Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

K aizen kelimesi Japonca’dan gelmektedir ve sürekli iyileştirme anlamına gelir. Firmalarda Kaizen siste- mini tam anlamıyla kurmak ve sürekliliğini sağlamak çok kolay değildir. Her girişimde olduğu gibi bu girişimde de yönetimin desteği ve çalışanların katılımı çok önemlidir. Bu destek sağlansa bile sistemin entegrasyonunun firmayı yormadan yapılması ve devam ettirilmesi oldukça zaman alıcı ve yorucu bir süreçtir. Bu yazıda Kaizen sisteminin işleyişinde olması gerekenlerden kısaca bahsederken, bir yandan küçük ve orta büyüklükteki işletmeler için sadeleştirilmiş ve etkin bir Kaizen sisteminin kuruluş sürecinden bahsedeceğiz. Konu Seçimi Öncelikle konu havuzunda konular biriktirilir ardından konu seçimmatrisleri ile Kaizen yapılacak konular için öncelik sırası belirlenir. Bu matrisler standart olarak kullanılacağı gibi firmanın kendi belirlediği başlıkları da içerebilir. Örneğin; Uygulama kolaylığı, Kaizen maddi getirisi ve kaynak ihtiyacı başlıkları, 5 puan üzerinden puanlanabilir ve en çok puan alan konular için çalışmalar başlatılabilir. Konuların puanlanması aşamasının firmalarda verilere dayalı ve objektif bir şekilde yapılması oldukça zordur. Genel- likle küçük ve orta büyüklükteki işletmelerde zaten iyileştirme yapılması gereken konular ön plana çıkmış durumdadır. O nedenle konu seçim aşamasının listeler ve seçim matrisi formları hazırlanarak değil, toplantılar ile beyin fırtınası orta- mında yapılmasının daha kolay ve yararlı olacaktır. Problemin Tanımlanması Problemin tanımlanması aşaması sürecin en önemli aşa- madır. Bu aşamada genelde 5N1K gibi tanımlama yöntemleri kullanılabilir. Bu yöntemin önemli ve genellikle uygulamada zorlanılan noktası; 5N ve 1K sorularına cevap verildikten sonra problemi sağlıklı bir cümle olarak tanımlamak ve tanımın içinde sebep belirtmemektir. Büyük ölçekli bir firmada bu sistemin kurulumunu üst- lenmiş biri olarak, naçizane bir şekilde belirtmem gerekirse, bu tanımlamanın 5N1K metodu ile yapılması kafa karıştırıcı olabiliyor. Nasıl ve neden sorularının yanıtları karışabiliyor, problemin cümle haline getirilmesi kısmında zorlanılıyor ve genelde cümleler problemin nedenini içeriyor. Örnek ver- mek gerekirse; “ ….. olduğu için ıskartalar %5 çıkmaktadır” gibi cümleler karşımıza çıkabiliyor. Hâlbuki daha kök sebep ALPER ŞAŞAL Doğu İklimlendirme Kalite Müdürü Metalurji ve Malzeme Mühendisi KOBİ İŞLETMELERİ İÇİN KAIZEN SİSTEMİ ÖNERİSİ TEKNİK 72 Tesisat / Ekim 2020 tesisat.com.tr