Tesisat Dergisi 290. Sayı (Şubat 2020)

62 Tesisat / Şubat 2020 tesisat.com.tr MAKALE KLİMA SANTRALLERİNDE ECODESIGN 2018 DİREKTİFİ VE YANSIMALARI ARKUN ANDIÇ Systemair HSK, İş Geliştirme Müdürü D ünya genelinde fosil yakıt kullanımının azaltılması ve yenilenebilir enerji kaynaklarına olan yönelme ile birlikte, Avrupa Birliği enerji politikaları da yeniden oluşturuldu. Bunun neticesinde, Kyoto Protokolü’ne imza atılarak CO2 emisyonlarının 2020 yılına kadar en az %20 azaltılması taahhüt edildi. Bu hedef doğrultusunda da 2005 yılında EuP (Enerji Kullanan Ürünler) direktifi Avrupa Konseyi tarafından kabul edildi. Direktifin adı 2009’da ErP Direktifi (Çevreye Duyarlı Tasarım Direktifi) olarak değiştirildi. İşte bu direktif, genel ola- rak “Ecodesign” direktifi olarak da anılmaktadır. Özel olarak belirtildiğinde, bu durum 2009/125/AT sayılı direktifi ilgilen- dirir. Geleneksel akkor ampullerin aşamalı olarak azaltılması veya buzdolaplarına, çamaşır makinelerine enerji verimliliği etiketleri yerleştirilmesi, vb. gibi durumlar, Ecodesign direk- tifinin günlük hayatta karşımıza çıkan, yansımalarıdır. DIREKTIFTEN KIMLER ETKILENIYOR? Direktif, AB üyesi ülkelerin tamamında zorunludur. Bunun anlamı, Ecodesign direktifine uymayan herhangi bir ürünü- nün AB içerisine satılamayacağıdır. Ancak AB dışına ihraç edilecek bir ürünün AB içerisinde üretilmesi konusunda bir engel yoktur. Öte yandan, Türkiye başta olmak üzere AB ile ticaret yapan ülkeler bu direktiften direkt olarak etkilen- mektedir. ECODESIGN GEREKLIKLERINE GENEL BAKIŞ Karışıklık genellikle iki bağımsız regülasyona aynı anda uyma gerekliliğinden kaynaklanmaktadır. Tablo 1’de regülas- yonların yürürlüğe girme sırasına göre basit bir özet bulu- nabilir: FANLAR IÇIN 327/2011 SAYILI AB REGÜLASYONU ErP Direktifi sayesinde enerji tüketen birçok ürünün enerji tasarruf potansiyeli araştırılmakta ve enerji verimliliklerine ilişkin asgari gereksinimler belirlenmektedir. Bunun sonu- cunda, Haziran 2010’da fanlar için zorunlu sınır değerleri belirlenmiştir. Direktif, fanları nozul, kanatlar ve motorun yanında eğer varsa kumanda devresinden oluşan bir cihaz olarak tanımlamaktadır. Buradaki amaç, Avrupa pazarındaki fan şartnamelerine genel bir asgari verim sınırlaması getir- mekti ve ilk etap 2013 yılında yürürlüğe girmiştir. Neden Tablo 1. 2009/125 Sayılı Ecodesign Direktifi ("ErP Direktifi") IEC Motorlar 640/2009 sayılı regülasyon Fanlar Nozul + kanat + motor + kumanda devresinden oluşmaktadır. 327/2011 sayılı regülasyon Havalandırma sistemleri 01.01.2016 tarihinden itibaren 1253/2014 sayılı regülasyon (Havalandırma cihazları), 1254/2014 sayılı regülasyon (konut tipi cihazların etiketlenmesi) 2018 Havalandırma cihazı talebinde artış. En Düşük iki enerji sınıfı olan F ve G'nin etiketlerden kaldırılması. 2017 0.75 - 375 kW arası IEC motorlar Verimlilik sınıfı: IE3 veya IE2+FI* 2016 30 W'dan büyük, konut tipi havalandırma cihazları için enerji etiketi zorunluluğu 2015 0.75 - 375 kW arası IEC motorlar Verimlilik sınıfı: IE3 veya IE2+FI* 125 W ve daha üstü Fanlar Minimum verimlilik Düzey 2** 2013 125 W ve daha üstü Fanlar Minimum verimlilik Düzey 2** 2011 0.75 kW ve daha üstü IEC motorlar Verimlilik sınıfı: IE2