İstanbul'da %60-70 değerlerine çıktığı şeklindedir. Bu durumda soğutma serpantinleri üzerinde önemli ölçüde yoğuşma olmakta, yüzeyler yetersiz kalmaktadır. Dış hesap kuru termometre sıcaklığının 33°C olması halinde yaş termometre sıcaklığını 26°C almak daha gerçekçi ve emniyetli olur. 5Dış hava miktarları hesaplanırken, sigara içilen hacimlerde 60 m3/kişi değeri alınmalıdır. Daha düşük havalandırma değerleri ile projelendirme yapıldığında, havalandırma uygulamada yetersiz kalmaktadır. ASHRAE daha düşük bir değer (50 m3/h) vermektedir. Ancak Türkiye'de yaşayan insanların sigara içme oranı daha yüksektir. 6Yazın iç ortam sıcaklığı seçilirken, insanların bu ortamda kalma süreleri de dikkate alınmalıdır. Sık girilip çıkılan yerlerde iç sıcaklığın, dış hava sıcaklığından 6-8 °C daha düşük olması yeterlidir. Sürekli oturulan ofis odaları gibi yerlerde ise bu fark daha fazla olmalıdır. Böyle yerlerde iç sıcaklığı 24°C ve izafi nemi %59 almak iyi bir tasarım hedefidir. 7Klimadan insanların beklentileri kültür, eğitim ve Qlkelerin insan yapılarına göre değişik olmaktadır. Orneğin; genelde Türk insanının klima anlayışı bir Amerikalı'dan çok daha farklıdır ve aşırıdır. Örneğin; soğuk hava ile duş yapmak Türkiye'de bir çok kişi için ideal soğutmadır. Aynı şekilde kışın ince bir giysi ile dolaşabilecek bir ortam ideal kabul edilir. Halbuki ortam sıcaklığının 1°c artırılması yakıt tüketimini %10 artırır. Bu durum soğutmada da benzer şekilde geçerlidir. 8Yüksek basınçlı havalı sistemlerde, daha önce sözü edildiği gibi kaçaklar çok önemlidir.Kaçak oranları %30 değerlerine ulaşabilir. Bunun için bu sistemlerde mutlaka contalı sızdırmaz kanal kullanılmalıdır. 9V.A.V. sistemlerinde kış işletmesinde kapasite kontrolünün yapılması (iç ortam sıcaklık kontrolü); V.A.V. santralinden sabit sıcaklıkta (16°C mertebesinde) hava üflenir. Ortam sıcaklığı yüke bağlı olarak düştükçe V.A.V kutusu ortalama üflenen havayı kısmaya başlar. Hava miktarı %30 mertebesine kadar kısılır. Bu değerden sonra hava debisi sabit kalır ve ısıtıcı serpantin devreye girerek havayı ısıtmaya başlar. Böylece ısıtma ihtiyacı olduğunda, odaya sabit %30 debisinde sıcak hava üflenir. Ters yöndeki gelişmede; yani ısıtmadan soğutmaya geçişte ise, önce ısıtıcı devreden çıkar, sonra soğuk hava miktarı giderek artırılır. Yaz işletmesinde ise üfleme havası sıcaklığı 4°C'dir. Ortam sıcaklığı hava miktarı azaltılıp-artırılarak kontrol edilir. %30 min. hava debisine ulaşınca, havanın daha fazla kısılması önerilemez. 10V.A.V sistemlerinde basınç sensörü ana besleme kanalı uzunluğunun ortasına yerleştirilmelidir.Sensörfana asla yakın olmamalıdır. 