94 U y g · u I a m a TURKİYE TAAHHUT İŞLERİ PİYASASINDA YAPIDA MEKANİK TESİSAT HİZMETLERİ ÖZET GÖRÜŞLER GİRİŞ Aşağıda, Türkiye'de Mekanik Tesisat Müteahhitlerinin görevleri, çalışma şekilleri ve karşılaştıkları güçlükler ve bu konuları içeren bazı öneriler kısaca sunulacakır. Türk Tesisat Müteahhitlerinin önünde, özellikle, yerel ihale alışkanlıkları, kendilerine işveren ana müteahhitlerin ve/veya iş sahiplerinin çok farklı talep ve tutumları, piyasa mallarındaki kalite farklılıkları ve fiyat istikrarsızlıkları, ithal. fiyatları ve gümrük mevzuatları, kur farkları, çapraz kur oynamaları vs. gibi bir hayli küçük veya büyük problemler yatmaktadır. Tesisat Müteahhitlerinin bu ve benzeri problemlerinin çok önceden çözülmesinin ve bunların, ihale şartlarına, basit, pratik, adil ve yapıcı bir biçimde sokulmasının tarafların menfaatine olacağı şüphesizdir. YATIRIMCININ DURUMU Yatırımcının önünde, inşaat işlerini planlaması sırasında, kararlaştıracağı önemli hususlar şöyle sıralanabilir: Yatırıma karar verme aşaması; Bu safhada, yatırımcı, yatırımının cinsini (otel, işhanı, çarşı kompleksi, konut, fabrika vs.) ya kendi tecrübesi ve yetenekleri ile veya bir fizibilite çalışması sonucunda kararlaştırır. Bu sırada, yatırımın yeri, büyüklüğü, kalitesi, bütçesi, finans imkanları, başlama/bitiş programı, yatırım sonunda pazarlama olanakları belirlenmiş olur. Yatırımın cinsine kararverildikten sonra, yatırımcı, böyle bir yapının optimum güzellikte, işlerlikte ve maliyette olmasını temin için projelendirme aşamasına geçer. Yatırımın büyüklüğüne göre, bu safhada ya, bir proje müsabakası açar ve buna, kendi seçtiği proje gruplarını davet eder veya güvendiği bir proje grubu ile anlaşır. Bu proje grubu, genel olarak, binanın mimarisi, statik, mekanikve elektrik tesisatları projelerini bir bütün olarak hazırlar. PROJELENDİRME Dünya piyasalarında bu, projelendirme safhasına büyük önem verildiği bilinmektedir. Büyük ve iyi bir projenin tamamlanması, uygulanmaya başlanmadan önceki süre içinde, mesela 1-2 yıl gibi uzun bir süre alır. Böyle bir proje paketi, herşeyiyle bittiği zaman, müteahhite sadece onu uygulamak kalır. Mak. Müh. Hüseyin ERDEM TOKAR YAPI ve END. TES. SAN. ve TİC. AŞ. Projenin, inşaat öncesi uzun süre alması, bu tip çalışmaya alışmayanlar için ekonomik görünmeyebilir. Fakat iyi bir projenin inşaata kazandırdığı hız, bu uzun projelendirme süresini fazlasıyle telafi eder. Ayrıca, herşeyi bütün detaylarıyla önceden hallederek, işlerin pürüzsüz, kaliteli ve ekonomik yapılmasını sağlar. Şantiye tatbikatı sırasındaki tefsirlere ve münakaşalara yer bırakmaz. 1 980 yıllarında Cidde'de beher katı 1 2 dönüm olan 1 1 katlı Corniche Commercial Center adlı BA Karkas inşaatını tamamlarken, yanımızda, bizden çok sonra başlayan 38 katlı bir banka iş merkezi inşaatı, 1 3 ay gibi kısa bir sürede ve bizden çok erken, mobilyalı-döşemeli olarak tamamlanmıştı. Bu binanın komple projesi (mekanik ve elektrik tesisatı projeleri dahil) tanınmış birAmerikan (SOM) proje grubu tarafından hazırlanmıştı. Şantiyeye yaptığımız muhtelif ziyaretlerde, mesela, asma tavan içine asılacak yuvarlak hava kanallarının askı dubellerinin yerleri için bile proje paftalarının hazır olduğunu ve kat bazında, kanalların asılmasından çok önce dubellerin çakıldığını, rodların sıkıldığını tespit etmiştik. Türkiye'de ne yazık ki, böyle bir proje çalışması, yukarıda anlatılan manada yaptırılmamaktadır. Bunun sonucu mekanik tesisat müeahhitlerinden, inşaat sırasında mesela; - Shop drawings, execution drawing, detay projeleri, asma tavan, elektrik vs. gibi diğer inşaat ve tesisat birimleriyle ilgili olarak koordinasyon projeleri yapılması istenmektedir: -Ayrıca, daha da kötüsü, sözleşmelere aşağıdaki tarzda maddeler sokularak, önceden hazırlatılmış tesisat projelerinin doğruluğuna gölge düşürerek, müteahhitten, çok kısa zamanda yapacağı birtetkikle projenin mesuliyetini tümüyle yüklenmesi istenmektedir. "Müteahhit, ihtisas firması olması dolayısıyla, mekanik sistemlerin fenni bakımdan mahzurlarını görürse, bunlarla ilgili açıklayıcı bilgileri ve mukabil tekliflerini, sözleşme imzasından itibaren, (mesela) 30 gün içinde, ana müteahhite bildirecektir. Aksi halde tüm sorumluluk müteahhite aittir" veya; "Yapılan işler her ne kadar iş sahibinin vereceği uygulama projelerine göre olacaksa da işin performans sorumluluğu müteahhite ait old_uğundan, geçerli gördüğü taktirde, iş sahıbının onayını alarak proje tadilatı yapar". ı. ------------------------------------------------------------- - - - ---- - -
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=