Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

84 Tesisat / Ekim 2020 tesisat.com.tr insanın olacağı bir ortamda bulunmayı beklediği her zaman kullanılmalıdır. Örnek olarak, Şekil 8’de görülen, bir insanın öksürdü- ğünde dışarı yaydığı damlacıkların büyüklüklerinin analizi (Bourouiba ve çalışma arkadaşları(2014), yayılan damla- cıkların önemli bir kısmının aerosol hale geçme potansiyeli olduğunu göstermiştir, zira öksürme anında 16 μ m’ye kadar olan damlacıkların buharlaşmaları ile olan su kaybı nedeniyle, bu beklenmekte olan bir doğrulamaydı. Bina ve Çevre (Building and Environment) dergisinde, Jianjan Wei ve Yuguo Li (2015), yayınlanan bir makale bir insanın öksürdüğü zaman, yaydığı 10 μ m, 50 μ m ve 100 μ m ölçülerindeki parçacıkların, ağızdan çıkış anlarında 10 m/sn. ilk hızlarına göre, ulaşma yerleri için hazırlanan bir bilgisayar simülasyonunun sonuçlarını göstermektedir. Şekil 9 bu maka- lenin sonuçlarından hazırlanmıştır. Burada tavsiye edilen 2 m emniyet mesafesinden daha uzakta duran kişilerce havada uçuşan parçacıkların solunması riski olduğu görülmektedir. Taşınan veya bulaştırılan virüs miktarı prensip olarak damla veya damlacıkların ölçüleriyle orantılı olacağına dikkat edilmelidir. Dolayısıyla, daha küçük damlacıklar için enfek- siyona neden olma olasılığı şüphesiz ki sıfır olmayacaktır Tablo 1. Viral enfeksiyonların havada uçuşan parçacıklar vasıtasıyla bulaşmalarının mevcut olduğunu destekleyen makalelerden bazıları Yazar(lar) Virüs Bahçeleri Vaka/Delil McLean (1961) İnfluenza Gaziler bakım evi Ultraviyole sistemi montajıyla kattan kata bulaşmada %80 azalma Moser ve çalışma arkadaşları (1979) İnfluenza Alaska’da havalandırma sistemleri kapalı olan yerdeki bir uçak 1 kişi uçak içinde bulunan 54 insana (%72) bulaştırdı. Günümüzdeki uçakların havalandırma sisteminde çok etkili filtrasyon sistemleri mevcuttur Klontz ve çalışma arkadaşları (1986) H1N1 ABD Deniz Kuvvetleri uçakları Aralarında 2 metreden fazla mesafeyle oturan insanlar arasında genel bulaşma olayı Mendell ve çalışma arkadaşları (2002) Çeşitli Askeri binalar Hava resirkülasyonun enfeksiyon hastalıklarının meydana gelmesi üzerine etkileri Yu ve çalışma arkadaşları (2005), Li ve çalışma arkadaşları (2005) SARS Amoy Gardens bina parkı Hong-Kong) Banyo egzoz sistemlerinden komşu binalara bulaşma Li ve çalışma arkadaşları (2005b) SARS Prince of Wales Hastanesi, Hong-Kong Hastane genelindeki kirlenme modeli havalandırma sistemi akış modeliyle güçlü bir şekilde bağlantılı Sun ve çalışma arkadaşları (2011) İnfluenza Öğrenci yatakhaneleri Hava deşiğim oranı ile %35 olan enfekte oranı %5’e düşürüldü. Şekil 8. Öksürükle dışarı atılan damlaların ölçü sınıflarına göre dağılım. Şekil 9. Öksüren bir şahıs tarafından saçılan 10 μ m, 50 μ m ve 100 μ m ölçülerindeki parçacıklar tarafından kaplanması ihtimal dâhilinde olan alan (Jianjan Wei and Yuguo Li (2015) çalışmasından alınmıştır). ÇEVİRİ