Tesisat Dergisi 300. Sayı (Aralık 2020)

nereye geldiğini paylaşarak aktarmaktan mutluluk duyuyor ve Tesisat Dergisi’ne nice 300. sayılar temenni ediyorum. Yurt içi ve yurt dışı eğitim ve stajlardan sonra sektörle tanışmam 1966 yılında Alarko’ya girmem ile başladı. Rah- metli Üzeyir Garih ile yaptığım iş görüşmesinden sonra arıza bakım şefi olarak, Alarko’nun Eyüp Topçular semtindeki o zamanki fabrikasında başladım. O dönemde binalardaki ısıtma; tamamen odun ve kömür kullanılarak soba ile sağla- nıyordu. Modern sayılan yeni binalarda da kömür kazanları ile ısıtma yapılıyordu. İstanbul’daki kaloriferli binalar sayılıydı ve genellikle gayrimüslim vatandaşlarımızın ikamet ettiği binalardı. Kazan üreticisi olan Sungurlar firması; brülörü ilk kez kendi ürettiği kazanlarda, 1950’lerde kullanmaya başladı ve daha ziyade sanayi için yapılan büyük ısıtma tesisatlarında brülörden faydalanılıyordu. Daha sonraları Alarko, İsveç’ten Safety marka brülör ithal etmeye başladı, Arkasından kendisi Goldenflame ve daha sonra da Monach markası ile imalata başladı. Radyatör konusunda da durum farklı değildi. Çelik ve alüminyum radyatörlerin imalatı olmadığından, talep duru- munda ithal ediliyordu. DemirDöküm fabrikaları ise ismine uygun bir şekilde sadece döküm radyatör üretiyordu ve kapa- sitesi ise piyasa talebini karşılamıyordu. İlginçtir; o zaman Alman Hilden firması ile imalat konusunda iş birliği talepleri ise kapasitesinin yetersiz olması nedeniyle reddedilmişti. Ancak bugün gelinen noktada Avrupa’nın kapasite bakı- mından önde gelen üretici firmaları arasında gösterilmesi ve 53 ülkeye yapmış olduğu ihracatla da Türkiye’nin ısıtma ve klima cihazları konusundaki gelişimini net olarak ortaya koymaktadır. Tabii DemirDöküm tek örneğimiz değil. Bugün benzer gelişmeler, pek çok üretici firmamız tarafından gösteriliyor ve yurt dışı fuarlardaki oldukça geniş standlarında sergiledikleri kaliteli ve çeşitli ürünler ile gurur kaynağımız oluyorlar. 1960’lı senelerde Türkiye’de sektörümüzle ilgili konu- larda ya üretim hiç yapılmıyordu veya yapılan üretimler miktar bakımından talebi karşılamıyordu. Pek çok inşaat, yapı olarak tamamen bitmiş olmasına rağmen Dökümay’ın küvet, DemirDöküm’ün radyatör verememesi ile aylarca bekliyordu. Müteahhitler ihtiyaçlarını önce alabilmek için siparişlerinin bedellerini tamamen önceden ödüyor, aylar sonra siparişlerinin hazır olduğu bilgisini aldıklarında, yeni fiyat farkını da vererek ve teşekkür ederek küvet ve radya- törlerini alabiliyorlardı. 1970 senesinde Koçtaş firmasından gelen bir teklifle Alar- ko‘dan ayrıldım. Koçtaş o yıllarda, Karaköy Fermeneciler’de sadece bir mağazaydı ve aynı caddede mağazanın biraz ilerisinde de o bölgedeki ilk asansörlü deposu bulunuyordu. İstanbul’da Karaköy’deki Necatibey Caddesi o zaman Maktes, Ziya Ülkücü, Baymak, Mas Pompa, Özköseoğlu, Standart Pompa, H. Ayvaz, Sönmezer, Süpermatik, Alarko gibi ısıtma, havalandırma ve klima cihaz üreticilerinin mağazalarının bulunduğu bir cadde iken, Koçtaş’ın bulunduğu Perşembe Pazarı tamamen tesisat malzemelerinin küçük üreticilerinin ve ithalatçılarının bulunduğu bir pazardı. İthalatı da genellikle sayıları 5’i geçmeyen Rum ve Ermeni vatandaşlarımız yapı- yor ve tüm Türkiye’ye buradan gönderiliyordu. O günlerde tamamen yoksulluk ve basitlikler içindeki sektörümüzün bugün dünyada seçkin bir yere ulaşması, Türk insanının zeka, atılım ve yaratıcılık gücünün çok güzel bir örneğidir. Sektörümüzdeki bilgi eksikliğimizi giderecek yayın organı bulunmadığı gibi Yıldız Teknik Üniversitesi hocalarından rahmetli Fahrettin Sönmez’in yazdığı “Tesisat” isimli kita- bından başka elimizde Tesisat konusunda kitap veya basılı yayın yoktu. Alarko, üretimini yaptığı ürünlerin prospektüslerini kitap- çıklar halinde yayınlamaya başlayarak bu konudaki boşluğu büyük ölçüde doldurdu. İhtiyacımız olan bilgileri lisan bilen- lerimiz yabancı kaynaklardan temin ederlerdi ve bu konuda Almanya dünyanın en zengin kitaplığına sahipti. Bir ciltlik Recknagel kitabı, her proje bürosunda bulunur ve hesapla- malarda öncelikle bu kitaptan istifade edilirdi. 1880’lerde ilk basımı yapılan bu kitabın günümüzde de her iki senede bir yenilenerek devam etmesi, kitabın önemini göstermektedir. Ülkemizde fuarlar henüz başlamamıştı ve yurt dışında T esisat / Aralık 2020 69 tesisat.com.tr