ÖZGÜR DİKKAYA 1 972 yılında İzmir'de doğdu. ODTÜ Makina Mühendisliği Bölünıü'nü 1995 yılında bitirdi ve aynı yıl Yüksek Lisans programına devanı etmeye hak kazandı. Yüksek Lisans programına devanı ederken ticari hayata başladı. Halen DİKKAYA Teknik Malzeme San ve Tic. Ltd. Şti. adıyla İzmir'de içme suyu tesisat borusu ,vana ve ek parçalarıyla RAPHAEL marka basınç kontrol vanalarının proje ve malzeme şekliyle Türkiye mümessilliğini ve ticaretini sürdürmektedir. • SUDA KOÇ DARBESi (WATER HAMMER) ÖZET Bu yaz,ıda, suyun akışındaki ani deği§ıkllk[erin (bir pom.panm devreye girip çıkınasıyfa örneklenebilir) sebep .olduğu pozitif ve rıeğ;ı.üf basınç artışları, bu artışların ne l<.adar büyük ve sistem üzerinde ne derece zararlı olabileceği ve siştem, taı,arJ.anırkerı, ne şekilde ve ha.ngi yö11ıemle hesaba katılması gerektiği anlatılıyor. Bir boru hattında akış hızında olabilecek ani bir değişim, sistem için çokzararlı olabilecek ani basınçdalgalanmalarına sebep olabilir. Bu tür ani basınç dalgalanmaları, "Koç Darbesi" olarak adlandırılan ve genellikle şiddetli ve patlamayı andıran bir sesle sonuçlanır. Bu basınç dalgalanmaları, akış momentumundaki değişiklikleri takiben su akışının potansiyel ve kinetik enerjileri arasındaki alış veriş sonucunda oluşur. Koç darbesiyle oluşan basınç artışı, sönümlenin-ceye kadar sistemin çalışma basıncının birkaç kez aşılmasına ve çoğu zaman boruların patlamasına ve sisteme bağlı kontrol cihazlarının zarargörmesinesebep olur. Koçdarbesi, dizayn esnasında güvenlik faktörleri ile kabul edilebilir limitler içerisinde hesap edilemez. Koç darbesini engellemenin yolu, oluşmasına sebep olan faktörlerin uygun dizaynla ve/ veya işletimle kontrol altında tutulmasıdır. Örneğin vana veya pompa devreye alma ve kapanma hızlarının sistem cevap hızından yü ksek. tutulmaya çalışı imayla veya yüksek ve düşük basınç pilotları uygun basınç değerlerine ayarlanmış bir koç darbesi sönümleme vanasının darbeye sebep olan cihaz sonrasında boru hattına paralel ve atmosferik basınca boşaltım yapacak şekilde montajının yapılmasıyla sağlanabilir. Koç darbesinin sebepleri çok ve çeşitlidir, ancak temel olarak: • Pompaların devreye girip çıkması, • On/offvanaların hızlı açılıp kapanması, • Basınç ve debi ayarlayıcılarının salınımlı çalışması, • Sistemdeki havanın kontrolsüz boşaltılması, ve diğerleri. __________ _________ TESİSATDERGİSİ SAYI29 _____ _____________ ;;;ı EYLÜL-EKİM'97
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=