Tesisat Dergisi 288. Sayı (Aralık 2019)

tesisat.com.tr 70 Tesisat / Aralık 2019 TEKNİK Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğundan birçok uygulama için tercih edilse de bazı ortamlarda korozyona karşı koyamaz ve paslanabilir… PASLANMAZ ÇELİK PASLANABİLİR Yazar’ın notu: Bu yazımız, hizmet verdiğimiz sanayi tesislerinde gör- düğümüz ve edindiğimiz, paslanmaz çeliğin korozyonu bilgileri ile sınırlıdır, paslanmaz çeliğin tüm korozyon sorun- larını anlatan bir yazı değildir. Piyasada “Karbon çelik” veya “Siyah demir” olarak adlandırılan ve koroz- yona karşı boya türleri ve galvanizleme teknikleri ile korunan metalin maliyeti, paslanmaz çeliğe kıyasla çok düşük olduğundan, işletmelerde karbon çelik ile imal edilmiş ekipmana daha çok rast- lanır. Paslanmaz çelikler normal atmos- ferik şartlara ve normal sulu ortamlara dayanıklıdır. Asitli ve bazik ortamların birçoğuna da dayanıklıdır. Paslanmaz çelik korozyona dirençli olduğu için bir- çok uygulama için tercih edilir; ancak bazı ortamlarda paslanmaz çelik dahi korozyona karşı koyamaz ve paslanır. Paslanmaz çelik normal karbon çeliğe kıyasla görünüşü düzgün olduğu için bazı işletmelerde görsellik sebebi ile de tercih edilir. Paslanmaz çelik en çok içecek ve gıda sanayiinde, ilaç, kimya ve kağıt sektöründe çok kullanılır. Paslanmaz çeliğin korozyonu: Sanayi işletmelerinde en çok rast- ladığımız paslanmaz çelik korozyonu “Klorür İyonu” (Cl¯) korozyonudur. Klo- rür iyonu suyun içinde bulunduğu gibi, işletmelerin kullandığı farklı ürünlerin içinde de bulunur: örneğin NaCl (tuz), HCl (Hidroklorik asit), NaOCl (Sodyum hipoklorit – Klor). ( NOT: Klor, Klorür, Hipoklorit keli- melerindeki anlam karışıklığını açık- layan makalemiz, Su ve Çevre Dergisi Temmuz 2013 sayısında yayınlanmıştır.) Paslanmaz çelik malzemenin meta- lürjisinin bozulduğu noktalarda, yani kaynak noktaları, perçin, delik, taşlama yerleri genelde korozyona daha müsait yerlerdir. Ayrıca basınçlı kaplarda ve yerlerde, metalin gerilimi sebebi ile de korozyon olayı artar. Asitlerin oluştur- duğu çok düşük pH ortamı da paslan- maz çeliği bozar. Ortamda Bulunan “Cl¯” İyonunun Paslanmaz Malzemeye Tesiri: Bir sanayi işletmesindeki işletme sularında “Cl¯” iyonu az dahi olsa, bu Resim 1. Paslanmaz Çelik Üzerinde Klorür Korozyonu Yük. Müh. Enis Burkut enis@burkut.com.tr