Tesisat Dergisi 311. Sayı (Kasım 2021)

80 Tesisat / Kasım 2021 Danışma Sekreterliği, 2005). Elektrostatik çökelticiler veya UVGI (ultraviolet germici- dal irradiation_ Ultraviyole mikrop öldürücü ışınlama) gibi diğer hava temizleme teknikleri de genellikle oldukça iyi görev yapar (ASHRAE, 2020). Bununla birlikte, birçok tip oda hava temizleyicisi, çalışma sırasında ozon, aldehitler ve ultra ince parçacıklar gibi istenmeyen yan ürünler üretir (Zhang ve arkadaşları, 2011). Filtrasyon sistemleri ideal olarak bu tür yan etkiler göz önünde bulundurularak ve önleyecek modellerden seçilmelidir. Mekanik havalandırma sistemleri normalde, HEPA filtre- leri kadar verimli olmasa da, filtrelerle donatılmıştır. Besleme havası filtreleri, dış hava girişinin yanına yerleştirilir, buna karşılık virüslerle kirlenmiş hava genellikle binanın içindedir. Dolayısıyla, bu filtreler virüsün bulaşma riskini azaltmaya yardımcı olmaz. Öte yandan dönüş havası filtreleri, merkezi resirkülasyon veya bir miktar sızıntıya izin veren ısı geri kazanım donanımı ile çalışan HVAC sistemlerinin kullanıl- ması durumunda binaya yeniden giren mikro damlacıkların sayısını azaltabilir. Bununla birlikte, bu filtreler normalde ana (dış hava girişi) filtrelerinden çok daha düşük kalitededir ve bu nedenle havadaki mikro damlacıkları filtrelemede daha da verimsizdir. İç mekan hava kalitesinin sürekli olarak doğrulanması veya izlenmesi (örneğin her odadaki CO₂ sensörleri ile), kullanıcıların havalandırma cihazlarını en iyi şekilde çalıştır- masına yardımcı olur ve tesis yöneticilerine havalandırma sistemlerinin performansı hakkında fikir verir. Doğal Havalandırmanın Üstünlükleri ve Riskleri Resmi tanıma göre, doğal havalandırma, mekanik veya fan kullanarak yapılan üflemeli havalandırmadan farklı olarak, binalara temiz hava sağlamak için rüzgar ve kaldırma kuvve- tinin doğal etkilerini kullanır. Doğal havalandırma, hem arka plan havalandırması hem de havalandırma (hızlı hava taze- leme) için kullanılabilir. Bu yazıda doğal hava beslemesi ve mekanik egzoz ile havalandırmayı da “doğal havalandırma” olarak ele almaktayız. Doğal havalandırmanın mekanik havalandırma sistemle- rine göre kontrolünün zor olduğu algısı olabilir. Bu nedenle mekanik havalandırma sistemleri enfeksiyon risklerini azalt- mak için sistem tasarımcıları tarafından sıklıkla tercih edil- mektedir. Ancak, doğal havalandırma sistemlerinin kesinlikle güçlü yönleri vardır. Çok yüksek havalandırma oranları havanın tazelenme- siyle elde edilebilir. Elde edilen havalandırma oranı pencere tasarımına (pencerelerin sayısına, ölçülerine ve pozisyon- larına, açıklık ölülerine) veya doğal hava giriş ızgaralarının mındaki oda kirlenmişse. Örnek olarak, apartman binaları, bakım evleri ve ofis binalarında odalar arasında hava akışının önlenmesi enfeksiyonun yayılmasını sınırlamak için önemli- dir. Bu, özelikle açık pencereler ve yüksek katlı binalar için geçerlidir (zira dikey yönde yüksek hava akışları mevcuttur). Egzoz havasının resirkülasyonu ideal olarak önlenmek- tedir. Merkezi klima santralleri bir resirkülasyon bölümü ile donatılmışlarsa, enerji tasarrufu sağlayan bir ısıtma amacıyla egzoz havası taze dış hava ile karıştırılabilir. Egzoz havasında enfekte olmuş mikro damlacıklar varsa, binaya yeniden girme ihtimalleri vardır. Bu nedenle enfeksiyon riskini mümkün olduğunca düşük tutmak için (özellikle bir pandemi sırasında) merkezi sirkülasyondan kaçınılmalıdır. İlave olarak, döner ısı eşanjörü / entalpi çarkı gibi belirli tipteki ısı geri kazanım cihazları, mikro damlacıklara tutunmuş virüsleri sızıntılar yoluyla egzoz havası tarafından besleme havası tarafına taşıyabilir. Bu konu hakkında daha fazla bilgi aşağıdaki web sitesinde ** bulunabilir . Oda hava temizleyicileri ile filtreleme, Covid-19'un yayıl- masını azaltmak için faydalı olabilir (Elias & Bar-Yam, 2020). Bu yerel filtreleme sistemleri, mikro damlacıkları havadan uzaklaştırır ve havalandırmayla karşılaştırıldığında benzer bir seyreltme etkisi sağlayabilir. Bu ekipmanın kullanımı, binadaki havalandırma sisteminin tipinden bağımsızdır. Etkili olabil- mesi için, filtrelerin en azından HEPA filtrelerinin verimliliğine sahip olması gerekir (Elias & Bar-Yam, 2020; Ontario Tıbbi ** https://www.rehva.eu/fileadmin/user_upload/REHVA_Covid-19_specific_guidance_ document_-_Limiting_internal_air_leakages_across_the_rotary_heat_exchanger_.pdf ÇEVİRİ Şekil 2. Havalandırma sistemleri (doğal ve mekanik) için Covid-19 altıgeni Yeterli Havalandırma (temiz hava beslemesi) Sürekli doğrulama Oda havasının Resirkülasyonunu önleme Sık sık havanın tazelenmesi (açılabilir pencereler) Odalar arasında Karşılıklı kirlenmenin önlenmesi İlave Filtrasyon (hava temizlemesi)