Tesisat Dergisi 276. Sayı (Aralık 2018)

Tesisat / Aralık 2018 73 tesisat.com.tr ESFR sprinkler yangını bastırmaya yönelik homojen ve güçlü su dağılımı ile hızlı şekilde su akışı sağlar. ESFR sprink- ler deflektörü iri su damlacıkları üretir ve yangın sırasında erken devreye girerek, iri damlacıkları sayesinde sıra yangın- ların bastırılmasında etkilidir. Tüm dizayn ve montaj kriterlerinin tam olarak yerine getirilmesi halinde, depo ve depolama alanlarında ESFR sprinkler diğer sprinklerler ile karşılaştırıldığında çok daha etkilidir. ESFR sprinklerin montajında uygulanması gereken; tavan eğimi, çatı konstrüksiyonu, montaj yerleşimi ve çatı engelleri gibi bazı zorunlu kurallar vardır. Bu zorunlu kural- lara uyulmaması durumunda sprinklerin atım karakteristiği bozulabilmekte ve yangın anındaki performansını olumsuz etkileyerek söndürme işleminin gerçekleşmemesine neden olmaktadır. FM Global’in yaptığı tam ölçekli yangın testlerine göre standartlara uygun şekilde yerleştirilmiş olması kadıyla 1 ile 4 sprinklerin devreye girmesi sonucu yangın tam olarak söndürülebilmektedir. Yangın gelişimi test koşullarına paralel bir düzen içinde olmamaktadır. Bu sebeple FM Global yangın anında 12 sprinklerin devreye girerek yangını söndüreceğini öngören bir dizayn standardı getirmiştir. ESFR sprinklerin montajında uygulanması gereken; tavan eğimi, çatı konstrük- siyonu, montaj yerleşimi ve çatı engelleri gibi bazı zorunlu kurallar vardır. Bu dizayn kriterleri Kısım 2’de belirtilmiştir. 1.3. ESFR Sprinkler Kullanımı ve avantajları ESFR sprinkler her türlü depo uygulamasında kullanılabi- lir ancak deponun durumu sistem dizayn aşamasında çok iyi incelenmelidir. ESFR sprinklerin avantajı ise raflı depolarda bina ve depolama yüksekliğine bağlı olarak in-rack ve inter- mediate –level sprinkler kullanılmaksızın koruma sağlanabil- mesidir. In-rack sprinkler sprinkler kullanılmadığında işveren açısından maliyetlerde (raf ve bina kullanımı açısından büyük avantajlar sağlar. Bu avantajlar; raflı depoların yerinin değiş- mesi veya taşınması ile malların yerinin değişmesi esnasında sprinkler borulaması ve sistem tasarımında herhangi bir değişikliğe gerek kalmamaktadır. Ayrıca depo alanlarında çalışan forklift operatörlerinin sebep olacağı herhangi bir kazaya (sprinkler kırılması veya boruya çarpması) mahal vermesini engeller. ESFR sprinkler kullanılarak yığın şeklinde, paletli ve sabit raflı (prefore) depolama yapılan alanlarda koruma yapabiliriz. Ayrıca ESFR sprinkler kullanıldığında yangın dolabı/hidrant debisi 946 lt/dk ve yangın suyu besleme süresi 1 saat yeterli olmaktadır. Bu önkoşulların hepsi bir araya gelirse, bina sahibi düşük maliyette daha üstün yangın korumaya sahip olacaktır. 2. ESFR SPRINKLER KULLANIM LIMITLERI • ESFR sprinkler sedece ıslak borulu sistemlerde kullanılır. • Eğimin %16,7’yi geçtiği çatılarda kullanılamaz (Her 12 m’de 2 m yükseklik). • Kapalı raf plakalarının kullanıldığı ve/veya üstü açık konteynerların bulunduğu raflı depolama düzeninde kullanılmaz. • Yanıcı engelli çatıda kullanılmaz. • Engelli ve engelsiz tavan yapısında kullanılabilir. Kapalı yapı elemanlarının (kiriş vb.) derinliğinin 305 mm’yi geçtiği yerlerde, sprinkler arası minimum mesafe ve koruma alanları dikkate alınarak kapalı yapı elemanları- nın oluşturduğu her kanal içine yerleşim yapılmalıdır. 3. ESFR SPRINKLER YERLEŞIMINDE DIKKAT EDILMESI GEREKEN KONULAR a. Sprinkler maksimum koruma alanı ve sprinkler arası mesafe; Tablo 1’de verilen değerleri geçmemelidir. b. Sprinkler minimum koruma alanı; 6 m2’den az olmamalıdır. c. Sprinklerin duvara maksimum mesafesi Tablo 1’de verilen sprinkler arası maksimum mesafenin yarısını geçmemelidir. d. Sprinklerin duvara minimum mesafesi; 102 mm’den az olmamalıdır. e. Sprinkler arası minimum mesafe; 2,4 m’den az olmamalıdır. f. Sprinklerin tavana olan mesafeleri K faktörüne göre değişiklik gösterir. K Faktörü 14 olan sarkık tip ESFR sprinkler için; • Sprinkler deflektörü ile tavan arası maksimum mesafe: 356 mm • Sprinkler deflektörü ile tavan arası minimum mesafe: 152 mm K faktörü 16.8 olan sarkık tip ESFR sprinkler için; • Sprinkler deflektörü ile tavan arası maksimum mesafe: 356 mm • Sprinkler deflektörü ile tavan arası minimum mesafe: 152 mm K faktörü 22.4 ve 25.2 olan sarkık tip ESFR sprinkler için; • Sprinkler deflektörü ile tavan arası maksimum mesafe: 457 mm • Sprinkler deflektörü ile tavan arası minimum mesafe: 152 mm