Tesisat Dergisi 322. Sayı (Ekim 2022)

49 TESİSAT • Ekim / 2022 ÇEVİRİ MAKALE sistem performansına ( örneğin, performans katsayılarının, mevsimsel performans faktörleri ve diğer sistem yeterliliği göstergelerinin belirlenmesi) vurgu yapılmıştır. Proje, yedi ülkedeki 30 büyük GSHP sisteminden elde performans ölçümleriyle proje 2021’de sona erdi. Ek gösterge [4] düzeni ve belirsizlik analizinin yanı sıra bir diz, vaka ince- leme raporu da vermiştir [5]. IEA HPT Ek 52’deki izleme projelerinden biri de, İsveç’teki Stockholm Üniversitesi’ndeki öğrenci birliği binası “Studenthuset”teki GSHP sistemidir. Spitler ve Gehlin, ayrıntılı belirsizlik analizinin yanı sıra, mevsimsel performans faktörleri ve aylık, günlük ve gruplara ayrılmış ortalama performans değerleri dahil bir faaliyet yılına ait (Nisan 2016-Mart 2017) performans verilerini analiz etmiş- tir [6]. Spitler ve Gehlin, üç yıllık analiz verileri ve perfor- mans faktörleri ve ısıtma ve soğutma yükü arasındaki bağ- lılık hakkında bir tartışma dahil olmak üzere performans verilerinin genişletilmiş bir analizini sunmaktadır. Yazarlar, sistem performansının yükle son derece bağlantılı olduğu sonucuna varmıştır. Yük arttıkça sistem performansı da artmaktadır ve ısıtma ve soğutma yüklerinin düşük olduğu zamanlarda sistemin performansı nispeten kötüdür. Bu makalede, Studenthuset GSHP sisteminden 60 aylık izlemenin (2016-2020) genişletilmiş analizinin geliştirilmiş bir modeli sunulmaktadır [7]. Ek performans göstergeleri ve bunların yükle ilgilerinin yanı sıra çoklu sistem sınırları ve zaman dilimleri için performans faktörleri analiz edilmiş ve sunulmuştur. Mevcut çalışma sırasında oluşturulan ve analiz edilen veri setleri https://doi.org/10.22488/oks- tate.22.000005 adresinde mevcuttur. 2. STUDENTHUSET GSHP SISTEMI Studenthuset binası, 6300 m2’lik dört katlı bir bina- dır ve 2013 yılının sonbaharında tamamlanmıştır. Ofis alanı, toplantı odaları, öğrenciler için çalışma kabinleri ve kafeden oluşmaktadır. Bina hizmetleri tümüyle aletlerle donatılmıştır ve çok becerikli personel tarafından korun- maktadır. Bina hizmetleri ve GSHP sistemi referanslar kısmında tarif edilmiştir [2,6,7]. Binanın ısıtma, soğutma ve ev sıcak suyu (DHW) yük- lerini GSHP sistemi karşılamaktadır. Lejyonellaya karşı korumak için sıcak su ısısını arttıran elektrik dirençli ısıtıcı haricinde herhangi bir yardımcı ısıtma ya da soğutma takıl- mamıştır. İsveç’te daha yaygın dağılış sıcaklığı olan 55C’nin yerine 40C’lik dağılış sıcaklığındaki ekstra büyük yüzey alanlarına sahip radyatörlerle ısı dağılımı sağlanmaktadır. Soğutma dağıtım sistemi, VAV (değişken hava debisi) ve CAV (sabit hava hacmi) birleşimidir ve havalandırma ve soğutma için soğuk kirişlere sahiptir. Mahal ısıtması ve DHW, sert kayada taban suyuyla dolu 20 adet sondaj deliği bulunan sondaj sahasına bağlı beş adet 40 kW’lık satışa hazır sudan suya ısı pompasından oluşan GSHP sistemi tarafından sağlanmaktadır. Sondaj delikleri 200 m derinliğindedir ve etanol/su karışımı ile doldurulmuş tek u-borularla donatılılmıştır. Delik sahası, düzenlenmiş bir iç bahçenin altındadır ve sondaj delikleri, bahçeyi çevreleyen binanın altına gelecek açıda açılmıştır. Mahal soğutması, sondaj deliklerinden doğrudan soğut- mayla sağlanmaktadır. 2.1. Sistem şeması ve sınırları Şekil 2’de Studenthuset GSHP sisteminin basitleştiril- miş çizimsel yerleşimi gösterilmiştir. Performans gösterge- lerinin değerlendirilmesi için, şekilde altı adet sistem sınırı seviyesi (0-5) tanımlanmıştır. Altı sistem sınır seviyesi, IEA HPT Ek 52 projesi kapsa- mında geliştirilmiştir ve 2012’de AB projesi SEPEMO kap- samında geliştirilen ve yaygın olarak kullanılan sistem sınır şemasının genişletilmiş halini temsil eder. Her ne kadar SEPEMO sınır şeması küçük tek değerli veya iki değerli ısı pompası sistemleri için yapılmış olsa da; Ek 52 şeması, Studenthuset gibi daha büyük GSHP sistemlerindeki daha yüksek bir sistem karmaşıklığına izin vermektedir. Altı sınır sistemi ve tamamlayıcı ısıtma ya da soğutma için bir göstergeye sahip olan Ek 52 sistemi sınır şeması, IEA HPT Ek 52 projesinin sonuçlarından biridir ve [9]’da daha ayrıntılı olarak tarif edilmektedir. Studenthuset’in işletim ve performansının analizi için bu makalede ve [6,7]’de kullanılırken, SEPEMO şeması [2]’de kullanılmıştır. Studenthuset için ölçülen veriler; (bu sistem için aynı olan) H2, H3+ ve H5+* sınır seviyelerindeki ısıtma per- formansının ve C2 ve C3 sınır seviyelerindeki soğutma performansının hesaplanmasını imkan tanımaktadır. Performans faktörleri, bazı yakınsamalarla H1* ve C5* sınır seviyeleri için de tahmin edilebilir. Yıldız işaretleri, ölçülen performans faktörünün Ek 52 tanımına tam olarak tekabül etmediğini belirtmek için kullanılmıştır. Şekil 1. Stockholm’deki Studenthuset. Fotoğraf: JD Spitler