Tesisat Dergisi 313. Sayı (Ocak 2022)

78 TESİSAT • Ocak / 2022 TEKNİK Friterm Hava Soğutmalı Adyabatik Petekli Amonyak Kondenserler S oğutucu akışkanlar içinde en yüksek ısıl kapasi- teye sahip (kJ/kg) doğal bir akışkan olan amon- yak, küresel ısınma potansiyelinin (KIP) sıfır olması nedeniyle birçok tesisin soğutma siste- minde yaygın olarak kullanılmaktadır. Soğutucu akışkan olarak amonyak kullanılan tesislerde, kanatlı borulu hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserlerin kullanılması günden güne tüm dünyada yaygınlaşmaktadır. Bunun temel nedeni, su tüketimi konu- sundaki bilincin her geçen gün artmasıyla birlikte su, enerji, su arıtma ve atık su maliyetlerinin her geçen gün artmasıdır. Uzun bir süre su tüketmeden çalışabilen hava soğut- malı adyabatik petekli amonyak kondenserlerde, kule tip evaporatif kondenserlere oranla minimum düzeyde bir su kullanımı söz konusudur. Friterm tarafından üretilen hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenserler yurtdışında yaygın olarak kullanılması yanı sıra Türkiye’de de farklı bölgelerde kul- lanılmaya başlanmıştır. Dış hava sıcaklığının 18-15°C ve altına düştüğü aylarda hava soğutmalı amonyak kondenserlerde adyabatik peteğin kullanılmasına ihtiyaç yoktur. Kış ve sonbahar mevsimle- rinde adyabatik petekler kolayca çıkarılabilir ve kondenser herhangi bir ilave su tüketimine ihtiyaç duymadan görevini yerine getirebilir. Bu sayede kule tip evaporatif kondensere kıyasla hem yıllık su tüketimi azalır hem de düşük yoğuşma sıcaklığı sayesinde kompresörün ihtiyaç duyduğu elektrik enerjisinde de azalma meydana gelir. Hava soğutmalı adyabatik petekli amonyak kondenser sıcak gaz halindeki NH₃ gazının soğutulup doyma basın- cına karşılık gelen sıcaklıkta yoğuşmasını sağlayan kanatlı borulu hava soğutmalı ısı değiştiricisidir. Hava soğutmalı kondenserlerde soğutucu akışkan buharı kanatlı borulu eşanjörün boru sisteminin içerisinde akar. Fanlar vasıta- sıyla önce adyabatik petekten sonra lamel ve boruların üzerinden geçen hava, gaz fazındaki akışkanın önce doyma sıcaklığına kadar soğumasını sonra da doyma sıcaklığında yoğuşmasını sağlar. EMRE ALTAY Yüksek Makine Mühendisi Friterm A.Ş. - Endüstriyel Soğutma Satış Yöneticisi Tablo 1. Çeşitli Soğutucu Akışkanların Isıl Kapasite ve KIP Değerleri Soğutucu Akışkan Isıl Kapasite (kj/kg) Hacimsel Kapasite (kj/m³) Isıl İletim Katsayısı (W/m.K) Küresel Isınma Potansiyeli (KIP) R717 (NH3) 4,4 4193 0,56 0 R744 (CO2) 2,5 22089 0,11 1 R134a 1,3 2774 0,09 1,43 R134a 1,3 4954 0,07 3,922 R134a 1,5 6566 0,1 2,088