Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

76 Tesisat / Ekim 2020 tesisat.com.tr MANUEL GAMEIRO DA SILVA ADAI, LAETA, (Avrupa Enerji, Taşıma ve Havacılık Laboratuvarı) Coimbra Üniversitesi, Makine Mühendisliği Fakültesi, Portekiz Çeviren: HASAN ERAL İÇ ORTAM HAVA KALİTESİ KAVRAMLARI IŞIĞINDA COVID-19 ’UN BULAŞMA YOLLARI HAKKINDA BİR ANALİZ ( *) U lusal ve uluslararası sağlık otoriterinin farklı bulaşma yollarının viral enfeksiyonların yayılmasında oyna- dığı role verdikleri önem ve bunun olası sonuçları hakkında yazar tarafından öne sürülen şüpheler bu yazının yazılmasındaki esas motivasyon olmuştur. Bulaşmanın esas olarak temasla ve enfekte olmuş şahıs- tan saçılan damlaların hassas bir alıcıya ulaşması vasıtasıyla meydana geldiği tekrarlanarak doğrulanmıştır, bu nedenle 1-2 metre arasında bir emniyet mesafesinin korunmasıyla kirlenme ve hastalığın yayılma riski önemli ölçüde azalacaktır. İç Ortam Havasındaki Partikül (Parçacık) Maddeler COVID-19 hastalığının esası olan SARS 2 Corona virüsün, esas olarak enfekte olan hastalar tarafından nefes verme ile çıkartılan parçacıklar vasıtasıyla bulaştığı konusunda herhangi bir şüphe olmamasına rağmen, genel olarak ifade edildiği PM kısaltmasıyla gösterilen partikül maddelerinin nasıl sınıflandı- rıldığının basit açıklamasıyla konuya başlamak önemlidir. Par- tikül büyüklüklerine atıf yaptığımızda, PM işaretinden sonra mikron olarak (1 μ m = 0.001 mm) çapa eşdeğer bir rakam yazılır. Bu şekilde, örneğin PM10 ifadesi ile içinde ölçüleri 10 μ m’dan daha küçük parçacık seti olan hava numunesini analiz ettiğimiz anlaşılmalıdır. Tamamen fiziksel bir bakış açısıyla, bu parçacıkların solu- num sistemimizle nasıl karşılıklı etkileşimde bulundukları, parçacıkların solunabilir, göğüsle ilgili ve nefes almaya uygun, solunum sistemimize nüfuz etme seviyeleri bakımından sınıf- landırılmış ve bu sınıflandırmayla büyüklük ölçüsü aralıkları arasındaki ilişki Şekil 2’de gösterilmiştir. Solunabilir parçacıklar burunda bulunan kıllarla veya ağız, burun yolu ve boğaz kavitesindeki mukozayla tutulur. Nefes borusu ve bronşlara kadar inebilen göğsü etkileyen parçacıklar burada bulunan mukoza tarafından tutulur, bu arada nefesle alınabilen par- çacıklar bronşioller ve alveollere (hava hücrelerine) kadar giderler. Bunların enfekte etme derecelerine bağlı olmaksızın, ÇEVİRİ (*) Bu makale Rehva Journal Dergisi’nin Haziran 2020 sayısından alınmıştır. Şekil 1. İç ortam havasında bulunan, ölçü aralıklarına göre sınıflandırılmış, ana parçacık maddeleri göstermektedir.