Tesisat Dergisi 319. Sayı (Temmuz 2022)

63 TESİSAT • Temmuz / 2022 MAKALE Transfer devresi (Transfer circuit) Bir transfer sistemi (örneğin bir radyatör grubu veya bir ısı değiştirici) içeren ve örneğin sıcaklığı düzenlemek üzere içerisinde bir su akışının diğer devrelerden bağımsız olarak bulunduğu hidrolik devre. Hidrolik şebeke (Hydraulic network) En az bir dağıtım devresi ve bir üreteç devresi içeren bağlantı sistemi. Hidrolik ayırma (Hydraulic decoupling) İki veya daha fazla hidrolik devre arasında, debide veya basınçtaki bir değişmenin karşılıklı olarak birbirini etkilediği bir biçimde hidrolik transfer. Bu noktada gidiş ve dönüş aynı basınca sahiptir. Hidrolik bypass (Hydraulic bypass) Üreteç devresi ile dağıtım devresi arasında hidrolik ayırma sağlamak amacıyla geniş hacimli bir düşey boru bağlantısı (denge borusu, denge kabı). Diferansiyel basınçsız dağıtıcı (Differantial distributor without pressure) Hidrolik çözme için bir tasarım türü. Bu durumda besleme kollektörü ile dönüş kolektörü hidrolik olarak bağlanır. Hidrolik direnç (Hydraulic resistance) Bir hidrolik devre parçasında hacimsel debinin karesi ile diferansiyel basınç arasındaki oran (hesaplamalarda, hidrolik direncin basınç birimi cinsinden çıkması için volu- metrik akış miktarının [debi] standartlaştırılması öneri- lir). Basınç kayıpları temelde Darcy-Weissbach eşitliği ile hesaplanır. Sistemin sıfır noktası (Zero point of system) Sistemin sıfır noktası pompanın çalıştırılması veya dur- durulması halinde statik basıncın aynı kaldığı noktadır. Sistem bu noktada bir basınç koruma cihazına bağlanır (örneğin bir genleşme tankına). Sıfır noktasından önce veya sonra bir pompa bağlamak dağıtım sistemindeki basınç düzeyini ve pompa girişindeki basıncı belirler. Minimum giriş basıncı (Minimum inmlet pressure - NPSH) Kavitasyondan kaçınmak için pompa girişindeki en düşük basınç. Pompa üreticisi tarafından belirlenir ve bu basınç korunmalıdır. Tesisatın karakteristik eğrisi (Characteristic curve of installation) Bir hidrolik devrede basınç düşümü ile hacimsel debi arasındaki ilişki. Pompa karakteristik eğrisi (Pump characteristic curve) Pompanın toplam basıncı (rotor giriş ve çıkışı arasın- daki basınç farkı-düşü) ve hacimsel pompa debisi arasın- daki ilişki. Durgun haldeki basınç (Shut-off head) Hiçbir akış yokken sahip olunan basınç. Boşalma geçiş katsayısı KV (Discharge flow-through coefficient, KV) Ortam olarak 1000 kg/m3 yoğunlukta suyu kullanan bir kontrol vanasının orifisi içerisinden 1 bar basınç far- kında geçen hacimsel debi, m3/h. Boşalma geçiş katsayısı KVS (Discharge flow-through coefficient, KVS) Tam açık bir kontrol vanasında KV koşullarında boşalma geçiş katsayısı. Vana karakteristik eğrisi (Valve characteristic curve) Kpntrol vanası milinin kalkış yüksekliği ile boşaltım geçiş katsayısı K arasındaki ilişki, Su akışı (Water flow) Hesaplamalar ve tasarım işlemleri hacimsel veya küt- lesel akış ilkelerine dayandırılabilir. 3. BIR HIDROLIK DAĞITIM SISTEMINDEN İSTENEN İŞLEVLER Her ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemi temelde üç kısma bölünür; enerji transferi, dağıtımı ve üretimi. Bu durum için fayda transferi, belirli bir beklenen faydayı (ısıtma, soğutma, havalandırma vb) transfer etmek için gerekli olan ayrıntılı süreç (process) ve teknoloji anla- mına gelmektedir. Üretim terimi, sıcak ve soğuk üreten cihazları (kazanlar, ısı pompaları,soğutma makineleri vb) veya güneş enerjisini transfer eden ısı değiştiricileri ya da bölgesel ısıtma veya bölgesel ısıtma ve soğutma transfer istasyonlarının kullanımını özetlemektedir. Dağıtım fayda transferi ile üreteç arasındaki hidrolik bağlantıyı ifade eder: Hidrolik dağıtım sistemi. Dağıtım tarafından eklenen yarar sadece sıcak ve soğuk enerjilerin transferini içerdiğinden (diğer bütün