Tesisat Dergisi 321. Sayı (Eylül 2022)

58 TESİSAT • Eylül / 2022 TEKNİK • Daha düşük jeneratör kapasitesi • İşletim ömrünün uzaması • İşletim güvenilirliğinin artması • Ömür boyu maliyetinin düşük olması • Çevreye duyarlılık ve daha düşük karbon salımı Pompa denklemine göre enerji tüketimi debinin küpü ile doğru orantılı olduğundan aşağıdaki örnekte görüldüğü üzere debideki yüzde 16'lık artış pompa tüketiminde yüzde 74'lük bir artış yaratmaktadır. Düşük Delta-T'nin soğutma grubuna etkisini ise aşa- ğıdaki örnekle açıklayabiliriz. Q=m× C × ΔT formülünü baz aldığımızda, Q gücü, m debiyi, C ısı katsayısını ve ΔT giriş ve çıkış suyu sıcaklıkları arasındaki farkı temsil etmektedir; burada debi ve delta-T ters orantılıdır. Delta-T azaldıkça debi artar. Örneğin 6 K sıcaklık farkı ile tasarlanmış olan 1800 kW soğutma grubu %100 kapasitede çalışırken; 258 m 3 /h debi geçmektedir. Aynı soğutma grubunda Delta-T 4K'e düşer ve yine 1800 kW soğutma yapılırsa aşağıdaki durum oluşur. Delta-T 4K'ye düştüğünde 387 m 3 /h debi geçiyor. Su ihtiyacı arttığı için ikinci soğutma grubu devreye girmek durumunda kalıyor. Eğer Delta-T tasarlandığı gibi tutulabilirse sistem çok daha verimli çalışabilir. Delta-T kontrolü yapan HVAC ekipmanları arasında Belimo Energy Valve™ öne çıkmakta ve fark yaratmak- tadır. Tek bir cihaz ile sertifikalı enerji ölçümü, sistem balanslamasının yanı sıra debi ve delta-T üzerinde tam ve gerçek bir kontrol sağlamaktadır. Bu tarz ürünler Delta T değeri istenilen değerin üstünde olduğu sürece normal elektronik basınçtan bağımsız vana olarak çalışmakta ve sistemi anlık debiye göre hidronik olarak dengelemekte ve balanslamaktadır. Delta T değeri belirtilen değerin altına düştüğünde ise vanayı otomas- yon sisteminin istediğinden daha çok kısarak serpantin veya eşanjör içerisinde dolaşan suyun daha uzun süre ısı transferi yapmasına imkân tanıyarak delta T değerinin belirtilen değere ulaşmasını sağlamaktadırlar. Bu sayede hem istenilen performans elde edilebilir hem de soğutma gruplarında gereksiz devreye girme veya yük artışlarının önüne geçilmiş olur. Anlık debi ve sıcaklık ölçümleri ve otomasyon siste- minden gelen yük talebinin, maksimum yük değerine oranlanarak kısmi yüklerde bile anlık olarak vana üzerinde ölçülüp kontrol edilmesi sayesinde, tasarım değerleri her koşul altında sağlanabilir ve sistem ısının tüketim nokta- sından üretim noktasına kadar olan bütün aşamalarında en verimli hale getirilebilir. 1 2 Δ Q 95 kW 98 kW ~%3 V 10,3 m³/h 13 m³/h ~%16 P pompa P artış = (13 m³/h /10,8 m³/h)³ ~%74