Tesisat Dergisi 302. Sayı (Şubat 2021)

T esisat / Şubat 2021 65 tesisat.com.tr 1.6. “i”: Kendinden emniyetli koruma tipi (Intrinsic safety) Normal çalışma şartlarında kıvılcım oluşturmayacak ve yüzey sıcaklığı patlayıcı gaz sıcaklık sınıfından düşük ola- cak şekilde dizayn edilen koruma tipidir. Herhangi bir arıza durumunda oluşabilecek ark enerjisi, patlayıcı gaz tutuşma enerjisinden düşük olacak şekilde dizayn ve test edilir. İki alt koruma sınıfı vardır; “ia”: Normal çalışma şartlarında bir veya iki kez arıza oldu- ğunda, patlayıcı gazın tutuşma enerjisinden daha az enerji ortaya çıkaracak şekilde tasarlanan koruma tipidir. “ib”: Normal çalışma şartlarında bir kez arıza olduğunda, patlayıcı gazın tutuşma enerjisinden daha az enerji ortaya çıkaracak şekilde tasarlanan koruma tipidir. 2. GAZ VE TOZ GRUPLARI Ortamda bulunan patlayıcı gazların ve tozların özelliklerine göre 3 farklı grupta değerlendirilir; Grup 1: Serbest metan gazı oluşan maden ocaklarında kullanılan fanlar Grup 2: Maden ocakları dışındaki diğer patlayıcı gaz ortamlı yerlerde kullanılan fanlar Grup 2’nin alt grupları şun- lardır; • IIA, tipik gaz propan • IIB, tipik gaz etilen • IIC, tipik gaz hidrojen Grup 3: Maden ocakları dışındaki diğer patlayıcı toz ortamlı yerlerde kullanılan fanlar Grup 3’nin alt grupları şunlardır; • IIIA, uçuşan yanıcı parçacıklar • IIIB, iletken olmayan toz • IIIC, iletken toz 3. YÜZEY SICAKLIK SINIFI Grup 2’de çalışan fanlar için, aşağıdaki tabloda gösterilen maksimum yüzey sıcakları belirlenmiştir. Fanın tüm parça- larında ve bileşenlerinde müsaade edilen maksimum yüzey sıcaklığı, ortamda bulunan patlayıcı gazın tutuşma sıcaklığın- dan düşük bir değerde olmalıdır. Şekil 2. VENCO Ex-Proof Duvar Tipi Aksiyal Fanlar Tablo 1: Yüzey Sıcaklık Sınıfı Tablosu Sıcaklık Sınıfı Maksimum Yüzey Sıcaklığı(°C) Patlayıcı Gaz Tutuşma Sıcaklığı(°C) T1 450 > 450 °C T2 300 > 300 °C T3 200 > 200 °C T4 135 > 135 °C T5 100 > 100 °C T6 85 > 85 °C 4. TEHLIKELI BÖLGE SINIFI Avrupa Standartlarında(EN) patlayıcı gazın ortamda bulunma riskine göre, tehlikeli bölgeler zone 0, zone 1 ve zone 2 olmak üzere üç ana sınıfa ayrılmıştır. Patlayıcı toz içeren bölgeler zone 10 ve zone 11 olmak üzere iki sınıfa ayrılır. 4.1. Zone 0: Patlayıcı gazın sürekli olarak veya uzun süreli periyotlarla bulunduğu veya bulunma ihtimalinin bulunduğu ortamlardır. Kimyasal karıştırıcıların olduğu yerler gibi. 4.2. Zone 1: Patlayıcı gazın zaman zaman veya periyodik olarak oluşa- bildiği veya oluşma ihtimalinin bulunduğu ortamlardır. Zone 0’ın çevresindeki yükleme ve boşaltma kapılarının civarı veya Zone 0 bölgesinden yapılan drenaj ve dolum noktalarının etrafı gibi. 4.3. Zone 2: Patlayıcı gazın çok nadiren oluşabileceği veya oluşması halinde ise ortamda çok kısa süreli kalabileceği bölgeleri içerir. Patlayıcı gaz içeren ve kapalı yerlerden geçen flanşlı boruların etrafında oluşabilecek kaçaklar gibi. 5. VENCO EX-PROOF FANLAR VENCO Ex-Proof Fanlar; pet- ro-kimya tesisleri, arıtma tesisleri, boyama tesisleri gibi endüstriyel uygulamalarda kullanılabilecek ATEX Sertifikalı fanlardır. Geniş kapasite aralığı, farklı fan kanadı ve göbeği ve ayarlanabilir kanat açıları ile ihtiyaca uygun kapasitede ürünler sağlana- bilmektedir. n Şekil 3. VENCO Ex-Proof Aksiyal Fanlar