Tesisat Dergisi 321. Sayı (Eylül 2022)

56 TESİSAT • Eylül / 2022 TEKNİK Soğutma Gruplarında Kısmi Değerlerde Verimlilik ve Delta-T Yönetiminin Önemi TURGAY KOÇAK Belimo Turkey Otomasyon A.Ş. Ankara Bölge Müdürü G ünümüzde iklimlendirme sistemlerinde kul- lanılan cihazların enerji verimli olması çok önemli bir konu haline gelmiştir. Soğutma grupları genellikle binanın kurulum aşama- sındaki en büyük masraf kalemlerinden biri olmakta ve işletme sırasında binadaki enerji tüketimi en yüksek olan birkaç elemandan bir tanesidir. Enerji maliyetlerinin ve fiyatlarının artışı ile birlikte soğutma gruplarının toplam bina performansı ve işletim bütçeleri üzerindeki etkisi de artmıştır. Bu sebeple bu cihazların verimli bir şekilde çalıştı- rılması bina sahibine yansıyacak olan işletme maliyetlerinin en aza indirilmesinde büyük bir öneme sahiptir. Her ne kadar teknoloji ilerlemiş ve üreticiler yüksek verimlilik değerlerine ulaşmış olsalar da binanın uzun vadeli verim- liliği için etkin sistem tasarımı ve işletimi önemli olmaya devam edecektir. Soğutma grupları genelde kısmi yüklerde çalıştıkların- dan kısmi yük verimleri yüksek cihazlar tercih edilmelidir. Soğutmada EER (Energy Efficiency Ratio), ısıtmada ise COP (Coefficient of Performance) olarak tabir edilen kavramlar cihazın net kapasitesinin (kW), çekilen toplam güce (kW) oranını ifade eder. Soğutma grupları ömürlerinin yüzde 1'inde %100 kapasitede, yüzde 42'sinde %75 kapasitede, yüzde 45'inde %50 kapasitede ve yüzde 12'sinde ise %25 kapasitede çalı- şır. Soğutma gruplarındaki ara yüklerdeki verim değerini veren IPLV (Integrated Part Load Value); bu yüzdelik dilimlerdeki EER değerlerine göre belirlenir. Yıllar boyunca soğutma grubu verimliliği farklı şekil- lerde ifade edilmiştir. Yukarıda formülize edilmiş olan entegre kısmi yük değerini gösteren IPLV metriği çok kul- lanışlıdır. Çünkü bu cihazların çalışma sürelerinin büyük bir bölümü kısmi yüklerdedir ve enerji tüketimi ve elektrik talebi aydan aya ve saatten saate binadaki yüklere bağlı olarak değişim gösterir. Aynı şekilde soğuk su pompaları, kondenser su pompaları ve soğutma kuleleri de değişen bina yüküne ve sıcaklık, nem gibi dış ortam hava şartla- rına göre çalışma karakteristiklerinde farklılık gösterirler. Soğutma gruplarının, pompaları ve soğutma kulelerini içeren ve tüm yılı kapsayacak şekilde saatlik analiz simülas- yonu bir bina için büyük önem taşımaktadır. Burada bahsi Soğutma Gruplarının Kapasiteye Göre Çalışma Oranı