Tesisat Dergisi 250. Sayı (Ekim 2016)

MAKALE 92 Tesisat Dergisi Sayı 250 - Ekim 2016 • Bumetot uygulandŦŒŦnda belli bir depolama yüksek- liŒi deŒeri aƔŦldŦŒŦnda raf arasŦ sprinkler kullanŦlmasŦ zorunludur. • Raf arasŦ sprinkler gerekiyorsa kullanŦlacak raf arasŦ sprinkler sayŦsŦ depolama cinsine göre belirlenir. • Raf arasŦnda açŦlacak sprinkler baƔlŦŒŦ sayŦsŦ 5 ila 14 arasŦnda deŒiƔirken, çŦkŦƔ basŦncŦ en az 1 bar olma- lŦdŦr. yerleƔimi ve çaƨengelleri gibi bazŦ zorunlu kurallar vardŦr. Bu zorunlukurallarauyulmamasŦ durumunda sprinklerin aƨm karakterisƟŒi bozulabilmekte ve yangŦn anŦndaki performansŦnŦ olumsuz etkileyerek söndürme iƔleminin gerçekleƔmemesine neden olmaktadŦr. FMGlobal’in yapƨŒŦ tamölçekli yangŦn testlerine göre standartlara uygun Ɣekilde yerleƔƟrilmiƔ olmasŦ kadŦy- la 1 ile 4 sprinklerin devreye girmesi sonucu yangŦn tam olarak söndürülebilmektedir. YangŦn geliƔimi test koƔullarŦna paralel bir düzen içinde olmamaktadŦr. Bu sebeple FM Global yangŦn anŦnda 12 sprinklerin dev- reye girerek yangŦnŦ söndüreceŒini öngören bir dizayn standardŦ geƟrmiƔƟr. ESFR sprinklerin montajŦnda uy- gulanmasŦ gereken; tavan eŒimi, çaƨ konstrüksiyonu, montaj yerleƔimi ve çaƨ engelleri gibi bazŦ zorunlu kurallar vardŦr. ESFR sprinkler her türlü depo uygula- masŦnda kullanŦlabilir ancak deponun durumu sistem dizayn aƔamasŦnda çok iyi incelenmelidir. ESFR sprink- lerin avantajŦ ise raŇŦ depolarda bina ve depolama yüksekliŒine baŒlŦ olarak in-rack ve intermediate–level sprinkler kullanŦlmaksŦzŦn koruma saŒlanabilmesidir. In-rack sprinkler kullanŦlmadŦŒŦnda iƔveren açŦsŦndan maliyetlerde (raf ve bina kullanŦmŦ açŦsŦndan) büyük avantajlar saŒlar. Bu avantajlar; raŇŦ depolarŦn yerinin deŒiƔmesi veya taƔŦnmasŦ ilemallarŦn yerinin deŒiƔmesi esnasŦnda sprinkler borulamasŦ ve sistem tasarŦmŦnda herhangi bir deŒiƔikliŒe gerek kalmamaktadŦr. AyrŦca depo alanlarŦnda çalŦƔan forkliŌ operatörlerinin sebep olacaŒŦ herhangi bir kazaya (sprinkler kŦrŦlmasŦ veya boruya çarpmasŦ) mahal vermesini engeller. ESFR sprinkler kullanŦlarak yŦŒŦn Ɣeklinde, paletli ve sabit raŇŦ depolama yapŦlan alanlarda koruma yapabiliriz. AyrŦca ESFR sprinkler kullanŦldŦŒŦnda yangŦn dolabŦ/ hidrant debisi 946 lt/dk ve yangŦn suyu besleme süresi 1 saat yeterli olmaktadŦr. Bu ön koƔullarŦn hepsi bir araya gelirse, bina sahibi düƔük maliyeƩe daha üstün yangŦn korumaya sahip olacakƨr. ESFR Sprinkler KullanŦm Limitleri: • ESFR sprinkler sedece Ŧslak borulu sistemlerde kul- lanŦlŦr. • EŒimin %16,7’yi geçƟŒi çaƨlarda kullanŦlamaz (Her 12 m’de 2 m yükseklik). • KapalŦ raf plakalarŦnŦn kullanŦldŦŒŦ ve/veya üstü açŦk konteynerlarŦn bulunduŒu raŇŦ depolama düzeninde kullanŦlmaz. • YanŦcŦ engelli çaƨda kullanŦlmaz. b) CMSA (Control Mode SpeciĮc ApplicaƟon- Kontrol Mod Özel Uygulama) Bu yöntemde CMSA Ɵp sprinkler baƔlŦŒŦ kullanŦlmak- tadŦr. Bu metot yeni uygulanmaya baƔlayan bir metot olup, tavan yüksekliŒi 12,1 m’ye kadar olan binalarda kullanŦlabilir. (maksimumdepolama yüksekliŒi 10,6m) c) ESFR (Early Suppression Fast Response-Erken Sön- dürme SaŒlayan HŦzlŦ Tepkili Sprinkler) 1980’lerin sonunda, Factory Mutual Sigorta ƔirkeƟnin çalŦƔmalarŦ sonucunda yangŦnlarŦn basƨrŦlmasŦ için özel dizayn edilen ESFR sprinkler geliƔƟrilmiƔƟr. Yüksek depo alanlarŦnda yangŦnŦ basƨrmak ve özel uygulama gerektiren yerlerde kullanmak için geliƔtirilmiƔ ilk sprinklerdir. ESFR sprinkler söndürme özellikli sprink- lerdir ve K14, K17, K22 ve K25 olmak üzere dört farklŦ K faktörüne sahip ESFR sprinkler mevcuƩur. KullanŦlacak olan bu sprinkler Ɵpini çaƨ ve depolama yükseklikleri belirler. ESFR sprinkler yangŦnŦ basƨrmaya yönelik homojen ve güçlü su daŒŦlŦmŦ ile hŦzlŦ Ɣekilde su akŦƔŦ saŒlar. ESFR sprinkler deŇektörü iri su damlacŦklarŦ üreƟr ve yangŦn sŦrasŦnda erken devreye girerek, iri damlacŦklarŦ sayesinde sŦra yangŦnlarŦn basƨrŦlmasŦnda etkilidir. Tüm dizayn ve montaj kriterlerinin tam olarak yerine geƟ- rilmesi halinde, depo ve depolama alanlarŦnda ESFR sprinkler diŒer sprinklerler ile karƔŦlaƔƨrŦldŦŒŦnda çok daha etkilidir. ESFR sprinklerinmontajŦnda uygulanma- sŦ gereken; tavan eŒimi, çaƨ konstrüksiyonu, montaj