Tesisat Dergisi 312. Sayı (Aralık 2021)

78 Tesisat / Aralık 2021 Lin, 2017). Bu mekanizmalar arasında korona deşarjı, NAI'leri oluşturmak için etkili bir yöntemdir. Bir iletkene/elektrota yüksek bir negatif voltaj uygulandığında ve üretilen elektrik alanı yeterince yüksek olduğunda, korona deşarjı meydana gelir (Altamimi ve arkadaşları, 2014; Ogar ve arkadaşları 2017). Bu tip NAI jeneratörü ticari hale getirilmiştir ve en yaygın olarak kullanılan çeşittir. Bu teknolojinin şematik resmi Şekil 3 'te sunulmuştur. Belirli kullanım koşulları altında, iyon jeneratörü hava temizleyicileri, insan sağlığına zararlı olduğu düşünülenlerin önemli ölçüde üzerinde O₃ seviyeleri üretebilmektedir (Çevre Koruma Ajansı_EPA, 2021). Wu ve Lee (2004), 16.0 kV'nin altındaki bir deşarj voltajında hiçbir yan ürünün üretilmediğini bildirmiştir. O₃ ve azot oksitlerin (NOx) konsantrasyonları, 17,0 kV'nin üzerindeki deşarj voltajı ile artmıştır. Bu nedenle, O₃ veya NOx oluşumunu önlemek için deşarj voltajı 15.0 kV olarak ayarlanmalıdır. İç mekan hava kalitesini iyileştirmek için ev ve ofis yerlerine hava iyonizasyon sistemleri kurulmakta ayrıca bu temizleyiciler kurumsal, ticari ve endüstriyel yerlere de uçucu bileşikleri ve partikülleri kontrol etmek için kurulmaktadır. Daniels (2001), bir hava iyonizasyon sisteminin kurulduğu birkaç yüz ofis çalışanı ile büyük bir mühendislik merkezinin olduğu çok katlı bir tesiste (Siemens AG, Berlin), bir vaka incelemesi yapmıştır. Bu tesiste, hava iyonizasyonu olan ve olmayan işletim dönemleri boyunca, iç ortam VOC'leri ve O₃ seviyeleri sürekli olarak ölçülmüştür. Yazar, dokuz geniş sınıfı temsil eden 59 spesifik VOC seviyesinde azalma olduğunu bildirmiştir. Örnek olarak, toplam VOC (TVOC) seviyesi %50, aromatik maddeler ise %47 oranında azalmıştır. Hava iyoni- zasyonu olmadan bir aylık çalışmanın aritmetik ortalaması, maksimum 5,8 ppbv (parts per billion by volume) olarak 0,7 ppbv ve hava iyonizasyonu ile bir aylık çalışmanın aritmetik ortalaması, maksimum 14,4 ppbv olarak 6,6 ppbv idi. Dış ortam havasındaki seviyeler doğrudan ölçülmemiş, ancak 10 ila 20 ppbv aralığında hesaplanmıştı. Organik kirleticilerin fotodegradasyonu (ışığa maruz kalarak bozulma) için TiO 2 uygulaması, benzeri olmayan özellikleri ve çevre dostu olması nedeniyle büyük ilgi görmüştür (Ji ve arkadaşları, 2017; Tejasvi ve arkadaşları, 2015). Destaillats ve arkadaşları, 2012, gerçekçi iç mekân koşul- ları altında ACH = 1 h-1 olan (saatte hava değişimi=1) 20 m³ lik paslanmaz çelik bir odada, düz veya kıvrımlı PCO (foto-katalitik oksidasyon) filtre ortamı ile donatılan bir pro- totip hava temizleyici kullanarak yedi VOC'nin bozulmasını incelemiştir. Filtre ortamı %10 ila %25 nano boyutlu TiO 2 ve %50 ila %90 silikon dioksit karışımı ile kaplanmış ve BET spesifik yüzey alanı 2 120m²/g olan 9 μ m çapında kuvars liflerinden yapılmıştır. Yazarlar, 178 ila 878 m³/ h arasında hava akışı olan PCO (foto-katalitik oksidasyon) hava temizleyicilerinin VOC giderme verimliliğini ölçtüler. Sonuçlar, VOC konsantrasyo- nunun yüksek hava akış oranlarında PCO hava temizleyicileri arasında sadece marjinal olarak azaldığını, bunun yayında hava akış hızındaki bir azalmanın ise VOC giderme verimli- liğini %5'ten %44'e çıkardığını göstermektedir. Bu nedenle, hava resirkülasyon hızı daha yüksek değerlere ayarlandığında PCO temizleme verimliliği artmamaktadır. Zhang ve Hsieh (2020), yüksek hava geçirgenliği, elekt- rostatik partikül madde giderme ve fotokatalitik formal- dehit ayrıştırma yeteneklerine sahip, kendiliğinden oluşan (self-assembled) TiO 2 nano parçacıkları ve çok ince delikli gümüş nano tellerden oluşan çift işlevli bir polyester lifli hava filtresini tanıtarak gösterdi. Daha iyi hale getirilmiş fotokatalitik TiO 2 nano parçacıklarının yardımıyla aynı ağ, UV ışıması altında gaz halindeki formaldehiti etkili bir şekilde bozabilmektedir. Hava İyon Jeneratörleri Hava iyonları, atmosferdeki elektrik yüklü moleküller veya atomlardır (Goldstein ve Arshavskaya, 1997). Bir hava iyonu gaz halindeki bir molekül veya atom, bir elektron koparmak için yeterince yüksek enerji aldığında oluşur (Laza, 2000). Negatif hava iyonu (NAI) jeneratörleri elektron kazanırken pozitif hava iyonu jeneratörleri elektron kaybeder. Birkaç türde negatif hava iyon jeneratörü NAI'ler oluşturmak için, kıvılcımsız elektrik boşalmasına (korona deşarjı_corona disc- harge), termiyonik (yüksek sıcaklıkta) elektron emisyonuna, foto-uyarmaya ve Lenard etkisine dayanmaktadır (Lin ve ÇEVİRİ 2 BET (Brunauer, Emmett and Teller) teorisi gazın adsorpsiyon bilgisini değerlendirmede yaygın olarak kullanılır ve numunenin her kütlesi başına alan birimi (m 2 /g) olarak ifade edilen spesifik bir yüzey alanı sonucu üretir. (ÇN). Şekil 3. Korona deşarjlı iyonl üretme teknolojisinin şematik görünümü (Rahimi, 2013). İğne Hava Plaka Enerji