İÇME SUYU TESİSATLARINDA BAKIR BORUNUN TARİHÇESİ Burada bizleri asıl ilgilendiren teknik konulara girmeden önce içme suyu tesisatlarında bakır boru kulanımının tarihine değinmek istiyorum. İnsanoğlunun 50.000 seneden beri bakırla çalışmayı bildiği tahmin ediliyor. içme suyu borusu olarak bulunmuş en eski bakır boru ise M.Ö. 2.500 yılında yapılmış bir parçadır. içme suyu tesisatları yok denecek kadar azdır. Bunun nedeni de şimdiye kadar bu konunun TCırkiye'de hiç işlennıenıiş olmasıdır. Ne üretici ve pazarlayıcı şirketler tarafından tCıketiciye bakır boru nun özellikleri ve avantajları anlatılmış, ne ele bakır boru tesisatı döşeyebilecek ustalaryetişnıiş. Arz ve talep olmayınca pazar da oluşmamış. BİNA TESİSATLARINDA BAKiRiN TERCİH EDİLMESİNİN NEDENLERİ İçme Suyu /3urusu Olarak /3ulwımu} En Eski Bakır Huru ı\ı/. 0. 2. 500 Yılıncl,ı YaiJıfını�ııı. Bakır Avrupa'daki bina tesisat larında en çok kullanılan nıalzemeclir ve uzun yıllardan beri bu konuda kendini ispatlanı ıştır. Öyle ki bugün, tCım Avrupa Topluluğu'nda tesisat boruları tek norm altında toplanabilmiştir: EN 1 057. Hangi Avrupa ülkesine giderseniz gidin, bu norma uygun olarak üretilmiş boruların hepsinde de ölçü, tolerans, malzenıe ve sertlik aynıdır. Fittingslerde aynı Mısır'da bulunmuş olan bu tesisat parçası, dövülerek yapılmış bir bakır plakanın bir taş oluğa yerleştirilip, üstCınCın alçı ile kaplanması ile elde edilmiştir. Bu tesisat borusu insanoğlunun 4.500 yıl öncesinde bakırı bu amaçla kullandığını gösteriyor. Daha sonra Romalılar zamanında bakırın yanında kurşun ela bu amaçla kullanılan metal olarak karşımıza çıkıyor. İ ngiltere'cleki orta çağ kiliselerinde ele tesisat malzemesi olaı · ak bronza rastlanır. Yeni zamanda ise yaklaşık -ıoo seneden beri görev yapan bakır borulara rastlanabiliyor. İçme suyu tesisatlarında bakır borunun yayıImasıncla kolera hastalığının da rolü olmuş. 1 892 yılında Hamburg'cla 17.000 kişi kolera hastalığına yakalanıp, yarısı da öldüğünde; sıhhi tesisatların yenilenip modernleştirilmesine karar verilmiş. Bugün Hamburg'da hemen hemen bütün içmesuyu tesisatlarının bakırdan oluşunun birsebebi de budur. Tüm Alnıanya'da ise kullanım oranı % 65-75'dir. Bugün de bütün Avı·upa pazarında her gün büyüyen bir oranda kullanılmaktadır. Avrupa ve Amerika'da bu kadar yaygın olarak kullanılmasına rağmen, TCırkiye'de bakır boru ile yapılan şekilde. DiN 2856'ya uygun olarak üretilen fittingslerin; hatta artikel nunıaraları dahi aynıdır. Her tüı-leı özellikleriyle tanınan, bilinen, denennıiş ve güven duyulan bir malzenıedir bakır. Her türlü özelliği standartlaştırılmış bu malzemeyi, her türlü bina tesisatında kullanabiliyorsunuz. İçme suyu, doğal gaz, sıvı gaz, fuel-oil ve kalorifer tesisatlarının hepsinde de kulanabilirsiniz. Tek çeşit nıalzeme, tek uygulanıa tekniği. lsıya, soğuğa, basınca, güneş ışınlarına, nıekanik zorlanıalara karşı dayanıklı çok uzun önıürlü bir nıalzemedir bakır. Bakır insan ve çevre sağlığı için yararlı ve koruyucu bir malzenıedir. Binlerce yıldan beri içnıe suyu boruları, kapları ve depoları yapımında kullanılır. İçinden akan suyun özelliklerini boznıayan, ona zarar vermeyen, hatta ona karışıp insan vücuduna ulaştığında ona da zarar vernıeyen bir malzemedir. Burada sırası gemişken, bakırın insan sağlığına etki.leri konusunda bakırın aleyhine çıkartılan bazı söylentilere cevap vernıek __________________ TESİSAT DERGİSİ SAY! 30_________________ Fki:J · . KASIM-ARALIK'97 'l 18 w
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=