Tesisat Dergisi 276. Sayı (Aralık 2018)

80 Tesisat / Aralık 2018 tesisat.com.tr büyük kapasiteli sprinkler kullanmak doğru bir mühendislik yaklaşımını sağlamayacaktır. Tablo 3’te verilen maksimum çatı/tavan yüksekliği ve maksimum depolama yüksekliklerini kullanarak yapılacak hidrolik hesaplara Tablo 4, Grafik 5, 6, 7’deki kıyas tablolarında verilen sonuç değerler ışık tutacaktır. K-14 veya K-17 ESFR sprinkler yerine maliyeti daha yüksek olan K-22 veya K-25 ESFR sprinkler kullanılması durumunda, daha düşük basınçlı yangın pompası kullanılalark avantaj sağlanabildiği görülmektedir. Ayrıca raf arası sprinkler sis- temi döşenmesi gerekmediği için borulama ve işçilik mali- yetlerinde de önemli düzeyde tasarruf sağlanacaktır. ESFR sprinkler sisteminin ihtiyaçlarını karşılayacak yüksek debili yangın pompalarının maliyetleri kullanılacak basınç değer- lerine göre ciddi artışlar göstermektedir. Yukarıda görüldüğü üzere yüksek kapasiteli bir sprinkler kullanarak daha düşük basınçlı bir pompa ile çalışma imkanı sağlanmış ve dolayısıyla kullanılan sprinkler tipine göre optimizasyon sağlanmıştır. Yapılan kabuller göz önünde bulundurulduğunda; 10,7 m çatı yüksekliği için gerekli olan pompa basınçları; K14 sprinkler için 12 Bar ile en yüksek basınca ihtiyaç duy- maktadır. K17 10,5 bar ve K22 10 Bar ile birbirine yakın basınç değerlerini vermektedir. K25 ESFR sprinkler ise 10,7 m çatı yükseklikliğinde 7,5 Bar ile en uygun pompa basınç değerini vermektedir. Bu çatı yüksekliğinde ihtiyaç duyulan toplam pompa su debisi Tablo 4 ‘de görüldüğü üzere K14, K17, K22 ve K25 ESFR sprinkler için 1640 GPM ile 1858 GPM aralı- ğında olması nedeniyle yangın pompalarının UL listeli ve FM onaylı olduğu range göz önünde bulundurulduğunda 2000 GPM kapasiteli yangın pompası uygun olmaktadır. Sistemin minimum 1 saat çalışması gerekliliği baz alındığında Tablo 4’e göre 373 m 3 /h kapasite ile K25 sprinkler için min. yangın suyu rezervini vermektedir. Kullanılacak yangın pompasının çıkan debi ve basınç değerlerine göre K25 için kullanılan yangın pompası K14 ve K17 için kullanılan pompalardan %40 daha ucuz, K22 için kullanılan pompadan %25 daha ucuzdur. 13,7 m çatı yüksekliği için gerekli olan pompa basınçlar; K14 sprinkler için 12,7 Bar ile en yüksek basınca ihtiyaç duy- maktadır. K17 sprinkler 10,7 Bar ve K25 sprinkler 11 Bar ile birbirine yakın basınç değerlerini vermektedir. K22 sprinkler ise 13,7 m çatı yüksekliğinde 9,6 Bar ile en uygun pompa değerini vermektedir. Bu çatı yüksekliğinde ihtiyaç duyulan toplam pompa su debisi Tablo 4 ‘de görüldüğü üzere K14, K17, K22 ve K25 ESFR sprinkler için 1843 GPM ile 2197 GPM aralığında olması nedeniyle yangın pompalarının UL listeli ve FM onaylı olduğu range göz önünde bulundurulduğunda 2000 GPM kapasiteli yangın pompası uygun olmaktadır. Sistemin minimum 1 saat çalışması gerekliliği baz alındığında 419 m 3 /h kapasite ile K14 sprinkler min. yangın suyu rezervini vermektedir. Kullanılacak yangın pompasının çıkan debi ve basınç değerlerine göre K22 için kullanılan yangın pompası K14 sprinkler için %55 ve K17 için %10 ve K25 için kullanılan pompadan %25 daha ucuzdur. Yapılan bu analizler sonucunda 10,7 m çatı yüksekliğinde K25 ESFR sprinkler, 13,7 m çatı yüksekliğinde K22 ESFR sprinkler en optimum çözümü vermektedir. KAYNAKLAR 1. NFPA 13 “Standart for the Installation of Sprinkler Systems”, 2007 Edition 2. FM Global “Property Loss Prevention Data Sheets 2-2”,2002 3. BRYAN L. JOHN “Automatic Sprinkler & Standpipe Systems”, 2006 4. GAGNON ROBERT M. “Designer’s Guide to Automatic Sprinkler Systems” Gagnon Enginering 2005. n DOĞALGAZ TEKNOLOJİSİ VE SİSTEMLERİ DERGİSİ Zenginleşen içeriği ve dağıtım gücüyle alanında lider dergimizde yer alarak mesajlarınızı hedef kitlenize ulaştırabilirsiniz. www.dogalgaz.com.tr MAKALE