Tesisat Dergisi 310. Sayı (Ekim 2021)

70 Tesisat / Ekim 2021 tesisat.com.tr boru ve birkaç tane de vanadan ibaret bir tesisat işi olarak görülebilmektedir. Konu, mimari veya mekanik tasarımcıların bilincinde olsa da projenin başlangıcında, yatırımcı ile söz- leşme yapma aşamasında, doğalgazın-doğalgaz tasarımcı- sının gündeme getirilmesi genellikle tercih edilmemektedir. Yukarıdaki, “Proje Tasarımı ve İhale Dosyaları” başlığı altında örnekleri de görüldüğü gibi, ihale dosyalarına; doğalgazın “bir takım”, “bir grup” yazılarak geçiştirilmesi alışkanlığı ya da kolaycılığı tercih edilmektedir. Bu tercihin, projenin tüm süreçlerini etkileyen-etkileyecek olası olumsuz sonuçları da aynı bölümde ele alınmıştı. Bu nevi sorunların yaşanılmayacağı tasarım ve uygulama süreçleri için; yatırımcılarımızın, ana yüklenicilerin, projelerinin ilk adımında bir araya getirdikleri disiplinlerin arasında doğalgaz tasarımcısını ve devamında uygulamacısını da aramaları ve proje koordinasyonunun içinde olduğundan emin olmaları yeterli olacaktır. Bu tercih ile ya da son söz yerine; “ilk sözün patronda bit- mesiyle” yukarıda bahsi geçen alışkanlıkların doğal bir sonucu olan; “biz projeye para vermiyoruz”, “işi projeyi yapana vere- ceğiz” kolaycılıkları da önlenerek, doğalgaz için daha verimli ve ekonomik bir proje yönetim süreci başlatılmış olacaktır. 6. SERTIFIKALI FIRMALAR – Rekabet: Bilgi ve Etik ile Tasarım-uygulama-işletme süreçlerinin birincil taşıyıcısı durumundaki sertifikalı doğalgaz firmalarımız, sektördeki çeyrek asrı aşan bilgi ve birikimleri ile birlikte; • Tasarımı, keşfi, olmayan ihalelere katılmamayı mesleğin etik bir kuralı olarak benimseyebilmek, • ”İşi projeyi yapana vereceğiz” vb. tercihleri, teklifleri muha- taplık alanlarının dışında tutabilmek, • Tasarımı-keşfi olmayan ihalelerde ya ihale dosyasını hazır- lamaya talip olmak ya da ihale makamını bu işi yapan meslektaşlarına yönlendirebilmek, uygulama ihalesine de bunun devamında iştirak etmek, • Projenin her aşamasında yatırımcıyı ve paydaşları doğru bilgilendirmek için idari ve teknik süreçlere ait tüm şart- name ve yönetmeliklere vakıf, tüm taraflara doğru bilgi sağladıklarından emin olabilmek, • “Doğalgaz Uygunluk Belgesi” geçici kabul mahiyetinde olsa da gaz açım sonrasında ki; eğitim, periyodik kont- rol ve bakım işlerini de hizmet kapsamlarına alabilecek organizasyonları bünyelerine katabilmek gibi öncelikler, yükümlülükler ve sorumlulukları ile tüm süreçlerin rasyonel bir koordinasyon ile başlatılması ve yürütülmesinde yer- lerini alabilmeli, tüm aşamalarda bilgi ve etik ile rekabeti yerleştirmeliler. Böylece burada dile gelen ve birinci sırada etkilendikleri sorunların aşılmasında, çözümlerin yerleşme- sinde belirleyici olabilmelerinin de önü açılmış olacaktır. n Resim 2 alarm kontağı veren deprem cihazının yanlış yerde olmasının gaz kesilmelerine yol açması nedeni ile oradaki görevli tara- fından tümü ile iptal edilmiş ve uzun bir süre o hali ile kalmış. Sonuç: deprem alarm sistemi devre dışı bir işletme! Resim 3’de ise işletme sayacı öncesindeki bir filtrenin kartuşu görülmektedir. Muhtemelen gaz açım sonrası yıllarca müdahele edilmemiş. Sonuç; basınç düşümü nedeni ile haksız yükselmiş (normal metreküpten fazla görünen) gaz tüketimi, düşen regülatör kapasitesi ve beraberinde düşen debi ile muhtemelen düşük yanma verimi. Örnekleri çoğalt- mak mümkün, emniyeti de ilgilendiren daha da olumsuz sonuçları önle- mek ve yaşamamak için: • İşletme dışı periyodik kontrol ve bakımlar için serifikalı firma- lar ile sözleşmeler yapılmalı, sertifikalı firmalar da periyo- dik kontrol ve bakım işini iş programları, organizasyonları kapsamına almalıdırlar. Bu konu, güvenli ve ekonomik bir gaz işletmesi için en az asansör, brülör bakımı kadar önemlidir, • Periyodik bakım; güvenliğin, kesintisiz ve verimli gaz kul- lanabilmenin öncelikli bir gereğidir. 5. YATIRIMCILAR, ANAYÜKLENICILER – İlk Söz Patronda Biter Doğalgaz, projenin başlangıç aşamasında yatırımcı veya ana yükleniciler tarafında önceliği olamayan, günü geldiğinde “doğalgaz işi yapan firmaların” çağırılıp yaptırılacağı, biraz Resim 3 MAKALE