Tesisat Dergisi 29. Sayı (Eylül-Ekim 1997)

1 - GİRİŞ y b B a i i l r t iy a p y o o r v um e z p . d a T ü l ü a şe m m y a p e o oks m la e y p nı a l n e l ı a r n d m e ik a y i o e t l r e a m y al l d e a l r ı ğ ın b ı ı ü, ybüuk li ük ği üb üoylüdkul üğ ğu ün nu Q - H düzleminde ei ntckei ll ee ymeenk d çi ğoekr abnül ayşüı lkı rl üvkel ekr o, l abyu odl mü zalketma d ı ür . z eOrl ianyeı dpeağraişmkeentlerer lieçrin şyeaktaliyndekeseinfiade e d i l e b i l i r veya bu Q olan ikincil diyagramlar kullanılabilir. Her pompanın ve her sistemin Q - H db üi rzsl ei smt ei mn di ne obritra kk açraalkı ştme rai s tni ğoik tçai zs ıi,l ebbui l i irk. i Bkiar r apkotme rpi sat i ği li ne kesişme noktasıdır ve Q - H düzleminde hemen görülebilir. Pompa Karakteristik Eğrileri: Değişik pompa türlerinin Q-Hm karakteristikleri birbirinden farklıdır. Öncelikle t Ap ü o k r m d si e p ka s i ö t p i y p o l i e m n n e p m a b l a a e ğ r d d lı i ak o ç l b a e o r a y k u v te f a y ( r a k B lı ü d p y ı a r ü . r k V a lü e m k d )e o t o ğ r l e a al r l e a o k r la l e f r a a r k i k f l aa ıd y d ı n e r ı . eb di ri l ma çeıds iakl ç eh,ı zbdi ra kpi o mk apraa kktaerrai skttieğrii ns ti i ğiif, apdoe meptamneı nk tseadb ii tr (n=Sabit). Pozitif deplasmanlı ( Pistonlu - Dişli - Paletli -o lLaor abkl u t a- mV i dd ai kl ıe yv s .b) i rp odmo ğpraul aşr ıenk lki nadr aekdt ei rr. i sHt i kml e r( i B taes oı nrçi k) as or tl at ı kdçoa ğarrut akna ky aa çc aa kk tkı ra. yRı po ltaardı isneabme bi ki i l e( Sbaun et rği früi jb i-r Kmai rkı tşaı kr aiskeımtelıo-riEkksoelanrealk- Raeljçeanleanrativfe) pompaların karakteristikleri Q ve H eksenlerini belirli e çp a ğ o r r z p i i l t m e if r a , d , e m p ğ o e e m r k le a p r n a d ik e i v ç k e e i ns h d e id n e r b o m i l r ik e d y ko d a ğ a y ru ı n p a şla e r g k ın e li n le d e n t e k d is ir s i . ü il B e r u t d ü t e n e b m o iy r e i e k , ve yüke bağlı olarak aşağı düşmekte, gerçek karakteristik ekağrraikoterrtiazyeaeçdeıknmaktadır. Rotad inamik pompaları Özgül Hız' a b b a a ğ z l ı ı ş o e la k r i a l l k e r t i p a i l k maktadır. Şekil-1 m pR o o a z n ti l a t ı i d f v e i d n d e a e p m ğ l i a şi s i k k PTorzi pi tliefx OPeopml ops am . 500 d d \ ' By-pcss ı 1 Renjeqne=rol6if P. 2900 d d Tam Rodyol P. "q = 15 2900 d d amlar bu özell i kteki örnek bir pompayı tanımlayan dk oe nğ ue lrml eur şdt iurr . vBeu şseakdi ledceek i fki akri ar k tve er i rs mt i kel ek r taemk açcaı yr kl al ı pompalara aittir. Bilindiği gibi bir pompa içinde birden fi laez l aç oçka rkkaodleamb iel i lri. pB ou mçpa rakl al ar r ı ün r es et ri limbeakğtleı dyier.r l eBşöt iyr il lem eb si ri pompa karakteristik eğrisi Şekil-2'de görülmektedir. Benzer şekilde bir pompa içinde iki çarkın paralel bbai rğlapnommaspı ailyeaçifat ietmikşalirpaokmtepraislatri kyaepğılmri aktadır, böyle Şeki l-3'de gösterilmiştir. Sistem Karakteristik Eğrileri: Sistem Karakteristiği veya Şg eeçbeebki l em eKsai ri aç iknt e rbi isrti mi ğ i ,a ğsı irsl ıtke mi ç idnegne ri es kt el i neenne r jdi yei ,b yi nainni b D u iş için kullanılacak pompanın sağlaması gerekli Toplam i gösntaemrmikekBtaesdmi ra. YBuükeünneür,j iynai nni bMoaynuotumetrik Yüksekliği Birim Akışkan Sütunu, yani Metrik birim için m'dir. Bilindiği gibi hidrolik enerji birbirine dönüşebilen üç elemandan ( Yükseklik farkı - Basınç - Hız enerjisi ) oluşur. Sistem içerisinde sbüurltuünnamn eb okrauy, ıaprl ma raı t üdra, ds ii rssteekm, h ka az rnaek vt es .r igs ti bi ği ienlienmöann el amr ı nl i elemanlarıdır. Bir sistem karakteristiğini en genel şekli ile es el ev iayl ea ll eı mr i . aBruarsaıdnad as u bei rmgi l eeno mvee tbrai ks ı lya ün khsaezknl iekl efradrekkı ,i sbı vuı k Sh a a is z y te n ıp m e l l a e d r r e ı k ü v i z e y e ü r h k in ız kd a e y y üı v p k a l s a r e r o ı k nl l a ı i n ğ n v i e b e a l h e s ız ı m n ç y a ü n f k a la ü r r k n ı ı ü , b n s ui d s l t e u e b n m i m n d i a n e k k k t i a a y r d e ü ı s r k . i ki laerakdteeğrisişttiği ğiniinni gebni leiyl oforrumzü. lüBöyle basit b i r s i stem H= Hg +Pd/g+ k. Q2 şifeakdleinsdideiro. laYcaukktaırr.ıdBaukiformifaüdl esidsteem karakteristiğinin temel Hg statik yükseklik Rodnyol Pompa q = 30 2900 d d Rodnyol=fr5o0ncis P. Karışık Akımlı P. n = 80 q q 1450 d d 730 d d Eksnenqe=l 2P0o0mpc. 480 d d pompalara aittipik ıooc m . . . � 45 nı t st e e a r b r i m s it t e i h k k l ı e z te r id n k i i r a . g ra ö B k s u - ­ şpea kn iı nl l evredr iem vpeogmü ç e kn a n o r k a y t k a ü te l k a r s r is e ı t k ik i l v ş e a e r r i r e i i m l t e l ü e z n e m r i i n ş d t i e r. k i E ğ r r a i l e k - r o- r.%) 3 7. S1 / ' I I I ' I \ 1 • 'ı ı 5 30 ıco 500 30CO ıcooo rn rn rn rn rn [ZTI n7 Ol Ol Ol Ol � � rrj � t=:tj c:TI � Şekil-1: Çeşitli Pompaların Ana Karakteristik Eğrileri __________________ TESİSATDERGİSİ SAYl29 __________________ � EYlÜL-EKİM'97

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=