Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

80 Tesisat / Ekim 2020 tesisat.com.tr direnç katsayısında aniden meydana gelen azalmaya karşılık gelen kritik rejim denilen olayın erken meydana gelmesine neden olur, bu ise topun daha uzak mesafelere gitmesini sağlar. Aynı zamanda bu grafik niçin bulut içindeki su buharı moleküllerinin askıda kalma nedenini ve aynı zamanda bu moleküllerin yoğunlaştıkları zaman neden yağmurun mey- dana geldiğini ve bir araya gelerek boyut kazanan ve bu şekilde yer çekiminin ana kuvvet haline geldiği, yağmur damlaların görünüşlerinin açıklar. Corona Virus 2 (SARS-CoV-2) ve Bulaşma Yolları (Modes) Corona Virus 2 (SARS-CoV-2) çapı 80 - 140 nm ( ≈ 0.1 μ m) olan küresel bir şekle sahiptir. Şekil 5 boyutlarının yaygın olarak görülen bazı askıda olan parçacık maddele ile karşılaş- tırmasını göstermektedir. Hastalıklı insanların nefes alma sürecinde dışarı atılan patojenlerin üç olası bulaşma yolları vardır; havada asılı duran parçacıklar (bio aerosoller _ biyolojik sıvı veya katı parça- cıkların hava içinde ince bir gaz halinde askıda bulunması), damlacıklar ve temas vasıtasıyla enfeksiyon. Şekil 6 Japonya Sağlık, Çalışma ve Sosyal Yardım Bakanlığı tarafından Japonya Sağlık Derneği, İklimlendirme Tesisat Mühendisliği Derneği (Air Conditioning Sanitary Engineering (SHASE)) ve yuka- rıda belirtilen bulaşma yollarını şemayla gösteren Japonya Mimarlık Enstitüsü (Japan Institute of Architecture (AIJ)) ile ortak yapılan çalışma sonucu çıkarılan bir broşürün üzerin- deki görüntüden alınmıştır. Enfekte olmuş şahıstan yayılan damlacıkların başlama noktası farkı süreçlerle sürecin tipine bağlı olarak doğal yollarla farklı miktarlarda ve farklı dağılımla olabilir, ör: öksürme, burun sümkürmesi, kusma, konuşma ve nefes alma. Havada bulunan parçacıklardan bulaşma yönteminde, bu durumda genel anlamda parçacıkların boyutları 10 μ m’den azdır, olay genel olarak damlacığın su kütlesinin önemli bir kısmının buharlaşması kapsar. Buharlaşan su kütlesi damlacık çekirdeği olarak adlandırılacak kadar küçülmüştür, bunun içinde bazı virüs ve bakteriler olabilir ve bunlar enfeksiyona duyarlı alıcı tarafından solunarak alınabilir. Şekil 7’de, Morawska’dan (2006) alıntılanmış, su damlacık- larının, çaplarına ve ortamdaki nispi neme göre, buharlaşma zamanlarını gösteren bir şekil sunulmuştur. Daha küçük dam- lacıkları (1 μ m) daha kolay buharlaşır ve damlacık çekirdeği veya kalan öz denilen kısma kadar küçülür. Eğer damlacık virüslerle kirlenmişse, bu virüslerde askıda kalırlar ve varlıkları sıcaklık, nem ve ortamda bulunan ultraviyole radyasyonunun bileşenine bağlıdır. Virüslerin yağdan oluşan dış kabuklarının olup olmadı- ğına bağlı olarak farklı davranışlarıyla, havada hayatiyetlerini devam ettirmeleri üzerine, L. Morawska’nın 2006 yılında yayınladığı çalışmada da aktarılan, önemli sayıda çalışma vardır. Bu nedenle, koruyucu bir dış yağ tabakaları olan Corona Virüs tipi virüsler için, varılan sonuç bu koruyucu tabakanın kuru ortamlarda daha dayanıklı olduğu ve daha nemli, koru- yucu yağ tabakaları olmayan virüslerdeki durumun aksine Şekil 5. SARS-CoV-2 virüsü boyutlarının aynı sınıftaki parçacık maddelerle karşılaştırılması. Şekil 6. Nefesle dışarı atılan patojenlerden bulaşma yöntemleri (Japonya Sağlık, Çalışma ve Sosyal Yardım Baakanlığının yayınladığı bir broşürden 2020) alınmıştır. Şekil 7. Büyüklükleri ve lokal bağıl neme bağlı olarak su damlacıklarındaki sıvı fazının buharlaşması. ÇEVİRİ Çökme Buharlaşma Nefes Alma Doğrudan mukoz yüzeylere gidiş Temas davranışı Hava İle Yayılan Doğrudan Damlacık Çekirdeği Damlacıklar Hassas Alıcı Enfekte Olmuş Hasta Damlacık Yüzeylere Gidiş