Tesisat Dergisi 288. Sayı (Aralık 2019)

tesisat.com.tr Şekil 6. Örnek sistem on-off ile sürekli kapasite kontrollü ısı pompalı sistem kazanç karşılaştırması 76 Tesisat / Aralık 2019 SONUÇ Bu çalışmada, ısı pompası entegre edilmiş havalandırma ünitesi için optimum tasarım kriterleri ve verimin ifadesi ele alınmıştır. On/Off ya da kademeli kontrollü ısı pompaları kısmi yüklerde yüksek güç kullanımı nedeniyle ısı pompa- sının on-off çalışma yerine sürekli kapasite kontrollü olarak tasarlanması düşünülmüştür. Bilindiği üzere binalarda enerji performansının yüksek olması için enerji dönüşüm sistemlerinin yüksek verime sahip olması gerekir. Bu açıdan bakıldığında bir binada enerji kullanımının yoğun olduğu ısıtma-soğutma, havalandırma sistemleri oldukça önemli olup ısı pompalı ısı geri kazanımlı havalandırma sistemi kullanımı enerjinin verimli kullanımına katkı sağlama potansiyeli yüksektir. Çünkü, ısı geri kazanımlı havalandırma cihazlarında egzoz kanalı ile taze hava bes- leme kanalı arasında çalışan ısı pompası ile üfleme havasının iç ortam sıcaklığına getirilmesi ile taze havanın odanın bir başka kaynaktan soğutulması veya ısıtılması gereksinimi ortadan kalkar. Ayrıca ısı pompasının ısı kaynağının (soğutma çevriminde soğuk kaynağın) ısı değiştirici verimi nedeniyle henüz dış ortam sıcaklığına ulaşmamış egzoz havası olması nedeniyle ısı pompasının (soğutma çevriminin) verimi artar. Avrupa Birliği ülkelerinde yürürlükte olan ErP yönetmeliği (“Eko Tasarım Yönetmeliği” ve “Enerji Etiketleme Yönet- meliği”) gereği bu ülkelere ürün satışı söz konusu ise bu durumda ülkemizde üretilen cihazlar için bu kurallara uyul- ması ve etiket yapıştırılması gerekli olmaktadır. 2018 yılında yürürlüğe giren standarda göre ısı geri kazanımlı havalan- dırma sistemlerinde enerji verimliliği minimum %67'den %73'e çıkarılmıştır. Bu kriterlerin sağlanabilmesi için, söz konusu ısı geri kazanımlı ısı pompalı havalandırma cihazlarının tasarımında uyulması istenen parametreler şu şekilde belirlenmiştir, • Taze hava üfleme sıcaklığının emiş sıcaklığına eşit veya ondan en fazla 1 °C büyük (yaz için küçük) olması. • Egzoz havası sıcaklığının dış hava sıcaklığına eşit veya ondan en fazla 1 °C küçük (yaz için büyük) olması (sıcaklık oranı minimum yüzde yüz olmalı). • Mevcut ürünlerle karşılaştırılabilir maksimum COPsys değerine ulaşılması. • Isı geri kazanım rotoru ve ısı pompası maliyetlerinin toplamının minimum olması. Isı pompası performans testleri yapılmalı ayrıca kulla- nılacağı coğrafi konuma göre (farklı TODA sıcaklıklarında) tasarımının gerekliliği araştırılmalıdır. Bir diğer önemli husus tasarımda COPsys değerini maksimum yapan rotor verimi ve EN 308 test şartlarına göre yapılan tasarımın performansının kontrolü yapılmalıdır. MAKALE