Tesisat Dergisi 309. Sayı (Eylül 2021)

106 Tesisat / Eylül 2021 tesisat.com.tr üzerindeki etkilerini deneysel olarak inceledi. Havuçların üzerinden 1,0 °C sıcaklıkta 46,7 Pa su buharı basınç açığı olan hava akışı sağlandı. Ürün ağırlık kaybı, 0 ila 1,4 m/s arasında değişen çeşitli hava hızlarında kaydedildi. Şekil 1, matematiksel model ile hesaplanan terleme katsayıları ile birlikte deneysel olarak belirlenen terleme katsayılarını hava hızına karşı göstermektedir. Terleme modeli, Lentz'in deneysel verileriyle çok iyi uyum içindedir. Su buharı basıncı açığının ürün ağırlık kaybı üzerindeki etkisini bildiren çok sayıda makale yayınlanmıştır. USDA (1962) limonlar, portakallar ve şeftaliler için buhar basıncı açığı verisine karşı ağırlık kaybı sunar. Şeftaliler 0,56 °C'de sakla- nırken hem limonlar hem de portakallar 16 °C'de saklandı. Şekil 2, 3 ve 4, sırasıyla limon, portakal ve şeftali için terleme modelinin sonuçları ile birlikte USDA verilerini göstermektedir. Terleme modeli deneysel verilerle iyi uyum içindedir. Lentz ve Rooke (1964), elma için buhar basıncı açığı veri- sine karşı ağırlık kaybı sunar. 0 °C ila 3 °C sıcaklıkta ve 0,5 m / s hızda hava elmaları geçti. Şekil 5, Lentz ve Rooke deneysel verilerini terleme modelinin çıktılarıyla birlikte göstermektedir. Model tarafından tahmin edilen kilo kaybı, deneysel verilerle olumlu bir şekilde karşılaştırılır. Sastry ve Buffington (1982) deneysel olarak domates- lerin terleme oranını üç farklı hava sıcaklığında su buharı Tablo 2. Terleme Katsayısının Karşılaştırılması Ürün Hesaplanmış değer k t (mg/kg.s.Mpa) Ampirik veriler Düşük Ortalama Yüksek k ort (mg/kg.s.Mpa) k aralık (mg/kg.s.Mpa) Elmalar 11,0 16,5 22,4 42 16-100 Yaban mersini 324 727 1100 -- -- Brüksel lahanası 1370 1710 2120 6150 3250-9770 Kabak 134 267 376 223 40-667 Havuç 502 625 648 1207 106-3250 Greyfurt 69,5 103 131 81 29-167 Üzüm 122 122 122 123 21-254 Yeşil biber 81,6 292 519 -- -- Limon 101 183 288 186 139-229 Taze fasulye (lima) 1800 2310 2930 -- -- Misket limonu 78,9 159 234 -- -- Soğan 57,4 57,4 57,4 60 13-123 Portakal 98,6 121 146 117 25-227 Şeftali 101 611 966 572 142-2089 Armutlar 41,9 54,4 92,2 69 10-144 Erikler 127 127 127 136 110-221 Patates 42,7 42,7 42,7 44 2-171 Fasulye 1390 2110 3280 -- -- Şeker pancarı 165 284 371 -- -- Çilekler 907 2420 3630 -- -- Sarı şalgam 550 550 550 469 -- Domates 17,8 85,7 176 140 71-365 Şekil 1. Havuçlar için terleme katsayısına karşı hava hızı (Lentz, 1966). ÇEVİRİ / MAKALE