Tesisat Dergisi 320. Sayı (Ağustos 2022)

55 TESİSAT • Ağustos / 2022 MAKALE pompa için üreticinin belirlediği minimum besleme (gidiş) basıncı ve sıcaklığı olmalıdır. Tesisatın sıfır noktasının pompa emiş veya basma tara- fında olmasına bağlı olarak, statik basınca göre önemli bir basınç düşümü ortaya çıkabilir ve tesisatın yüksekte bulunan kısımlarının dönüşlerinde bile negatif basınçlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle, pompanın soğuk dönüş hattına yerleştirilmesi, basıncın pompa basma tarafında korunması demek olduğundan, bazen daha olumsuzdur. 5. TASARIM Bir ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sisteminde doğru çalışan bir hidrolik şebeke planlamak ve oluşturmak, tüm şebekenin doğru yapılandırılmasını değil, fakat, özel- likle uygun tasarlanmış elemanları da gerektirir. Aşağıdaki tasarım verileri önceden bilinmelidir: • Döşeme sırasındaki kayıplar da dahil olmak üzere tekil tüketim birimlerinin ısıtma veya soğutma kapasiteleri, • Tüketim birimi devrelerinde debi ve sıcaklıklar • Üreteç devresinde debi ve sıcaklıklar • rtaya çıkan minimum eş-zaman durumları 5.1. Hidrolik Denge Pompalı hidrolik devrelerde, Tablo 2 nve 4’de gösterilen akış kütlesine göre bir boru çapı kullanmak yeterlidir. Bu, boru tesisatının hidrolik direncini ve şebekedeki hidrolik dağılımı belirler. Gerekli bir su akış dağılımı sağlamak için, tekil tüketim (kullanım) birimlerinin paralel olması veya devre parçalarının farklı şiddetteki ek hidrolik dirençlere sahip ortak sirkülasyon pompalarıyla donanması gerekir. Denge dirençleri adı verilen bu dirençler aşağıdaki önlem- lerle elde edilebilirler: a) Elle ayarlanabilen ilave vanaların yerleştirilmesi. Bun- lar merkezi olmamalı ve tüketim birimine bağlanmalı (örneğin radyatörlerdeki ayarlanabilir dönüş vanaları) ve gerkliyse, geniş bir şebeke parçasının başına konul- malıdır (branşman ayarlama vanaları) b) Gövdeye entegre fakat kontrol düşey kesitinin bir parçası olmayan ve elle ayarlanabilen (örneğin önce- den ayarlanabilir termostatik vanalar) ek bir hidrolik dirence sahip servo vanaların yerleştirilmesi c) Servo vanaları, kontrol düşey kesitindeki hidrolik dirençlerinin gerekli bir dengeleme kısıtlayıcısı ile aynı değerde (örneğin farklı KVS uygulamaları) olacak biçimde seçme, Su akımının sabit olduğu şebeke kısımlarında merkezi biçimde uyarlanmış denge kısıtlayıcıları uygun ise de, akışın değişken olduğu devre parçalarında, su akışındaki bir düşü Şekil 21b. Değişken debili sistemlerde pompa kontrolu Şekil 21a. Mutlak basınç-yol diyagramı • Tesisatın geodik yükseltisi • Maksimum işletme basıncındaki buhar basıncı • Belirli bir pompanın minimum besleme basıncı veya NSPH (Net pozitif emme yükesekliği) • Tesisatın sıfır noktasının konumu En azından, tesisatın en yüksek noktasında bile negatif basıncın ortaya çıkmayacağı kadar yüksek olmalı (sıfır noktası) ve maksimum işletme basıncında buhar basıncı garanti edilmelidir. Kavitasyondan kaçınmak için pompanın emiş bağlı- sında maksimum debideki basınç ve tasarım sıcaklığı bu