Tesisat Dergisi 320. Sayı (Ağustos 2022)

58 TESİSAT • Ağustos / 2022 9. Madde 6.3.2 uyarınca servo vanaların ve dengeleme kısıtlayıcılarının tasarımı 5.2. Borular Yukarıda açıklandığı gibi, boru çapları Tablo 2, 3 ve 4’den alınır. Boru hattındaki basınç kaybı diyagramlar yardımı ile belirlenir. 5.3. Kontrol Vanaları Tasarım yapılırken aşağıdakiler arasında bir farklılık gözetilir: • En büyük hidrolik dirence sahip devre parçasındaki servo vanalar, • Diğer devre parçalarındaki servo vanalar 5.3.1. En büyük hidrolik dirence sahip devre parçasındaki servo vanalar Kontrol amaçlarıyla, kontrol vanası için (daha doğrusu tesis için) bir minimum direnç veya minimum vana otoritesi sağlanır. Vana otoritesi aV’nin belirlenmesi için tasarım koşullarında kontrol vanasındaki (valfteki) basınç düşümü ΔpV, kapalı vana ΔpV,0 olarak alınır. (1) aV Vana motoritesi ΔpV Vanadaki basınç düşümü ΔpV,0 Kapalı vanadaki basınç düşümü Bu, 0.3¬~0.5 arasında minimum değerler vermelidir. Her branşmanda birkaç paralel dal bulunan branşman şebekeleri durumunda, bu kontrol gerekliliği şu durumda karşılanmış sayılır: kontrol vanasının ΔpV basınç düşümü, içerisindeki akış miktarının kısıtlanan parçadaki debinin dört katından az olduğu parça şebekedeki ΔpR basınç düşümünün en az 2/3’ü olması (Şekil 22). ΔpR basınç düşümü, kontrol vanasındaki ΔpV basınç kaybını içermez. ΔpR =Değişken akışlı parça şebekedeki basınç kaybı 5.3.2. Diğer devrelerdeki kontrol vanaları Diğer kontrol vanaları için tasarım koşulları altında gerekli basınç düşümü, birbirine paralel iki parça-devrede gerekli su akışının bulunması durumunda aynı basınç kaybı oluşacak biçimde belirlenir. Bu durumda tasarım koşulları altındaki kaldırma yüksekliği adsal kaldırma yüksekliğinin % 70’inden düşük olmamalıdır. Bu hidrolik dengeyi oluş- turmazsa, bir ek dengeleme kısıtlayıcısı gerekli hale gelir. 5.4. Üç yollu kontrol vanaları Tasarım koşulları altında üç yollu kontrol vanasındaki ΔpV basınç düşümü, şebekenin birleşik kısmında su debi- sinin değişken olduğu yerde ΔpR basınç düşümüyle aynı değerde olmalıdır (Şekil 23). MAKALE Şekil 22. 1 No’lu vanayı tasarlarken dikkate alınacak olan parça şebeke Tablo 4. Plastik borular Plastik boru Bağlantı ve kat boruları Kütlesel akış Kg/h Basınç gradyeni Pa/m Hız m/s 12x2 45 160 0.25 14x2 80 150 0.28 16x2 140 166 0.34 17x2 165 151 0.35 18x2 200 149 0.36 20x2 290 151 0.40 25x2 560 150 0.48 (1) (2) (3)