Tesisat Dergisi 300. Sayı (Aralık 2020)
tesisat.com.tr 88 Tesisat / Aralık 2020 prensipleri de vardı, bu da muhtemel faydaya işaret ediyordu. Hükümet, nisan ayı sonlarına kadar kullanmanın faydalı ola- cağını kabul etmedi. Ancak daha sonra hükümet bunun iyi bir fikir olduğunu ifade edince, yüz korumaları 15 Haziran'da toplu taşıma araçlarında zorunlu hale getirildi ve şu anda hükümet tarafından sosyal mesafeyi "1 metre artıya" güvenli bir şekilde indirmemizi sağlayacak temel önlemlerden biri olarak teşvik ediliyor. Şu anda mevcut araştırmalar, SARS-CoV-2'nin doğru- dan hastaların nefes verirken ürettiği biyo-aerosoller yoluyla yayılma olasılığını desteklemektedir. SARS-CoV-2'nin solunum ve konuşma sırasında aerosol haline getirilmesine, hem laboratuar çalışmalarından hem de klinik deneyimlerden SARS-CoV-2 içeren aerosollerin ortam- daki davranışına ve SARS-CoV-2 içeren bioaerosollerin bula- şıcılığına özel ek araştırmalar, SARS-CoV2'nin nefes verme ve normal konuşma yoluyla yayılan bioaerosoller yoluyla bulaşma riskinin seviyesinin daha net olarak anlaşılmasını sağlayacaktır. Mevcut SARS-CoV-2'ye özgü araştırma sınırlı olsa da, mevcut çalışmaların sonuçları virüsün normal solu- num yoluyla aerosol halinde açığa çıktığını gösterir. İhtiyatlılık ilkesini göz önüne alarak, söz konusu inanılmaz derecede yüksek riskler nedeniyle aerosol yayılmasını azaltmak için müdahale etmeliyiz. Virüs İnsanlar Arasında Kolayca Yayılır Bir virüsün kişiden kişiye ne kolaylıkla yayıldığı değişkenlik gösterir. Kızamık gibi bazı virüsler kolayca bulaşırken, bazı virüsler o kadar kolay yayılmaz. Diğer bir faktör de yayılmanın devam edip etmediği, yani kişiden kişiye durmadan gitmesi anlamına geliyor. Bu damlacıklar, yakınlarda bulunan insan- ların ağızlarına veya burunlarına gelebilir ve nefes alırken akciğerlerine gidebilir. COVID-19, semptom göstermeyen kişiler tarafından da yayılabilir. BULAŞMA HAKKINDA DSÖ KILAVUZU Solunum yolu enfeksiyonları, farklı boyutlardaki dam- lacıklar yoluyla bulaşabilir: damlacık parçacıkları> 5-10 μ m çapındayken solunum damlacıkları olarak adlandırılırlar, <5 μ m çapında olduklarında ise damlacık çekirdekleri olarak adlandırılırlar. Mevcut kanıtlara göre, COVID-19 virüsü esas olarak insanlar arasında solunum damlacıkları ve temas yolları yoluyla bulaşır. Hava yoluyla bulaşma damlacık aktarımından farklıdır çünkü genellikle çapı 5 μ m'den küçük parçacıklar olarak kabul edilen damlacık çekirdeklerinde mikropların varlığına atıfta bulunur, uzun süre havada kalabilir ve 1 m. den daha uzak mesafelerde başkalarına iletilebilir. Bulaşıcı hastalıkların "damlacık" ve "havadan" bulaşması arasındaki geleneksel ayrım, kişisel koruyucu ekipmanla- rın kullanımına ilişkin kılavuzlar belirlemede yararlı olsa da, virüslerin havadaki davranışını anlamada yanlış bir ikilem de oluşturmuştur. Solunum, konuşma ve öksürme yoluyla açığa çıkan virüs içeren damlacıklar, 0.01 ila yüzlerce mikron arasında değişen boyutlardadır. Bir kimsenin, daha küçük damlacıkları çıkarmadan, “büyük damlacıkları” (> 5 mik- ron) yayması imkansızdır. Bu nedenle, bir öksürükten büyük damlacıkların püskürtülmesi yoluyla meydana geldiği iddia edilen bulaşma, aslında yakın mesafeden çok daha küçük damlacıkların solunması yoluyla da gerçekleşebilir. Aslında, fizik temelli bir simülasyon, yakın mesafeden maruz kalmanın çoğunun, ağız, burun ve gözlere düşen büyük damlacıklarla temastan ziyade küçük damlacıkların solunma- sıyla meydana geldiğini göstermektedir. Kalabalık ve Kapalı İç Mekanlar Çeşitli salgın araştırma raporları, COVID-19 bulaşmasının fabrikalar, ibadethaneler, restoranlar, kayak merkezleri, alış- veriş merkezleri, işçi yatakhaneleri, yolcu gemileri ve taşıtlar gibi kalabalık, kapalı alanlarda ve partiler, dans dersleri gibi etkinliklerde meydana gelen olaylarda özellikle etkili olabi- leceğini göstermiştir. Bulaşmanın, yüksek sesle konuşma ve şarkı söyleme yoluyla solunum damlacıklarının artan üretimi ile karakterize edilebilecek, bir koroda şarkı söylemek veya dini törenler gibi belirli faaliyetlerle bağlantılı olabileceğini belirtmişlerdir. Çin'de 318 kişideki salgını içeren bir çalışmada, biri hariç tüm vakalarda bulaşmanın kapalı alanlarda meydana geldiği görüldü. Bu çalışmada tanımlanan tek dış mekan aktarımı vakası iki kişiyi içeriyordu. Bununla birlikte, açık hava etkin- likleri de COVID-19'un yayılmasında rol oynadı, tipik olarak karnaval kutlamaları ve futbol maçları gibi kalabalıkla ilişkili olanlar, açık hava etkinliklerinde bile kalabalıkla bağlantılı bir bulaşma riski olduğunu düşündürüyor. Hem sağlık kurumlarında hem de toplumda 172 gözlemsel çalışmanın sistematik incelenmesi sonucunda, kaynak hasta- dan uzaklığın etkisine ve SARS-CoV, MERS- CoV ve SARS- CoV-2, en az bir metrelik fiziksel mesafenin, yüz maskesi kullanımının ve göz korumasının çok daha düşük bulaşma riski ile ilişkili olduğu sonucuna varıldı. Bu incelemede iki metrelik mesafeler daha da büyük bir koruyucu etki sağladı ve gaz maskesi kullanımının, cerrahi maskelerden daha koruyucu olduğu bulundu. Nefes almak önemlidir. İnsanların fiziksel olarak aktif olduğu ve nefes alma işinin arttığı kapalı alanlar, iki nedenden dolayı yayılmayı teşvik eder: Birincisi, enfekte olan insanlardan TEKNİK
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=