Tesisat Dergisi 262.Sayı (Ekim 2017)

Tesisat / Ekim 2017 63 tesisat.com.tr temel özelliklerinin diğer soğutucu akışkanlarla karşılaştırılması görülmektedir. 3. KLİMALAR VE ISI POMPALARI İÇİN NEDEN R32? Alternatif soğutucu akışkan arayışında; akışkanın ozon tüketme potansiyeli (ODP), küresel ısınma potansiyeli (GWP), enerji verimli- liği, güvenlik, ekonomiklik gibi birçok faktör etki eder. Bu faktörleri tam anlamıyla karşılayan mükemmel bir akışkan henüz yoktur. Seçim yaparken bütün bu faktörleri en uygun şekilde karşılayacak, en dengeli seçimi yapmak önemlidir. R-32, HFC grubundan olmasına rağmen günümüzde sıklıkla kullanılan R410A soğutucu akışkanının sahip olduğu küresel ısınma potansiyelinin (GWP) üçte birine sahiptir. Üstelik R-32 tek bileşenli bir soğutucu akışkan olduğundan geri dönüşümü de kolaydır. Genel olarak [1]; R32 Ozon Tabakasına zarar vermez (ODP=0) • R410A’nın GWP değeri 2088 iken R32’nin GWP değeri R410A’nın GWP değerinin yalnızca üçte biridir (R32 GWP=675). Bu yüzden R32, R410A’ya göre daha çevre dostudur. • R32 kullanıldığında daha az soğutucu akışkan kullanımı mümkündür. (yaklaşık %20 daha az) • R410A ile kıyaslandığında R32 daha Yüksek Enerji Verimliliği sağlar. (Örn: 4kW’lık sistemde ort %6 verim artışı) • R32 kullanıldığında R410A’lı bir sisteme göre daha kompakt tasarım mümkündür. (Örn: hacimsel olarak yaklaşık %20 daha az yer kaplar) • R32, R410A’nın bir bileşeni olduğundan R32 tedariğinde herhangi bir problem yoktur. • R32 tek bileşenli bir akışkan olduğu için geri dönüşümü ve yeniden kullanımı kolaydır. 4. GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ F GAZ YÖNETMELİĞİ Soğutucu akışkanlar eğer atmosfere salınırsa küresel ısınmaya etki edebilirler. 2006 yılında Avrupa’da yayınlanan F Gaz Yönet- meliği florlu sera gazlarının özellikle soğutucu akışkan olarak kul- lanılan HFC gazlarının meydana getireceği bu riski en aza indirmek amacıyla yayınlanmıştır [2]. Montaj ve servis firmaları için sertifikasyon sistemi oluşturul- muştur. Sertifikasyon ve 3 kg ve üzeri soğutucu akışkan içeren sistemlere getirilen zorunlu kaçak kontrolü ile birlikte başarılı bir şekilde emisyonlar azaltılmıştır. (Not: Gözden geçirilmiş F gaz yönetmeliği halen kaçak kontrolünü gerektirmektedir fakat sınır değer 5 Ton CO2 eş olarak değişmiştir. Bu da 2.4 kg R410A veya 7.4 kg R32’ye eşdeğerdir.) Avrupa Birliği düşük karbon yol haritası 2050 hedefleri kap- samında Avrupa Birliği ve sektör daha fazlasının yapılabileceğine karar verdiler ve bu yüzden gözden geçirilmiş F gaz yönetmeliği 2015 yılının başında AB’de yürürlüğe girdi [3]. Bu yönetmelik düşük CO2eş sahip soğutucu akışkanlarla çalışan cihaz tasarımını teşvik eder. Başka bir deyişle, düşük GWP değerine sahip soğutucu akışkanla çalışan cihaz veya daha az soğutucu akışkan ile çalışan cihaz, fakat ideal olarak her ikisinde de azalma beklenir. (CO2eş ile tanımlanan “HFC tüketiminin kademeli olarak azaltılması” olarak bilinir). Gözden geçirilen F gaz yönetmeliği sayesinde, AB F Gaz emisyonları 2030 yılına kadar 2/3 oranında azalacaktır (2014 yılına göre). Her türlü uygulama ihtiyacını karşılayan mükemmel bir soğu- tucu akışkan mevcut değildir. Bu da, soğutucu akışkan seçiminde sadece düşük GWP değerine sahip bir akışkan seçmek ve akışkan miktarının azaltılması değil bunların yanında enerji verimliliği, güvenlik, ekonomiklik gibi parametrelerin de önem kazandığı anlamına gelir. Örneğin düşük GWP değerine sahip fakat enerji verimliliği düşük olan bir soğutucu akışkan seçmek iyi bir seçim olmayacaktır çünkü bu cihazın toplam küresel ısınma etkisine ters yönde etki yapacaktır. Yeni F gaz Yönetmeliği 2025 yılı itibariyle 3kg’dan daha az soğutucu akışkan içeren tekli split klimalarda GWP değeri 750’den büyük olan soğutucu akışkanların kullanımı yasak- lamaktadır. R32 bu yasaktan etkilenmemektedir. (R32 GWP: 675) Bu yüzden sektör R32 gibi düşük GWP değerine sahip soğutucu akışkanlara ne kadar erken geçerse HFC emisyonlarının çevresel etkisi o kadar kısa zamanda azaltılabilir. 5. KİGALİ ANLAŞMASI (KÜRESEL HFC KADEMELİ AZALTMA PROGRAMI) 15 Ekim 2016 tarihinde, Montreal Protokolü Tarafları küresel iklim değişikliğini önemli ölçüde azaltacak tarihi bir anlaşmaya varmışlardır. Dünya çapında yaklaşık 200 ülkenin katıldığı Kigali, Ruanda’da gerçekleşen 28. Taraflar Toplantısı’nda yapılan bu anlaşma Montreal Protokolü kapsamında HFC’lerin* (hidrofloro- karbonlar) küresel tüketiminin (CO2 eşdeğeri cinsinden) kademeli olarak azaltılmasını amaçlamaktadır. Yapılan bu anlaşma, geçtiğimiz dönemde, küresel ortalama sıcaklık artışını 2˚C’nin altında tutmayı hedefleyen Paris’te yapılan COP 21 iklim anlaşmasını HFC gazları üzerine odaklanarak destekler niteliktedir. Şekil 1. Avrupa Birliği F Gaz emisyonlarını azaltma hedefleri Tablo 1. R-32 Soğutucu Akışkanının Özellikleri