Tesisat Dergisi 302. Sayı (Şubat 2021)

70 Tesisat / Şubat 2021 tesisat.com.tr gerekli ısı genellikle 100 – 200 ºC civarında sıcaklığa sahip gazlardan elde edilir. Kurutuculara, direkt olarak egzoz gaz- larının verilmesi de mümkündür. Motor Sanayi Bu sektörde firmalar, yıl boyunca kesintisiz bir şekilde ve büyük miktarlarda ısı ve elektrik tüketirler. Isı tüketimi, 10-12 bar basınçta buhar olarak gerçekleşir. Mobilya Sanayi Yarı mamul orman ürünleri imalatında elektrik tüke- timi hammaddelerin işlenmesi için gerekli olan çok sayıdaki motorlarda olmaktadır. Isı enerjisi ise, levhaların biçimlendi- rilmesi ve yapılan presleme işlemi sırasında tüketilir. En çok ısı tüketimi, ya direkt olarak sıcak gazlar şeklinde veya endi- rekt olarak bir ısıtıcı akışkan şeklinde uygulanarak, kurutma sırasında gerçekleşmektedir. 2.5. Trijenerasyon Sistemlerinin Sağladığı Avantajlar Trijenerasyon sisteminin sağladığı avantajlar aşağıda maddeler halinde verilmiştir. - Üretilen elektriğin, iletim ve dağıtım kayıplarına uğrama- dan üretildiği yerde tüketilmesi. - Elektrik üretilirken açığa çıkan ısının yüksek verimle üre- timde direkt olarak kullanımı. - İletim ve dağıtım sisteminde ilave yatırımları gereksiz kılması. - Atık ısıdan soğutma elde ederek elektrik tüketimini azalt- ması. - İşletmenin azalan toplam enerji giderleri, nihai ürün kali- tesini düşürmeden maliyetini azaltarak şirketin rekabet gücünü artırması. - Kaliteli enerji sağlanması. - şletmenin enerji temin güvencesinin olması, enerji kesin- tilerinin yol açtığı zararların ortadan kalkması. - Düşük işletme maliyeti ve sürekli çalışma özelliği ile kendini kısa sürede amorti etmesi. 2.6. Türkiye’ de Birleşik Isı Güç Sistemleri, Kurulu Güçleri Türkiye’nin 31 Mart 2015 tarihi itibariyle toplam kurulu gücü 70.557,7 MW olup, bu santrallerin %31’lik bir bölümü doğalgaz tabanlı yakıtlarla çalışmaktadır. Türkiye’de gaz motorlu kojenerasyon ve trijenerasyon santralleri kurulumu yapan MTU, Borusan Güç Sistemleri, Topkapı Grubu ve İltekno firmalarından Ocak 2015 itibariyle alınan verilere göre doğalgaz tabanlı yakıtlarla çalışan gaz motorlu kojenerasyon ve trijenerasyon santrallerinin kurulu gücü 822,020 MW’tır. Doğalgaz tabanlı yakıtlarla çalışan gaz motorlu kojene- rasyon ve trijenerasyon santrallerinin bölgelere göre kurulu kapasite değerleri Tablo-1‘de verilmiştir. Ocak 2015 itibariyle, Türkiye’deki gaz motoru tahrikli kojenerasyon ve trijeneras- yon santral kurulu elektrik gücü 1 GW’ı aşmıştır. 3. SONUÇ Enerji maliyetlerinin her geçen gün artması, elektrik ve ısı enerjilerine aynı anda ihtiyaç duyuluyor olması ve önemli çevre sorunlarının ortaya çıkmış olması gibi nedenlerle işlet- melerin, tesislerin kendi enerjisini kendisinin üretmesi, şimdi ve gelecek günlerde büyük önem arz edecektir. Trijeneras- yon sistemleri; enerji üretim veriminin artırılması, dağınık güç üretiminin özendirilmesi ve arz güvenliğinin sağlanması bakımından önemlidir. Kojenerasyon ve trijenerasyon sistemleri ile ilgili yapılan çalışmaları incelediğimizde, sistemin ekonomik uygulanabi- lirliği, işletmenin elektrik-ısı enerjisi tüketim yapısı, ekonomik ve iklimsel şartlar, yıllık çalışma süresi ve enerji kaynaklarının temin edilebilirliği kriterlerine bağlıdır. Seçim kriterlerinin bu kadar çok parametreye bağlı olması, bir sistem kurulurken genelleştirme yapılmamasını, her uygulama için detaylı bir araştırma yapılmasını gerektirmektedir. KAYNAKLAR - İmal, M., Kısakesen T., Kaya, A., 2016 (Enerji Ekonomisi Açısından Kojenerasyon ve Trijenerasyon Teknolojilerinin Isıtma -Soğutma Kapasitelerinin Analizi: KSÜ Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Örneği), KSU Mühendislik Bilimleri Dergisi, 19(2), Sayfa 10-12 - Üçgül,İ., Elibüyük, U., 2015 (Üniversite Yerleşkeleri İçin Doğalgazlı Trijenerasyon Sisteminin Değerlendirilmesi), Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 3(2), Sayfa 105-109 - Öztürk, H.H., Nisan 2016, 22.Uluslararası Enerj ve Çevre Fuarı ve Konferansı, 2015, (Trijenerasyon Sistemi Seçimi ve Tasarımı), ICCF 2015 Bildiriler Kitabı, Sayfa 67 - Hamzaoğlu, M., Nisan 2016, 22.Uluslararası Enerj ve Çevre Fuarı ve Konferansı, “Trijenerasyon Santralleri ve Enerji Verimliliği” sunusu - Pravadalıoğlu, S., 2012. Kojenerasyon Sistemleri ile Yerinde Enerji Üretimi. Türk Tesisat Mühendisleri Derneği, Isıtma, Soğutma, Havalandırma, Klima, Yangın ve Sıhhi Tesisat Dergisi, 77, Ocak-Şubat, 24-27 - Ülkü, E.,2018, Kojenerasyon Enerji Sistemleri-Yenilenebilir Enerji ve KaynakVerimli- liği Semineri, “Kojenerasyon ve Trijenerasyon Enerji Üretim Sistemleri” sunusu - Zor,K., Teke, A.,Çelik,Ö., Barghi Lathan, M., 2015, “Türkiye’de Gaz Motorlu Kojene- rasyon ve Trijenerasyon Santralleri ile Eletrik Enerjisi Üretimi” makalesi. n Bölgeler Toplam Kapasite (MW) Marmara 374,629 Akdeniz 163,160 İç Anadolu 90,965 Güneydoğu Anadolu 79,819 Ege 75,379 Karadeniz 34,630 Doğu Anadolu 3,438 Tablo 1 MAKALE