Hasan Fehmi YAZICI i. T Ü. Makina Fakültesi 1. GİRİŞ ~ ·- .•.. »ı_~'.~ . . Santrifüj pompalar (daha genel olarak rotodinamik pompalar), sıvılara enerji verip belli bir hacimsel debiyi (Q), belli bir devir sayısında (n) çalışırken istenen bir manometrik yüksekliğe (H),belli bir verimle (,ı) basmak için projelendirilirler ve ona göre imal edilirler. Bununla beraber, gerek hesaplama sırasında yapılan kabuller ve gerekse imalat esnasında meydana gelecek küçük sapmalar ve ayrıca, cidar pürüzlerinin şekline, dağılımına ve büyüklüklerine hakim olunamamak gibi sebepler yüzünden, imal edilmiş pompanın performansı tasanın aşamasında kabul edilmiş olan performansından az çok farklı olabilir. Ancak deney yoluyla ortaya çıkarılabilecek olan bu farklar, bir yandan daha sonraki tasarımlar ve imalat için önemli yol gösterici olurlar. Öte yandan, müşteri de satın aiacağı pompanın gerçekten ihtiyacını uygun verimle karşılayacak performansta olup olmadığını bilmek ister. Özellikle enerjinin gittikçe pahalılanması, pompaların yüksek verimli olmalarını ve bu verimlerin gerçekleştiğinin dikkatle saptanmasını çok gerekli hale getirmiştir. Performans kontrolu için yapılacak deneyler, ölçmeler birtakım standartlara bağlanmıştır. Bu yazımızda, bu standartlara değinecek ve açık kalan hususları ve önerilerimizi belirtmeye çalışacağız. Article • •• SANTRIFUJ POMPALARIN • DENENMESi Bilimsel araştırma amacıyla pompalar üzerinde yapılan deneyler şüphesiz herhangi bir standarda bağlı değildir. Araştırmanın gereklerine göre hareket edilir. Bir pompanın karakteristik performans eğrileri şunlardır: Sabit dönme hızında, H = f1 (Q) eğrisi (Manometrik basma yüksekliği) N. = f2 (Q) eğrisi (Mil gücü, efektifgüç, etkin güç) ıı = f 3 (Q) eğrisi (Genel verim) Bu eğrilere bir de pompanın kavitasyon karakteristiğini eklemek gerekir. Birinci eğri, pompanın nominal çalışma noktasında ve bunun dışında davranışının nasıl olacağını belirlemeye ve kontrol etmeye imkan verir. İkinci eğri, pompanın motorunun debiye bağlı olarak nasıl yükleneceğini gösterir. Böylece pompayı çalıştıracak motorun hangi güçte seçilmesi gerektiğini belirtir. Üçüncü eğri, pompanın tüketeceği enerjiyi israf edip etmediğini göstermesi açısından önemlidir. Bu eğri, pompanın en uygun çalışma aralığını belirlemeyi sağlar. Değişik şekilde tanımlanabilen kavitasyon karakteristiği ise, pompanın kavitasyonlu çalışma durumundan ne kadar uzakta bulunduğunu belirlemeye imkan verir. ___________________ TESİSATDERGİSİ SAYI 28 __________________ f ~ TEMMUZ-AĞUST0S'97 195. .• ,:,.....~,;.;, ;·::6
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=