfD) karşılaştırılır [22]. Risk derecesi (HQ) 1’den düşükse, kanserojen olmayan sağlık etkileri ihmal edilebilir olarak alınır. B. Genel performans derecelendirmesi DCV sistemi sağlık performansı kontrol listesinden geçerse, değerlendirme yönteminin ikinci kısmı tarafından incelenir. Bu inceleme ve değerlendirme yönteminde sağlık göstergesi olarak DALY indeksi (Disability Adjusted Life Years_Sakatlığa Ayarlanmış Yaşam Yılları) kullanılmakta- dır . Bu gösterge zayıf iç hava kalitesi nedeniyle ölüm veya sakatlık nedeniyle kaybedilen toplam yılları ölçer. Genel bir sağlık derecelendirmesine imkân sağlamak için farklı uçucu organik bileşiklerin (VOC) ve PM2.5 konsantrasyonlarının zararlılığını ölçeklendirir. Toplam DALY'ler, Logue ve çalışma arkadaşlarının çalışmasına dayalı olarak hesaplanır (2012), [23]. Dış ortam kirleticilerinin (ör. PM2.5, NO₂ ve O₃) DALY'leri IND yöntemi kullanılarak hesaplanır. Bina içi kirleticilerin (yani benzen, formaldehit, naftalin, limonen ve tolüen) DALY'leri de IND yöntemi kullanılarak hesaplanır, burada Huijbrechts ve çalışma arkadaşlarının yaptığı çalışmalar (∂D/∂I)-faktörleri hakkında bilgi sağla- maktadır (2005), [24]. Her DCV sistemi için toplam DALY hesaplandığında, bu sağlık göstergesi, her bir DCV sisteminin enerji kulla- nımı ile karşılaştırılabilir. Bu şekilde, bir DCV sisteminin genel performansını derecelendirmek mümkündür. Bir DCV sisteminin performansı sürekli mekanik çekişli hava- landırma sistemine (MEV) kıyaslandığında optimum bir çalışma koşulu (pareto noktası) olması halinde yeterli kabul edilir. Bu, DCV sisteminin hem enerji kullanımının hem de sağlık etkisinin referans sisteminkilerden daha düşük olması gerektiği anlamına gelir. 3. SONUÇLAR - DEĞERLENDIRME YÖNTEMI Her bir DCV sistemi ve kontrolleri, farklı emisyonlar ve kullanıcıların faaliyet çizelgeleri ile birlikte Modelica modelinde modellenmiştir. Her havalandırma sistemi için 10 farklı aile simüle edilmiştir. Sonuçlar, bu 10 senaryonun ortalama maruz kalma konsantrasyonudur. 3.1 Sağlık performansı kontrol listesi Bu yazıda, bir sabit emisyon kaynağına (ör. formaldehit) ve bina sakinlerinin faaliyetlerine bağlı olan bir emisyon kaynağına (ör. PM2.5) odaklanılacaktır, çünkü bu iki kir- leticinin sağlığımız üzerinde en yüksek etkiye sahip olduğu görülmektedir. Şekil 2'de formaldehite maruz kalma kon- santrasyonu, iki DCV sistemi ve MEV referans sistemi için karşılaştırılmaktadır. 55 ug/m³ olan akut konsantrasyon sınırı hiçbir sistem tarafından aşılmamaktadır. 9 ug/m³'lük kronik konsantrasyon limiti, iki DCV sistemi tarafından aşılmıştır. DCV1'in kronik maruz kalma konsantrasyonu 11 ug/m³ iken DCV2'nin kronik maruz kalma konsant- rasyonu 18,8 ug/m³'tür. Şekil 3, üç sistem için PM2.5'e maruz kalma konsant- rasyonunu göstermektedir. Akut maruz kalma konsantras- yonu, DSÖ'nün (WHO) 24 saatlik sınır konsantrasyonu ile karşılaştırılmış ve yalnızca DCV2 tarafından aşılmıştır. Kronik maruz kalma konsantrasyonu, tüm havalandırma sistemleri tarafından aşılmıştır. Bu, dışarıdaki 14 ug/m³'lük sabit PM2.5 konsantrasyonunun bir sonucudur (MIRA ÇEVİRİ MAKALE sağlık etkileri ihmal edilebilir Tablo 5. Kullanıcılardan kaynaklanan emisyonlar. Tablo 6. Kullanıcıların kendilerine göre emisyonları. Üretim 1.6 met (hafif aktivite) CO 2 -üretimi Yetişkin Çocuk Bebek 19.0 l/h * 12.6 l/h [16] 6.7 l/h * H 2 O- üretimi Yetişkin Çocuk Bebek 55.0 g/h * 41.3 g/h [17] 18.3 g/h * * Norm CEN 14788 (Binaların havalandırması, Konutlardaki havalandırma sistemlerinin tasarımı ve ölçülendirilmesi, Avrupa Standardı) * WHO kılavuzları: Partikül madde (PM), ozon, azot dioksit ve kükürt dioksit için hava kalitesi: risk değerlendirmesi özeti Referans Cexposure_ maruz kalma (ug/m³) 10 dk. AEGL-1 Akut REL-1h Akut REL-8h Kronik REL Benzen 415,000 27 3 3 Formaldehit 1105 55 9 9 Naftalin - - 9 9 Limonen - - - 9000 Tolüen 252,000 - 800 400 PM 2.5 - - 25 (24h) * 10*