Tesisat Dergisi 318. Sayı (Haziran 2022)

61 TESİSAT • Haziran / 2022 ÇEVİRİ MAKALE MEVCUT HAVALANDIRMA UYGULAMASI Mevcut durumda toplam hacimde hava dağıtımı (Total Volume Air Distribution (TVAD)), öncelikle karı- şım havalandırması, uygulamada en yaygın olarak kul- lanılmaktadır. Bu havalandırma aynı zamanda seyreltme ile havalandırma (dilution ventilation) olarak da bilinir. Burada hedef beslenen temiz havayı mümkün olduğunca tamamen kirli ve genellikle sıcak oda havası ile karıştırmak ve kullanılan oda bölgelerinde tekdüze bir sıcaklık, nem ve kirlilik dağıtımı elde etmektir. Ancak TAVD stratejisi verimsizdir ve yeterli etkiyi göstermez Temiz ve soğuk hava binayı kullananların uzağına, tipik olarak tavanda yer alan dağıtıcılardan, gönderilir ve odadaki hava ile karışır. Beslenen hava ısınır ve kirlenir ve ihtimal ki bina sakinlerine ulaşmadan önce hasta insanlarının solumala- rıyla çıkan enfekte edici kirleticilerle kirlenir. Karışıma ile havalandırmada hava dağılım paterni kullanılan bölgenin ışında oluşan kirliliğin (örneğin duvar vb. yüzeylerden) kullanılan bölgelere taşınmasını artırır (Şekil 1) . Beslenen havalandırma akışının karmaşık etkileşimleri, kullanıcı- lardan gelen ısıl dumanlar ve soğuk/sıcak objelerden ve yüzeylerden (duvarlardan, pencerelerden) kalkarak hava içinde yüzen akışlar alanlardaki sıcaklığı, hızı ve kirlenme dağılımını belirler. Bu etkileşimler iç ortam hava kalitesi üzerine önemli etki yapar. Ancak, etkileşimleri kontrol etmek zordur ısı yükleri dağılımındaki değişmelerin kuv- vetine ve zira zaman içindeki değişmelerine, gönderilen hava jetinin tam olarak oluştuğu bölgelerdeki özelliklerine (ki, bunun kontrolü kolay değildir), vb. bağlıdır. Kullanılan bölgede tekdüze bir sıcaklık ve hız hedefle- yen tasarım tercih edilen ortam bakımından kullanıcılar arasındaki büyük farklılıklara cevap veremez. Dolayısıyla, genelde iç ortam havasının kalitesi ve ısıl şartlardan, iç ortam iklim standartlarında öngörülen tavsiyelerin karşı- lanmış olmasına rağmen, memnuniyetsizlerini bildirirler. Sıcaklık ve kirlenmeyi tüm alanda (kullanılmayan alanlar dâhil) kabul edilebilen sevilerde koruyabilmek için büyük miktarda temiz ve soğuk hava beslenmesine ihtiyaç olması artan enerji kullanımına ve büyük ve masraflı klima sant- ralleri ve kanal sistemleri kullanımına yol açar. Birçok ofis binası, hasta ve vb. yerlerde önemli bir gereksinin olan alan kullanımındaki esneklikten kısıntı yapılır. Tesisatı yapıl- dıklarından sonra, hava besleme cihazlarının yerlerinin değiştirilmeleri (bazı zemin dağıtıcıları dışında), mobilya yerleşim düzeninde bir değişiklik olduktan sonra uygun hava dağılımını sağlamak için, zor olabilir. Karışım havalandırmasının yukarıda belirtilen deza- vantajları bina sakinleri için daha az enerji tüketilen, daha iyi bir iç ortam sağlayabilen yeni havalandırma yöntem- leri geliştirme ihtiyacını gerektirmektedir. Aynı zamanda yöntemler, mekân kullanımında verimli ve akıllı kontrol ve esneklik sağlamalıdır. Kullanıcı hedefli havalandırma, bu gereksinimleri karşılama potansiyeline sahiptir. Kullanıcı Hedefli Havalandırma: Gelişmiş Hava Dağıtımı Kullanıcı hedefli havalandırma (Occupant targeted ventilation (OTV)), gelişmiş temiz hava dağıtımı ile kulla- Şekil 1. Karışım havalandırması. İnşaat malzemeleri ve ofis ekipmanları tarafından üretilen kirlilik, sağlanan temiz hava ile karışır, kullanılan bölgeye taşınır ve buradaki bina sakinleri tarafından solunur.