Tesisat Dergisi 314. Sayı (Şubat 2022)

67 TESİSAT • Şubat / 2022 MAKALE dir. Sıfırın altına inen sıvı sıcaklarında da ayrıca limitler tespit edilmelidir. Suyun dışındaki proseslerde, örneğin kızgın yağ kullanımında akışkan sıcaklığı 300°C’ye kadar çıkabilmektedir. Dış ortam sıcaklığının da kontrol edilmesi gerekli- dir. Pompa istasyonun bulunduğu hava koşulları suyun donma sıcaklığının altına iniyor ise pompa ve tesisatın izole edilmesi gerekmektedir. Aksi halde akışkanın donması sonucu pompalarda büyük hasarlar oluşacaktır. Çoğu zaman pompa odası yapılması da uygun bir çözümdür. Dalgıç pompalarda elektrik motorunun basılan akışkan içinde olduğu unutulmamalı ve pompanın sorunsuz çalış- ması için akışkanın izin verilen üst sıcaklık sınırı kontrol edilmelidir. Çoğu dalgıç pompa imalatçısı pompaların çalışabileceği akışkan sıcaklığı üst sınırını 40-50°C arasında belirlemiştir. SALMASTRA SEÇIMI Pompa seçimlerinde sızdırmazlık elemanları malze- meleri her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Aksi takdirde sorunsuz çalışması gereken bir pompa devreye alındığı anda bile sızdırmaya başlayabilir. Günümüzde endüstriyel tesislerin çoğunda mekanik salmastralar kulla- nılmaktadır. Bunun yanında maden ve ağır sanayinin özel proseslerinde yumuşak salmastra kullanımı da mevcuttur. Özellikle katı partikül ihtiva eden sıvıların transferinde salmastra yüzey malzemelerinin aşınmaya karşı daya- nım göstermesi beklenirken, kimyasal içerikli sıvılarda ise elastomer malzemelerin dayanımı daha fazla önem arz etmektedir. Hafif tuzlu sular için salmastra yüzeylerinde karbon ve seramik kullanılabilirken, deniz suyu transfe- rinde salmastra yüzeyleri silikon karbid ya da tungsten malzemeden seçilmelidir. Özellikle gıda endüstrisinde temizlik amaçlı kullanılan CIP hatlarındaki pompaların salmastralarında EPDM elastomer uygun olurken, asit içeriği yoğun sıvılarda ise FPM elastomerler çok daha uzun ömürlü olmaktadır. Daha aşındırıcı sıvılarda ise çift mekanik salmastrayla birlikte salmastra haznesi tampon sıvı ile sabit basınç altında sirküle edilmektedir. Buna en güzel örnek otomotiv ve beyaz eşya sektörlerinde oldukça yoğun çalışan kaplama tesislerinin kimyasal sirkülasyonunu sağlayan çinko fosfat transfer pompalarıdır. POMPA SEÇIMI Pompa seçimine, prosesteki akışkan özellikleri tespit edildikten sonra pompanın yüzeyde mi yoksa dalgıç olarak mı çalışacağına karar vererek başlayabiliriz. Katı partikül içeren sıvılar için dalgıç pompa seçimi yapılacak ise sudaki maksimum partikül büyüklüğünü tespit etmeli ve pompa- mızın katı partikül geçirgenliğine uygun olup olmadığını kontrol etmeliyiz. Devamında sıvı sıcaklığı ve havuzda çökelme-katılaşma olmadığını kontrol edip uygun seçimi yapabiliriz. Örnek uygulama: Otomotiv sektöründe üretim yapan bir fabrikanın boyahane atıklarının biriktirildiği havuzdan, atık sıvıyı Şekil 3. 180°C için e-SVH serisi hava soğutmalı salmastralı kademeli paslanmaz çelik santrifüj pompa – Gıda tesisi Buffer out Buffer in

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=