Ülkemizde özellikle son yıllarda gelişen klima sektöründe yaşanmakta olan sorunların tespiti ve bu sorunların çözümüne yönelik önerilerin değerlendirilmesi amacıyla, bu sektörde faaliyette bulunan firmaların görüşleri sorulmuştur. Dergimize gönderilen bu görüş ve değerlendirmeler aşağıda sunulmaktadır. Önder ŞAHİN ALARKO Ülkemizin son onbeş yılına farklı bir gözlükle bakarsak şöyle bir tespit belkide yanlış olmaz: ünce zorlanan bir ekonomi yaklaşık 2 milyar $ ihracat 12 milyar$ ithalat, fert başına 1200 $ milli gelir. ithalat zor, döviz sıkıntısı var ve gerçek değerinin çok üstünde, yerli imalatçılar ve ihracatçılar için iyi bir zaman. Derken turizm ve telekomünikasyon alanında yatırım seferberliği, (borç da olsa) döviz bolluğu ve gerçek değerinin altına düşüşü sonucu hem ithalat patlaması, hem klima pazarında bir ani büyüme, ayrıca pazarın ithal malın tadını tanıması nedeniyle yerli imalatçılarda sıkıntı ve değişen hallere uyum çabası! Gereksinimlere, değişikliklere paralel ürünlerin gelişmesi 90'1ı yılların başında, fert başına 2000 doları aşan milli gelir, konfor anlayışındaki değişiklikler; 40 yıl önce buzdolabının, mutfağımızı ve yaşamımızı değiştirdiği gibi bu kez klimanın günlük hayatımıza kaynaşıvermesi. Gümrük Birliği, Avrupalılaşma sürecinin hızlanması, Tüketici Koruma Yasaları ve alışılmadık yeni zorun lulukları ... Bu sürecin herhangi bir anında tanımlayacağımız "kalite" aynı mıdır? Yukarıda özeti sıkıştırıl mış süreç, aynı zamanda Klima Tesisatçılarının, imalatçılarının da değişim süreci olarak ifade edilebilir. Bugün olmamakla birlikte yarın gruplar, santraller, fan coil'ler için bile birtakım tanımlamalar-standartlar bu sürecin eksenine yön verecektir. Zira, teknolojik gelişmelerin yaygın olmadığı zamanlarda üstünlük "üretim gücü" sahiplerinde idi. 1970 sonrası uzay ça l ışmalarının yan ürünleri gündelik teknolojiye yansımaya başlayıp, büyük petrol krizinden alınan dersler ve iletişimdeki gelişmelerle bu teknoloji yaygınlaşınca "düşük fiyat" pazardan büyük paylar almağa başladı. Ucuz ve bol ürünlere doyan pazarlar ise 80 sonrası daha nitelikli ürünler talep eder oldular. Bu batıda başladı ama globalleşme ile kısa sürede dünyaya yayılacak. Rekabetteki üstünlük "üretim gücünden" "nitelikli ürünlere" ve dahası müşteriye ulaşım hızına bağlandı. Sektorunun Mevcut Durumu ve Sorunları Bedii KORUN FORM Klima tesisatlarının kalitesi yanlız tesisatın yapılmasında sağlanmaz. Kalite, taahhüt öncesi yapılacak çalışm~lar ile de çok ilgilidir. 1- ihalelerin klima tesisat müteahhitlerine direkt yapılması 2- İşin durumuna uygun Firma seçilmesi 3- Projelerin noksansız hazırlanması 4- İhale evrakının standart ve kalite kontrollarını kapsaması 5- Müşavir firma ve kontrol sisteminin oluşturulması önemli aşamalard ı r. İş ilerleme programı, işgücü programı, para akış programı ve malzeme temin programında çok iyi uyum olması gerekmektedir. Bunların biri veya birkaçı aksadığı takdirde işin istenilen zamanda ve maliyette hatta kalitede bitmesi zorlaşır. İşin yapımında yükleniciyi etkileyen hususlar; 1- Proje eksikleri ve değişmeleri: Projeler mümkün olduğu kadar kesin olarak Yükleniciye verilmeli ve işin montajı müddetince proje değişiklikleri az olma l ıdır. 2- Malzeme ve cihaz seçiminde müşavir ve kontrolluğun belli firmalar üzerinde ısrar etmesi, yüklenicinin pazarlık gücünü kırmakta, ödeme avantajlarını ve zamanında teslim imkanlarını zayıflatmaktadır. Şartnamedeki standart ve kapasiteyi sağlayan malzeme temin edilebildiği takdirde yüklenici serbest bırakılmal ıdır. 3- Fiyatlar; ülkemizde yüksek enflasyon karşısında fiyatlar teklif tarihi ile mukavele tarihi arasında güncelliğini kaybetmektedir. 4- Kontrolluk; kontrol teşkilatının bilgili ve tecrübeli olması ve işin kalitesinde taviz vermemesi yüklenici açısından büyük avantajdır. 5- Standartlar, ülkemizde klima tesisatı montaj standartları henüz tesbit edilmemiştir. Genellikle Bayındırlık Bakanlığı şartnameleri refere edilmektedir. Gelişen teknik karşısında bu şartnameler yetersiz kalmaktadır. __________________ TESİSAT DERGİSİ SAYI 1S _________________ l~ . DCAK-ŞUBAT'97 , 159 '
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=