Tesisat Dergisi 295. Sayı (Temmuz 2020)

66 Tesisat / Temmuz 2020 tesisat.com.tr MAKALE GIRIŞ S u haznesinin pompa seviyesinin altında bulunduğu durumlarda, santrifüj pompa seçimi ve tesisat pro- jelendirilmesi sistemin sağlıklı çalışabilmesi adına hayati önem taşımaktadır. Doğru pompa seçilmiş olsa bile tesisat hatalarından kaynaklanan problemler neticesinde pompa istenen verimde çalışmayacağı gibi arızalar da göz- lemlenebilir. Dolayısıyla negatif emiş yapılması zorunlu olan durumlarda pompa seçimi ve montajı çok büyük önem kazanmaktadır. 1. TESPITLER Doğru pompa seçimi için talep edilen debi ve basınç değerlerini bilmek çoğu zaman yeterli değildir. Negatif emiş yapılacak bir sistemde emiş deposu derinliği, akışkan seviyesi ve sıcaklığı, varsa katı partikül içeriği ve uygulama yapılacak bölgenin rakımı mutlaka bilinmelidir. Bunlara ilave olarak pompa sistemlerinin sağlıklı çalışabilmesi için aşağıdaki nok- talar da büyük öneme sahiptir. a. Boru içi akış hızı Pompanın verimli ve sorunsuz çalışması için sağlayacağı debi ve basıncı uygun bir tesisattan geçirmek şarttır. Bu sebeple tesisattaki akış hızı aşağıdaki sınırlar içinde olmalıdır. Sıvı akışı, bu sınırların dışında olur ise pompa basamaz ya da deformasyona uğrayabilir. Bu değerler, emiş borusunda 0,5-1,5 m/s, basma borusunda ise 1-3,5 m/s aralığındadır. Yukarıdaki değerler temiz akışkanlar için geçerlidir. Katı partikül içeren akışkanlarda çökelmeyi önlemek için basma hattında minimum hızın 2 m/s olması tavsiye edilir. b. NPSH (“Net Positive Suction Head”/ Net Pozitif Emiş Yüksekliği) NPSH (pompa) değeri, buharlaşmayı engellemek için pompa emiş tarafında gerekli olan minimum basınçtır. NPSH değeri [m] olarak ölçülür ve artan debiye bağlı olarak yük- NEGATİF EMİŞ YAPAN POMPALARDA UYGULAMA ŞEKİLLERİ TUFAN ÇALIŞKAN Makina Mühendisi / Lowara Türkiye Distribütörü İlpa A.Ş. SAHADA KARŞILAŞILAN PROBLEMLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ Şekil 1. Negatif emiş yapan pompa uygulaması