Tesisat Dergisi 289. Sayı (Ocak 2020)

Tesisat / Ocak 2020 69 tesisat.com.tr performansa sahip olmasıdır. Ayrıca bu performansının yanı sıra, daha uygun maliyetlidir ve kullanıcılarına daha güvenli bir kullanım avantajları sunar. DuPont ™ FM-200®, NOVEC 1230™'a göre kilogram başına daha az maliyet- lidir ve uygulama başına daha az gaza gerek duyar. Dahası, NOVEC 1230™’dan farklı olarak DuPont™ FM-200® çok düşük bir kimyasal reaktiviteye sahiptir, yani sistem tasarımları ve son kullanıcı- lar için özel zorluklar taşımaz. Duruma kimyasal reaktivite yönünden göz atar- sak; DuPont™ FM-200® gazı 1- Çok düşük kimyasal reaktiviteye sahiptir. 2- Suyla, polar çözücülerle, hidrakarbon çözücülerle veya sıklıkla karşılaşılan diğer kimyasal bileşenlerle (örn. alkoller, aminler vs.) reaksiyona girmez. NOVEC 1230™ gazı ise 1- Kimyasal reaktivite değeri yüksektir. 2- Su, alkoller ve aminler gibi sıklıkla karşılaşılan kimyasal bileşenlerle reaksiyonlara girer. Suyla veya çözücülerle (polar ya da hidrokarbon) temas ettiğinde etkisiz olabilir a . 3- Suyla etkileşime girer ve HFC- 227ea ve Pentafluoropropionic asit (PFPA) meydana getirir b . 4- Akciğer-hava arayüzü üzerinden emildiğinde HFC-227ea ve (PFPA) meydana getirir c . Bu emilimde açığa çıkan PFPA son derece zehirlidir, göz ve deri yanık- larına, mide bağırsak yanıklarına ve solunum sisteminde kimyasal yanıklara neden olur. Ayrıca son derece aşındırıcı bir demir tuzu meydana getirir. Sistem tasarımında dikkat edilmesi gereken hususlar açısından dikkate alırsak; DuPont™ FM-200® gazında 1- Genel olarak kullanılan tüm yangın söndürme sistemlerinde verimli bir şekilde çalışır; herhangi bir beklenmedik sistem tasarım zorluğu oluşturmaz. NOVEC 1230™ gazında ise 1- Tasarım konsantrasyonuna hızlı bir şekilde erişimin başarısız olmasıyla sonuçlanan sıvı tahliyesi riski vardır. 2- Gaz tahliyesini sağlamak için özel sistem tasarımı gerektirir. 3- Tahliyede büyük bir negatif basınç yükselmesi vardır. 4- Yüksek buhar yoğunluğu, azalmış bekleme sürelerinde olduğu gibi, FK-5-1-12/hava karışımlarının daha hızlı tabakalaşmasıyla sonuçlanır. 5- Suyla reaktivitesinde yaşanan tepkimeler sebebiyle, FK-5-1- 12'nin dağıtımı ve aktarımı için özel prosedürlere sebep olur, örneğin FK-5-1-12 depolama konteynırlarına ortam havasının, rutubetin girişini engellemek için nitrojen temizleme ve havalandırma kurutucularının kullanılması gereklidir. d NOT: Bu tavsiyelere uyulmaması, gazın kirlenmesine ve kullanıldığı sis- temin arızalanmasına neden olabilir d . Konsantrasyon gereklilikleri, gaz boşalma verileri ve toksiklik (zehirlilik) değerleri olarak aşağıdaki tablolarda veriler bilgilerinize sunulmaktadır: Gazlı söndürme sistemlerinde sön- dürücü kimyasalın performans, çevre, sağlık, toksitlik seviyesi gibi değerleri genellikle heptane (cup burner) testleri ile belirlenir. Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı Cup burner testlerinde dizayn konsant- rasyon değerleri NOVEC 1230’da % 5,9 olup FM 200 için bu değer %9’dur. Her iki söndürücü akışkan için 100 m³lük bir hacim varsayılarak yapılan söndürme deneyleri sonrasında 72 kg FM 200 gazına karşılık, 87,2 kg NOVEC 1230’a ihtiyaç duyulduğu belirlenmiştir. AEL (acceptable exposure limit) kabul edilebilir maruz kalma değerleri demektir. Bu değer aşağıdaki tab- loda görüleceği üzere NOVEC 1230 için 150 ppm iken, FM 200 için 1000 ppm’dir. Yani 150 ppm değerden büyük DuPont™ FM-200 ® FK-5-1-12 Heptan için MEC 6,9% v/v 4,5%v/v Tasarım konsantrasyonu 9,0% v/v 5,9% v/v 100 m 3 için gaz 72,0 kg. 87,2 kg. Konsantrasyon Gereklilikleri