11- V.A.V kutularındaki ısıtıcılar orjinal elektrikli ısıtıcılardır. Bu ısıtıcıların pek çok üstün yanları vardır. Türkiye'deki uygulamada ise elektrikli ısıtıcı yerine sıcak sulu serpantinler kullanılmaktadır. Elektrik enerjisi kullanmanın getirdiği kazanca karşılık; ilave borular, kontroller, servis ihtiyaçları ile daha pahalı ve işletimi zor bir sisteme gidilerek bu ödenmektedir.V.A.V kutularına monte edilecek ısıtıcılar (özellikle büyük çarşıların dükkanlarında) elektrikli tip olmalıdır. Çünkü ısıtma süresi günde bir veya birkaç saati geçmemektedir. Sonuç olarak V.A.V kutularının çıkışlarına sulu tip ısıtıcı monte edilerek orjinal sistem deyim yerinde ise sulandırılmıştır. 12600.000 kcal/h toplam soğutma kapasitesine kadar pistonlu kompresör 600.000-1.200.000 kcal/h toplam soğutma kapasitesi aralığında vidalı kompresör, 1.200.000 kcal/h toplam soğutma kapasitesi üzerinde santrifüj kompresörlü soğutma grupları kullanılması tavsiye edilir. 13- Soğutma grubu adetlerini tayin ederken, cihazların %30 kapasitesinin altında çalışmaması sağlanmalıdır.Soğutma kompresörleri %30 kapasitesinin altında çalıştırıldıklarında sorun yaratmaktadırlar. 14Birden fazla ehiller mevcutsa, sıra kontrol cihazı kullanılmalıdır. Sıra kontrol cihazı gidiş veya dönüş suyu sıcaklığını kontrol edebilir. 15Çok özel bir neden yoksa, 300.000 kcal/h kapasiteye kadar 1 adet soğutma grubu yeterlidir. 16Soğutucu akışkan cinsi seçerken dikkatli olunmalıdır. F-22 gazı kullanan cihazlar 2015 yılına kadar üretilmeye devam edebilecektir. Buna karşılık bu gazın üretimi 2025 yılına kadar devam edecektir. F123 ve 134 gazı kullanan cihazların üretimi 2030 ve bu gazların kendilerinin üretimi 2040 yılına kadar devam edecektir. F11 ve F12 gazları ile çalışan cihazlar üretimden kaldırıldığından, bu tip akışkan kullanan gruplar seçilmemelidir. 17Klima santrali sipariş edilirken, bu cihazların su devresi direnci mutlaka sorulup, öğrenilmelidir. 18Chiller devresi pompaları kuru rotorlu tip olmalıdır. lslak rotorlu tip pompada suya ısı aktarılmaktadır. 19Gücü 15 Kw değerinden büyük olan pompalar değişken devirli (frekans kontrollü) seçildiğinde kendisini makul bir sürede amorti edebilmektedir. 20Ses, titreşim, ömür, bakım avantajları nedeniyle ehiller pompaları 1450 d/d seçilmelidir. 21Aynı şekilde fan devir sayısı seçerken a)gürültü, b)rulman ve cihaz ömrü, c) servis bakım sıklığı dikkate alınmalıdır. 22Fan basıncı hesabında, hava filtresinin direnci, temiz ve tam kirli hallerdeki dirençlerin ortalaması olarak alınmalıdır. 23İki kademeli filtre seçildiğinde, aradaki fark 2 değerinden fazla olmamalıdır. Örneğin; EU2 ve EU4 gibi... 24Taze hava santralleri yaz-kış 22°C sıcaklıkta hava üfleyecek şekilde seçilmelidirler. Öte yandan ise klima santralleri üfleme havası sıcaklığı (özellikle V.A.V sistemlerde) kışın 26°C yazın 14°C olacak şekilde seçilmelidir. Türkiye koşullarında büro planlaması iyi yapılmıyor. Kullanım maksadı değişiyor ve insan sayısı daha fazla olabiliyor. Bu nedenle mutlaka bir emniyet sayısı gözönüne alınmalıdır. 25Klimatize edilen yerler güneş almamalıdır. Güneş kesici panjur veya jaluzi dışarıda olmalıdır. Aksi hal TESİSAT DERGİSİ SAYI 27 � MAYIS-HAZİRAN'97 151 •
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=