Tesisat Dergisi 284. Sayı (Ağustos 2019)

Tesisat / Ağustos 2019 57 tesisat.com.tr LPCB onaylı birçok detektör sistemi için tasarım kriterleri şunlardır: • Maks. toplam boru uzunluğu 200 m • Maks. tek boru uzunluğu 100 m (Numune girişinden detektöre kadar geçen süre 120 sn. ile sınırlı olmalıdır) • Boru malzemesi olarak genelde kırmızı ABS tercih edilir ancak 20-22 mm nominal çap ve laminar akışın sağlandığı başka malzemeli borularda kullanılabilir • Boru uzunlukları T bağlantıları olmadan birleştirilmelidir. HASSASIYET Yüksek hassasiyet, can ve mal kaybına neden olabile- cek potansiyel yangın durumlarının erken evrelerde tespit edilerek olası zararların önüne geçilmesini sağlar. Duman dedektörü hassasiyeti metre başına inceltme (%obs per meter) birimiyle tanımlanır. Yani verilen bir yüzde için bir metre mesafede bir ışık demetinin ne ölçüde inceltildiğini belirtir. Tanımlanan üç hassasiyet seviyesi vardır: Normal: Normal noktasal duman dedektörünün hassa- siyetdir (%5obs per meter) Arttırılmış: %2’den daha iyi Yüksek: %0.8’den daha iyi Bir çok noktasal duman dedektörü kullanılarak sağla- nabilen hassasiyeti, tek bir yüksek hassasiyetli hava örnek- leme dedektörü ile sağlamak mümkündür. Hava örnekle- meli dedektörün noktasal dedektörlere göre sayıca daha az kullanılmasının yanında avantajı çevresel kısıtlamalar nedeniyle, noktasal dedektörlerin kullanılamadığı yerlerde de düzenleme yapabilmesidir. Ayrıca boru sistemi dahil kuru- lumu ve bakımı noktasal dedektörlere göre ucuz ve kolaydır. Dedektör hassasiyetinin belirlenmesi boru ağındaki numune deliklerinin sayısı ile yakından ilgilidir. Bir dedektör %0.05 duman yoğunluğu için alarm verecek şekilde ayarlandıysa 20 delikli bir sistemde ortalama sistem duyarlılığı %1 olacaktır (0.05x20). Örneğin duman 3 deliğe ulaştığında hassaslık 1/3 için %0.33’e ulaşacaktır. Yani duyarlılık dumanın ulaştığı delik sayısıyla orantılı bir artış gösterir. Hava örneklemeli sistemde tercih edilen dedektörler ışık dağıtıcılı dedektörlerdir. Herhangi bir kirlenmeye karşı sorunsuz çalışır ve uzun bir ömre sahiptir. Çok kirli ve tozlu ortamlarda ışık dağıtıcılı dedektörden daha iyi bir performans gösteren dedektör yoktur. Işık dağıtıcılı dedektörler: Tespit alanına giren hava örneği yüksek enerjili ışık kaynağına gönderilir. Havada eğer duman parçacığı varsa ışığın dağılmasına neden olur. Dağıtılmış ışı- ğın miktarı duman miktarıyla orantılıdır ve katı hal ışık alıcısı tarafından analiz edilir. Tozlardan korunmak için karmaşık filtre veya toz engelleyici kullanılmalıdır. SİNYAL İŞLEME Hava örnekleme sistemi içinde kullanılan yapay zeka sis- temi çevredeki duman miktarını göz önüne alarak hassaslığı yeniden ayarlar ve bu hassaslığı çevre koşullarından bağımsız olarak sürdürebilir. Bu bağlamda değişen çevre koşullarına kısa sürede uyum gösterir. Bu ürünler düşük bakım sıklığı gerektirecek şekilde üretilir, sorun olduğunda kullanıcıya hatayı gösterecek ara yüzle sunulur. MONTAJ Kurulum maliyeti ve kurulum kolaylığı, hava örneklemeli sistemlerin büyük avantajıdır. Ayrıca sistemin görünmez olmasının istendiği mahallerde, kapiler başlıklarla bu sorun giderilebilir. Noktasal dedektörler genellikle her 6 ayda bir teste ve bakıma ihtiyaç duyarlar. Çok sayıda noktasal dedektörün olduğu yerlerde ya da girişin kısıtlı veya engelli olduğu mahallerde bu hiç de pratik değildir. Hava örneklemeli sistemler korunan mahallerin dışına yerleştirilerek kolaylıkla bakıma tabi tutulabilirler. n