Tesisat Dergisi 294. Sayı (Haziran 2020)

yapılması mümkün olan tek şey cihaz- ların içine ya da kanal hatlarına UV-C ışıklar konularak, ortam içerisinde çev- rilecek havanın içinde olan virüslerin öldürülmesini sağlamaktır. Burada UV-C ışığın doğru teknik detaylar bazında, kesit alanın hava geçiş hızı anlamında virüsün öldürülmesini sağlayacak UV-C ışık yoğunluğunu verecek güçte bir uygulama ile çözülmesi çok önemlidir. Yoksa bu çözüm de sadece bir mavi ışık olmaktan öteye gitmeyecektir. Amerikan ASHRAE ve Avrupa EUROVENT klima dernekleri, yaptıkları yazılı açıklamalar ile klimaların çalışma- sının virüs bulaşımına sebep olduğuna dair bir bulgu olmadığını belirtmişler- dir. Bu konuda tam tersi klima çalıştırıl- mayan durgun havalı ortamların daha zararlı olduğunu yayınları ile belirtmiş- lerdir. Öncelikle tüm HVAC sistemlerinin temizliğinden ve bakımının yapıldığın- dan emin olmak gerekiyor. Standart G4 filtrelere ilave olarak yüksek verimli torba hatta Hepa filtrelerin kullanımı yine sistemlere katkı sağlayacaktır. Sis- temlerin teknik açıdan mümkün oldu- ğunca temiz hava sistemleri ile çalışıl- ması gerekmektedir. Ancak Türkiye’deki AVM’lerin pek çoğunda var olan HVAC sistemleri dizaynı, ortak mahallerde yüzde 100 temiz havaya tedariki sağ- larken, mağaza içlerinde ise temiz hava kullanımına uygunluk göstermeyebilir. Bu noktada uygulanacak en doğru yön- tem, hem taze hava ünitelerinin hem de mağazalardaki iç mekan cihazların içine ya da kanal hatlarına UV-C ışık- lar konularak çevrilecek havanın içinde olan virüslerin öldürülmesini sağlamak- tır. Havanın içinde asılı olarak dolaşan ve normal filtrasyon sistemleri ile tutu- lamayan, normal şartlarda mikroskop altında görülebilen mikroorganizmalar, bakteriler, virüsler, mayalar ve mantarlar iç ortamda çalışan personel üzerinde ve imalatı yapılan ürün üzerinde etkili olur. Hava sistemlerinden kaynaklanan tüm bu mikrobiyolojik olumsuzlukları engellemek için UV-C ışınları ile UV-C hava sterilizasyonu yapılması gerekir. Burada UV-C ışığın doğru teknik detay- lar bazında, kesit alanın hava geçiş hızı anlamında virüsün öldürülmesini sağla- yacak UV-C ışık yoğunluğunu verecek güçte bir uygulama ile çözülmesi büyük önem taşımaktadır. Burada bir başka dikkat edilmesi gereken nokta ise UVC ışınların doğrudan gözle görünmeyecek biçimde yerleştirilmesidir. “Havalandırma ve İklimlendirme Sistemlerinin Devre Dışı Bırakılması Bir Önlem Değildir” Isıtma, havalandırma ve iklimlen- dirme sistemleri ile sağlanan havalan- dırma ve filtreleme; Covid-19'un hava- daki konsantrasyonunu ve dolayısıyla da hava yoluyla bulaşma riskini azalta- bilir. İklimlendirilmemiş alanlar, insan- larda termal strese neden olabilir. Bu durum doğrudan yaşamı tehdit edebilir ve enfeksiyona karşı direnci azaltabilir. Bu nedenle genel olarak; ısıtma, hava- landırma ve iklimlendirme sistemlerinin devre dışı bırakılması, virüsün bulaşma- sını azaltmak için önerilen bir önlem değildir. Dolayısı ile AVM’ler, işyerleri ve toplu bulunulan mekânlarda Covid-19 virüsünün hava ile yayılımı önleyecek en güçlü araç; doğru çalıştırılacak ve hijyenik temizlik tedbirleri alınmış bir iklimlendirme sistemidir. “Henüz Bir Denetim Olduğunu Düşünmüyoruz” Sistemlerin uygunluğu konusunda henüz AVM’lerde bir denetim yapıldığını düşünmüyoruz. Ancak konu insan sağ- lığı olduğu ve bu noktada çıkabilecek herhangi bir sıkıntı AVM’nin repütasyo- nunu etkileyeceği için her AVM’lerin bu konuda çok dikkatli ve hassas olacağını düşünüyoruz. “Bakımlar Yetkili Servislerce Yapılmalı” Tüm teknik sistemlerde olduğu gibi HVAC sistemlerinin de bakımları işinin uzmanı, gerekli belgelere sahip, tecrü- beli ve yetkili servislerce yapılmalıdır. “HVAC Sistemleri Uygun Olmayan AVM’lerin Açılışına İzin Verilmemeli” HVAC sistemleri uygun olmayan AVM’lerin mümkünse açılışına izin verilmemeli ve bu konuda neler yapıla- bileceği teknik açıdan uzman kişilerce değerlendirilmelidir. “Ürün ve Sistem Trendleri Değişecek” Bu salgından sonra dünyanın farklı- laşacağını ve yeni dünya düzenine geçi- leceğini düşünüyorum. Dolayısıyla insan davranışlarından, kullanılan ürünlere ve alınan hizmetlere kadar her şey deği- şecek. Tabii ki HVAC ürün ve sistemleri de bundan payına düşeni alacak ve insan sağlığına daha önem veren yapı ve aksesuarlar standart hale gelecek- tir. Buna ek olarak HVAC sistemlerinin bakım ve temizliği de öncelikli önem kazanacak. Periyodik bakımların düzenli biçimde yapılmasının artık zorunluluk haline gelmesini bekliyoruz. Form Endüstri Ürünleri olarak Len- nox çatı tipi paket klimalarımız free coo- ling özelliği sayesinde özellikle geçiş mevsimlerinde soğutma ihtiyacını yüzde 100 taze hava kullanarak sağ- layabiliyor. Ayrıca birçok iklimlendirme cihazına uygulanabilecek UV ışık tek- nolojisi ile iç hava kalitesine ve steri- lizasyonuna da çözümler üretebiliyor. Böylece doğru ve hijyenik çalışarak, temizlik tedbirleri alınmış bir iklimlen- dirme sistemine sahip olmayı sağlıyor. Maksimum yoğunluklu ultraviyole ışınlar mikro organizmaların hücre yapısına zarar vererek büyümelerini ve yayılma- larını önlüyor. UV ışınlar gözle görül- meyen virüsleri öldürmekle kalmayıp bakteri, mantar ve küf oluşumunu da engelliyor. n DOSYA 44 Tesisat / Haziran 2020 tesisat.com.tr