Tesisat Dergisi 298. Sayı (Ekim 2020)

T esisat / Ekim 2020 61 tesisat.com.tr lıca açıklayacağımız "stoksuz çalışmak". Toyota kurulduktan 2 yıl sonra 1945'de son bulacak ikinci dünya savaşı patladı. Toyoda ailesi artık sadece Japon ordusunun ihtiyaçlarını karşılayabilmek için üretim yapıyordu. Savaş yıllarında en iyi senaryo çarkların dönmesidir ve Toyodalar bunu başarıyordu. 5 Ağustos 1945'e kadar Toyota için çoğu şey istenildiği gibi gitmese de birçok şey istenildiği gibi gidiyordu, bu ilginç cümle gibi tuhaf bir dengede yürü- yordu işleri. Ta ki Japonya'ya 6 Ağustos 1945 saat 08:15'de "Little Boy" ve üç gün sonra 9 Ağustos 1945 saat 11:02'de "Fat Man" isimli iki atom bombası atılana kadar… Artık tüm işler hem Japonya hem de Toyota için hiç iyi gitmez. Sadece ölen binlerce masum çocuktan dolayı vicda- nında hissettiği acıyı bir nebze dindirmek için bombalar atıldıktan sonra bu kez Japonya semalarında nükleer etkiyi nasıl en aza indirebileceklerini içeren broşür- lerin atılma emrini veren dönemin tek isimli Amerika başkanı Harry S. Truman (ortadaki S bir ismi nitelemez) için işler bir nebze iyi gider. İyi de neden üç gün sonra daha büyük bir atom bombası atma ihtiyacı duyuldu, bu üç gün içinde ne gibi pazar- lıklar yapıldı? Bu sorulara cevap vermek bizim işimiz değil, meraklısı araştırabilir. Konumuza geri dönelim. HERKESİN SEVGİSİ ACISI KADARDIR (Müslüm Gürses) Kiichiro Toyoda orta karar giden işlerin üzerine bir de atom bombasını kucağında bulunca adeta karalar bağlar ne doğru düzgün yedek parça tedarik edebilir ne de doğru düzgün araba üre- tebilir, üretse bile kime satacak. Pazar her zamankinden daha küçülmüştür. Felsefesi gereği kimseyi işten çıkarmak istemez, ancak eli mahkum batmamak için çalışanlarından maaşları için indirim yapmalarını ister ama çalışanları bunu kabul etmez. Kiichiro artık iflası ciddi ciddi düşünmeye başlar. Toyodalar, 25 Haziran 1950'de hemen yanı başındaki Kore'de çıkan savaş bana zarar vermesin diye düşünürken bir anda talih kuşu konuverir. 5 yıl önce ülke- sini insanlık tarihinde görülmeyen bir yöntemle yakıp yıkan Amerika Toyoda ailesinin kurtarıcı meleği oluvermiştir. Amerika savaş için taa Kıta Amerika'dan araç getirmeyi çok maliyetli bulduğun- dan (atom bombası atmak bedava olsa gerek) kendisi için gerekli olan araçları Toyota'dan ister, üstelik parasını peşin verir. Kicchiro'nun eline artık ikinci bir kapital geçmiştir, adeta ihya olmuştur. Bu şansın üzerine Japon hükümetinin destekleri ve kendi iş yapma felsefesi de eklenince kanatlanıp uçar. Kore savaşın- dan Toyota'ya talih kuşu bize ise Nato'ya girmek düşer. GİRİŞ Amerika pazarına 1957 yılında Toyota Crown ile girerler. Bu arabayı Amerika- lılar ilk zamanlar yavaş bulur. Bundan ders alan Toyoda'lar Corolla'yı geliştirir- ler ve 1966'da piyasaya sunarlar. Zaten 1950'lerde Amerika ve Brezilya’daki satış ağını bile kendileri kurmuştur. Corolla'yı Amerikalılar sever hem ekonomik hem dayanıklı hem de hızlıdır. Artık Toyota Amerika kıtasında kendisini ispatlamıştır. Pastadan kendisine pay kapan Toyoda ailesi doğru gelişim alanları üzerinden bu dilimi büyütmek ister. Üstelik bu gelişim alanı görmesini bilen için çok büyük- tür çünkü araba dediğiniz şey mekanik performansın, güvenliğin ve konforun yanında kişinin psikolojik ve sosyal dün- yasına bile hitap eder. GLOBAL TOYOTA Toyota, müşteri geri bildirimlerinden müşterilerin Alman mühendislik devleri BMW ve Mercedes’in sunduğu kaliteyi ve zanaatkârlığı talep ettiklerini görür. Bu talebe cevap verebilmek için bir ekip kurarlar. Ekibin hedefi Alman arabala- rıyla boy ölçüşebilecek yeni bir araba üretmektir. Aylar süren çalışmadan sonra ekibin vardığı sonuç; istenen seviyedeki kaliteyi yakalayabilmek için hata payını yarı yarıya indirmektir. Karoser ekibi karoser panelleri arasındaki tolerans- ları yarı yarıya indirir. Diğer tüm kabul edilebilir sapmaları yarı yarıya hatta kimi yerlerde daha da azaltırlar. Sonuç olarak beklenenin ötesinde bir kaliteyi yakalarlar, üstelik bu başarı arabanın aerodinamiğine katkıda bulunduğu gibi rüzgâr gürültüsünü de büyük oranda azaltır. İşte bu arabanın adı Lexus'tur. Tek bir doğru tespitle Alman mühendis- lik kalitesine büyük oranda yaklaşırlar. Toleransları yarı yarıya azaltmak gibi büyük bir hedefe ek olarak kapılardaki salınımları bile düşürürler. Bugün bile dünyada böylesi zor bir işin üstesinden gelebilecek şirket sayısı çok azdır. Toyota, Lexus ile Amerika başta olmak üzere tüm dünyada muhteşem bir başarı yakalar. DUYGUSAL TOYOTA Toyoda yeni bir projeye başlarken bir ekip ve o ekibe bir lider seçer. Bu ekip liderinin özelliklerinden biri de müşteri ile duygusal bağ kurabilmesidir. Toyota bu özelliği çok önemser. Amerika pazarı için oluşturulan Sienna projesi ekibine daha önce Ame- rika'ya gitmemiş birini almazlar. Nere- deyse tüm ekibin hedef müşteri ile duy- gusal bağ kurmasını isterler. Bununla da yetinmezler, lider dâhil tüm ekibi Toyo- ta'nın eski bir minivan modeliyle beraber Amerika'ya gönderirler. Bu ekip Mek- sika, Amerika ve Kanada'yı kapsayan bir rota boyunca 80.000 km yol kat ederler, neredeyse gezmedik yer bırakmazlar. Bir Amerikalı minivan sürücüsü için neyin önemli olduğunu tüm ekip bizzat yaşayarak deneyimler. Ancak bu sürüş deneyiminden maksimum faydayı sağ- layabilmek, problemleri tanımlamak ve