Tesisat Dergisi 310. Sayı (Ekim 2021)

78 Tesisat / Ekim 2021 hava değişimini meydana getirme kabiliyetinin, varsayılan ortalama bir AB ayarı için havalandırma ünitesinin ve birlikte verilen valfların ve kontrollerin teknik özelliklerine dayana- rak, değerlendirmesini, mümkün kılan bir Havalandırma Performansı Değerlendirme Aracı (Ventilation Performance Assessment Tool (VPAT)) geliştirildi. Şekil 3'te teknik girdi parametreleri ile birlikte çıktı parametreleri listelenmiştir. VPA-Tool (Havalandırma Performansı Değerlendirme Aracı), referans belgesinde [5] tam olarak açıklanmıştır. Bu VPA-Tool’a (Havalandırma Performansı Değerlen- dirme Aracı) dayanan yeni önerilen CTRL-faktörlerinin bir ön ve kısmi sunumu kanallı akış kontrol dengesi olmayan ve dâhili sızıntıları %3’ün üzerinde olan UVU’lar ve BVU’lar için Tablo 2’de ve kanallı ve akış dengesi kontrollü ve dâhili sızın- tıları %3’ün altında olan BVU’lar için Tablo 3’de gösterilmiştir. Bu ayarlanmış CTRL faktörüyle, enerji performansı hesaplamalarının (SEC değerleri) tümü, sistemler arasında enerji performansının geçerli bir karşılaştırmasına izin veren belirli bir referans havalandırma performansıyla ilgilidir. Buna ek olarak, havalandırma ünitesinin (ve onunla bir- likte verilen valflerin ve kontrollerin) referans havalandırma performansını (EN16798-1 Kategori II) elde etmek için ihtiyaç duyduğu ortalama hava akışının oranı olan Havalandırma Performans İndeksi'nin (VPI) ve bunu başarmak için ihtiyaç duyulan teorik minimum hava akışının belirlenmesi öneril- mektedir. Bu bakımdan, VPI rakamı "bir havalandırma ünitesi- nin doğru zamanda doğru yerde doğru hava değişimini sağ- (HS) için Kategori II performans seviyesi ile ilişkilendi- rilmiştir: yaşanabilir alanlar için Kategori II performansı kullanıcıların alanda bulundukları sırada dış ortam kon- santrasyonunun 800 ppm üzerindeki CO₂ ve kullanıcıların alanda bulunmadıkları sırada temel havalandırma oranları değerleri ile ilgilidir 3 Ekli sistem bileşenleri dâhil havalandırma üniteleri, geçerli ulusal bina yönetmeliklerine ve havalandırma yönetme- liklerine uygundur ve üreticinin talimatlarına göre monte edilmişlerdir. 4 Ortalama AB konutu, 92 m²'lik bir ısıtılmış yüzey alanına, 3 egzoz çekiş alana (açık mutfak, banyo, tuvalet) ve toplam hava geçirmezliği n50 = 2 olan 3 yaşam alana sahip bir konut olarak tanımlanmıştır. 5 AB için konutun kullanım programı günün %63’ünde evde bir veya daha fazla kullanıcının konutun bir veya daha fazla yaşam alanlarında bulunduğu, ayrıca günün %14’ünde çekiş olan alanların bir veya birden fazlasının kullanıldığı; yaşam alanlarının ortalama %50’sinin kulla- nıldığı ve kullanım sırasında konutu kullananların orta- lama %75’inin yaşam alanlarında bulunduğu şeklindedir. 6 Havalandırma performansını büyük ölçüde belirleyen bir havalandırma sisteminin ayırt edici teknik özellikleri tanımlanmıştır. Burada sadece havalandırma ünitesinin tipi (dahili kaçaklar ve akış-dengesi kontrol özellikleriyle) ve bina yönetmeliğine uygun bir havalandırma sistemi kurmak için gereken ilgili ek sistem bileşenleri (kontroller gibi) değil, fakat aynı zamanda valfların kullanılma seviye- leri (merkezi, bölgesel –zonlar ile- veya lokal), kullanılan kontrollerin tipi ve seviyeleri ve bunların kullanıldıkları odanın tipine uygunluğu da önemlidir. EVIA'nın (European Ventilation Industry Association _ Avrupa Havalandırma Sanayi Derneği) IAQ (iç ortam hava kalitesi) özel görev komitesi, Ghent Üniversitesi ve VHK ile birlikte bir havalandırma ünitesinin (ve birlikte verilen valf- ların ve/veya kontrollerin) doğru zamanda ve doğru yerde Tablo 1. Mevcut yönetmeliğin kontrol faktörü Kontrol tipi CTRL-Faktörü Manual 1,00 Zamana bağlı 0,95 Merkezi VDC* 0,85 Lokal VDC 0,85 *VDC: Ventilation Demand Control Havalandırma talebi kontrolü Şekil 3. Havalandırma Performansı Değerlendirme Aracının Şematik görüntüsü GİRDİ - Konutun büyüklüğü, ES ve HS alanlarının sayısı - Hava sızmazlığı. N50 değeri - Kullanılma programı - Havalandırma sistemi tipi, Tüm ES ve HS’ler için - Egzoz çıkışlarının/kurulu kapasitenin tipi ve kontrol şekli Ç IKTI - ES ve HS’ler için kullanıcıların olduğu ve olmadığı durumlarda Hava Değişim Performansı (AEP_ Air Exchange Performance) - Genel olarak Hava Değişim Performansı - Referans AEP’yi (EN16798-1) elde etmek için ihtiyaç duyulan ortalama havalandırma oranı - Referans AEP’yi elde etmek için CTRL- faktörü+Havalandırma performansı İndisi ÇEVİRİ