Tesisat Dergisi 315. Sayı (Mart 2022)

76 TESİSAT • Mart / 2022 ÇEVİRİ MAKALE Bu örnekte soğuk hava rotor tarafından 13°C’a ısıtıl- makta, daha sonra 20°C’a tekrar ısıtılmaktadır. Alüminyum rotorla sonuç besleme havasıNda sadece %10 nem varken sorpsiyon rotorda nem %25’in üzerin- dedir. NEMLENDIRME ENERJISINDEKI AZALMA Diyagramdan nemlendirme maliyetinin önemli ölçüde düştüğü görülmektedir. Yeşil çizgi, sadece hissi geri kazanma yapan bir rotorda geri kazanılan ısıyı temsil eder. Sarı çizgi bunun bir sorpsi- yon rotoru için olanını gösterir. Rotor havayı 13°C'ye kadar ısıtır ve hava daha sonra tekrar 20°C'ye ısıtılır. Eğer besleme havası şartlarının %30 - %40 bağıl neme ihtiyaç duyduğunu varsayarsak bu durumda her kg hava için 5-6 gr. Islaklık (nem) ilave etme ihtiyacı yerine, sadece 2-3 gr. Nem ilave etmeye ihtiyaç duyarız ve sopsiyon rotor kullanarak nemlendirme maliyeti yarıya indirilecektir. Eğer adyabatik bir nemlendirici kullanılıyorsa, bu durumda sorpsiyon rotor azaltılmış yeniden ısıtma enerjisi ve azaltılmış su tüketimi avantajını sunabilir. SIZINTI Rotary ısı eşanjörlerinin dezavantajı sızdırma proble- midir. Düzgün tasarlanmış ve kurulmuşsa, sızıntı %1'in altına düşürülebilir. Rotor etkin sızdırmazlık elemanları ve bir süpürme bölümüyle donatılmalı ve sistem doğru bir basınç dengesiyle kurulmalıdır. Doğru basınç dengesini elde etmek için, fanlar doğru konumlandırılmalıdır. Hem besleme hem de egzoz fanları en iyi olarak, kendilerine ait hava akış yönlerinde, rotorun giriş (upstream) tarafına koyulmalıdır. Çekilen hava için bir basınç düşürme cihazı koyulmasına genelde ihtiyaç duyulur. Bu kısım daha önce yayınlanmış bir makalede (REHVA dergisi 5/2020 Sayfa 65-68) yer alır ayrıca Eurovent REC 6/15’de de iyi bir şekilde belgelerle anlatılmıştır. Sorpsiyon rotorunun hissi ve gizli soğutmanın ikisini de geri kazanma yeteneği hem soğutma enerjisi talebine hem de soğutma enerjisi kullanımı üzerine büyük etkisi vardır. Soğutma sistemi çok küçük yapılarak yer ve masraftan tasarruf sağlanır. Daha küçük bir çiller aynı zamanda kullanılan soğuyucu akışkan miktarını da azaltır. Hissi ve gizli enerji geri kazanımı, kWh Şekil 2. Alüminyum bir rotorla hissi ve gizli enerji geri kazanımı Şekil 4. Nemli hava için H-x diyagramı, x-ekseni: x (g/kg), y-ekseni: Santigrat olarak sıcaklık Geri kazanılan soğutma Satın alınan soğutma Özgül nem. X, (kg/kg) Kuru ampul sıcaklığı, T, (°C)