Tesisat Dergisi 319. Sayı (Temmuz 2022)

70 TESİSAT • Temmuz / 2022 4.3. Üreteçlerin bağlantısı Bir üretecin distribütör veya üreteç devresine bağlantısı, üreteç ve distribütör devrelerinin gereksinmelerine bağlıdır. Bunlar tek başlarına veya birleşik olarak ortaya çıkar ve aşağıdakileri gerektirir: • Üreteçte yeteri kadar yüksek veya olanak oranında düşük bir dönüş sıcaklığı • Uygun bir su akışı (minimum, gerekli su akışı), • Maksimum gidiş sıcaklığı aşılmaksızın veya soğutma durumunda minimum sıcaklığın altına düşülmeksizin olanak oranında uzun üreteç çalışma süreleri, • Bir akümülatör veya distribütör sisteminde üretecin çıkışında belirli bir gidiş sıcaklığı. Gereksinimler üretecin türüne (ısı üreteci veya soğutma makinesi), büyüklüğüne (çıktısı, hacmi), kendi başına veya diğer üreteçlerle birlikte çalışmasına bağlıdır. Üreteç ile distribütör devresi arasındaki en basit devre Şekil 1’de gösterilmiştir. Bu durumda üretecin çıkışında (gidiş) sıcaklık oynamaları, transfer üzerinde etkilidir ve,üreteç içerisinden gerçeklenen su akışı transfer sistemlerindeki değişmeyle birlikte değişir. Böylece ne belirli bir su miktarı ne de belirli bir minimum dönüş sıcaklığı korunabilir. Bu devre ayrıca,en düşük olası dönüş sıcaklığına bağlı olan üreteçler için avantajlıdır veya bunları (düşük sıcaklık kazanları) tolere edebilir. Üreteç içerisinden minimum bir su akımı sağlamak için bir kapalı-devre hattına taşma vanası yerleş- tirilebilir ( Şekil 14) . Birkaç branşmanlı geniş distribütör devrelerinde, karıştırma devreleri Şekil 13’deki gibi uyarla- nabilir. Bu, farklı branşmanlarda değişik gidiş sıcaklıklarına ve sıcaklık oynamalarının dengelenmesine olanak verir. Yalnızca bir üreteç devresi yerine konulursa daha önce sözü edilen gereklilikler tekil olarak veya birleşik biçimde karşılanabilir. Transfer devrelerindeki kuralların aynıları aşağıdaki sınırlamalar ile uygulanır: • Bir üreteçten fazlasına sahip üreteç devrelerinde ilkesel olarak sadece iki-borulu bağlantı (ya normal döşeme veya Tichelman sitemine göre döşeme ile). Son zaman- larda Tichelman sistemi yerine iki yollu kontrol ve balans vanaları sistemleri kullanılmaktadır. • Birden fazla soğutma makinesine sahip olan soğuk sulu sistemlerde bir seri düzenleme (tek-borulu bağlantı) bazı durumlarda olanaklıdır. • Isıtmada çoklu kazan tesisatlarında durmakta olan ısıtma kazanları içerisinden akış olmamalıdır. Üretecin girişindeki sıcaklık, distribütör devresinden dönüş sıcaklığıyla aynı olabilirse de, üreteç çıkışından gelen karıştırma ile bundan yüksek (ısıtma durumu) veya düşük (soğutma durumu) de yapılabilir. Birkaç üretecin bulunduğu yerlerde, giriş sıcaklıkları eşit veya farklı olarak artırılabilir veya düşürülebilir. Üreteçteki su akışı, gidiş veya dönüş sıcaklıkları için özgül değerler, sadece bir “üreteç devresi pompası” ile elde edilebilir. Bu durumda gidişteki bir üç-yollu dağıtım vanası (Şekil 15) veya dönüş hattındaki bir üç-yollu bir karışım vanası yeterlidir. Eğer distribütör devresindeki su debisi ve gidiş sıcaklığı, üretecin çalışmasından bağımsız olarak ayarlanıyorsa (üreteçte sabit su akışı) dağıtım devresine, Şekil 16’da gösterildiği gibi hidrolik ayırmalı (bypas dev- reli) bir karıştırma devresi yerleştirilir. Bu hidrolik ayırma (bypass) devresi ya bir diferansiyel basınçsız distribütor, hidrolik bypass veya Şekil 4 uyarınca bir tampon akümü- latör olabilir. Şekil 14. Dönüş hattında kontrollü sıcaklık artışı için kapalı devre hattına sahip devre Şekil 15. Gidişte üç yollu distribütör vanası içeren kazan devresi Şekil 16. Hidrolik ayırmalı (bypass) karıştırma devresi MAKALE