Tesisat Dergisi 320. Sayı (Ağustos 2022)

68 TESİSAT • Ağustos / 2022 ÇEVİRİ MAKALE T plaka = 0°C elde etmek için dış ortam havası sıcaklığı Tablo 3 ’de görülebilir ve ısı eşanjörünün çekiş tarafında- ki verimine, Eff EXt , bağlıdır, bu Tablo 2’ de ve çekiş tarafı hava sıcaklığında ( T ext ) görülebilir. Enerji tasarruflu ve çok ailenin oturduğu binalarda- ki ısı eşanjörleri, normalde hava akış dengesinde %80 ile %90 arasında bir verime sahiptir. Bu verimlilik göz önü- ne alındığında, ısı eşanjörünün plaka sıcaklığı, T plaka , dış hava sıcaklığı -1°C ila -3°C arasında olduğunda, esas ola- rak çekiş havası tarafındaki verimliliğe ve fiili hava akışı dengesine bağlı olarak ±0°C veya daha düşük olacaktır. %80 verimlilik ve 0,9 hava akışı dengesine ve 21°C çekiş havası sıcaklığında bir örnekte yoğuşma ve buzlan- ma dış hava sıcaklığı -3°C ve bağıl nem %25 olduğunda başlayacaktır. BINALARDA HAVA AKIŞI DENGESI HAKKINDA ILAVE YORUMLAR Nemli bina iç havasının bina kabuğuna sızmasını ön- lemek ve kışın orada yoğuşarak nem hasarı riski meydana getirmesini azaltmak için apartman binalarında negatif basınç olması önemlidir. Her dairede daireden çekilen hava akışına bağlı olarak %10 daha düşük besleme havası akışı sağlanmaya çalışılır, bu da yüksek hava sızdırmazlı- ğına sahip bir apartmanda yaklaşık 5 Pa negatif basınç oluşturur. Eğer bu fark yüzde ondan daha büyük olursa, negatif basınç hızla artar. 25 Pa’ı aştığında ise çocuklar, yaşlılar ve diğer özürlü kişiler kapıları açmakta zorlanır- lar.Hava akışı dengesizliğinden kaynaklanan negatif ba- sınç, dış havanın dairelere sızmasına neden olur, bu da bir ısı talebi meydana getiri, ancak negatif basınç aynı zamanda rüzgârdan kaynaklanan hava sızıntısını azaltır (EN ISO 13789, Ek C). Böylece, toplam ısı talebi, hava akışı dengesizliği nedeniyle olacak ısı talebinden daha az olacaktır. Dairelerdeki düşük basınç, dairelerdeki hava akışı far- kından (çekilen hava akışı - besleme havası akışı) üfleme fanı kapısı testi sonucundan (hava akışı – basınç ilişkisi) belirlenebilir. Tablo 2. Farklı hava akış dengelerinde hesaplanan ideal karşı akım verimi Hava akış dengesi durumunda verim 1.00 Besleme havası akışı / Çekilen hava akışı 0.90 0.80 0.70 %70 EffSup_Besleme %70 %75 %80 %85 EffExt_Çekiş %70 %67 %64” %60 %80 EffSup_Besleme %80” %85 %90 %94 EffExt_Çekiş %80 %76 %72 %66 %90 EffSup_Besleme %90 %95 %98 %99 EffExt_Çekiş %90 %85 %78 %70 Tablo 3. İdeal karşı akışlı ısı eşanjöründe T plaka =0°C elde etmek için dış hava sıcaklığı Eff Ext / Text 21°C 22°C 23°C %65 −4.5°C −4.7°C −4.9°C %70 −3.7°C −3.9°C −4.1°C %75 −3.0°C −3.1°C −3.3°C %80 −2.3°C −2.4°C −2.6°C %85 −1.7°C −1.8°C −1.9°C %90 −1.1°C −1.2°C −1.2°C Sonuçlar: Tablo 4. Kuzey ve orta İsveç’te konut tipi AHU’ların uygun ve enerji tasarruflu olarak çalışmaları için, özellikle apartman binasında nem üretimi fazla ise, iyi bir buz çözme fonksiyonu olmasına ihtiyaç vardır. İsveç şehirleri Dış hava sıcaklığı −1°C −2°C −3°C −4°C Malmö 480 310 190 100 Gothenburg 780 530 340 250 Stockholm 1 300 990 750 590 Orebro 1 730 1 410 1 110 850 Umea 2 400 2 000 1 700 1 500 Kiruna 4 180 3 850 3 510 3 200 Tablo 4. Dış ortam sıcaklığının Tablo 3'teki sıcaklıkların altında olduğu saat sayısı, normal bir hava (yılın sıklıkla yaşanan hava koşulları) için farklı İsveç şehirleri ele alınarak değerlendirilmiştir (Sveby/SMHI 1981-2010).