Şirin COŞAR REHAU Polimeri Kimya San. A.Ş. Yer yüzündeki mevcut hammadde stoklarının ve kullanılabi lir enerji rezervlerinin sonsuz olmadığını günden güne daha iyi anlamaktayız. Öyleyse daha tutumlu olmamız yalnızca gelecek nesillere karşı olan sorumluluğumuz olmamalıdır. Bundan dolayıdır ki paslanma ve aşınma neticesi meydana gelen malzeme ve enerji kayıplarını doğal olarak kabul edemeyiz. Alman Allianz sigortasının bu alanda yapmış olduğu detaylı bir araştırma sonucu ortaya çıkan istatistik içinde borudan dolayı meydana gelen hasar payı % 50 olarak tespit edilmiştir. Yani hasar ve arızaların yarısı (metal) borudaki korozyondan kaynaklanmaktadır. Şüphesiz polimer malzeme ürünü boru ların tesisat sisteminin korozyona karşı dayanıklı olmasındaki payı büyüktür, fakat fonksiyonel açıdan güvenilir bir bağlantı tekniği ile de sistemin tamamlanması gerekir. Örneğin; RAU-VPE'den mamul yüksek yoğunlukta poliet ilen esaslı peroksidle çapraz bağlanmış Rehau (PE-Xa) borularının HiS 311 geçme manşon bağlantı tekniği ile çinko çözünürlülüğü olmayan korozyona karşı dayanıklı fıttings malzemelerle yapıldığı gibi. Gelecekte de bu tür problemlerin azalmayacağını varsayarsak, tasarı mcı ve planlamacıların doğru malzeme seçimlerini itina ile yapmaları gerekmektedir. Bu konuda dikkat edilmesi gereken en önemli kriterler ve beklentilerden bazıları şunlardır. - Hijyenik açıdan nötr olması ve toksikolojik olarak hiç bir sakınca içermemesi. -Sessiz çalışan bir tesisat ve en az 50 yıl çalışabilir durumda olabilecek bir sistem. - Boru malzemesi ile uyumlu korozyona karşı dayanıklı, güvenli ve montaj kolaylığı sağlayan bir bağlantı tekniği. - Yüksek sıcakl ıkta uzun süreli iç basınca mukavemet göstermesi ( + 110 °C). - Korozyona, şok dirence ve gerilmeye bağlı çat laklara dayanıklı olması. - Elbette uluslararası tanınmış (DVGW, DiN, ISO) muayene sertifika ve referanslarına sahip olması. Oğuz KOCABALKAN SÖĞÜT Plastik ve Kalıp Sanayi ve Ticaret A.Ş. Polypropylene Random Copolymer (PPRC)'den üretilen SPK boruları sıhhi tesisat, kalorifer ve benzeri tüm ısıtma sistemlerinde güvenle kullanılmasının yanında Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı hammaddeden üretildiği için içme suyu vb. tesislerde de kullanı lmaktadır.Soğuk su için 20 bar, sıcak su için ise (95 °C için) 5,5 bar basınç altında kullanılabilir. Kimyasal dayanımı yüksek olduğundan birçok aside dayanıklıdır. Dolayısıyla paslanma ve çürüme söz konusu değildir. Kullandığımız hammadde tip ve özellikleri itibariyle Petkim'de üretilmed iği için ithal edilmektedir. Dolayısıyla bu çok önemli girdi maliyeti dövize endeksli olmaktad ı r. Piyasada sahte mal olarak adland ı rı lan PPRC d ışındaki hammaddeyle üretilen mamuller hammaddenin ucuz olması sebebiyle düşük fiyatla ve PPRC'den mamul gibi gösterilerek satılmaktadır. Yüzeysel kontrolle anlaşılamayan bu farklı hammaddeden mamul borular haksız rekabete yol açmaktad ı r. Bu borula rın uygulamaya ait sorunlarında tesisatçılarım ıza büyük görevler düştüğü inancındayız. Boruların taşınması ve depolanmasından itibaren borular dikkatli bir şekilde kullanılmalıdır. ısıtıcı makinanın ısısının istenen sıcaklığı (260°C) yansıtmaması , pafta yüzeylerinin bozuk ve ölçümünün standard dışı olması bu borula rın birleşti rme kalitesini son derece olumsuz yönde etkilemektedir. Makinanın (kaynak noktası) belirli sürelerle sıcaklık kalibresinin yaptırılması gerekir. Ayrıca alüminyum takviyeli boruların dış yüzeylerinin dikkatli soyulması çap ölçüsü ve dolayısıyla kaynak edilme kabiliyetiyle yakından ilgilidir. Tesisatçılarımızın bu konulara karşı hassas davranacağını umuyoruz. Sinan B. KARACAN BORUSAN (Pazarlama Müdürü) Polipropilen Tip 3 (PPRC) Boru ve Fitting Sistemleri Genel Durumu ve Sorunları Türkiye'de ilk defa 1988 yılında Alman aquatherm firmasının ithal etmesiyle pazara giren polipropilen random kopolimer (Tip 3) adı verilen, yüksek ısıya dayanımlı, kimyasal maddelere karşı direnci yüksek bir plastik türevinin ekstrüzyon ve enjeksiyon kalıplarına dökümüyle elde dilen boru ve fittingler Türk toplumu tarafından kullanılırken tereddütlere sebep olmuşsa da montajdaki kolaylığı ve zaman tasarrufu sayesinde kısa sürede rengi ve genel kimyası nedeniyle Mavi boru, Gri boru, Beyaz boru, ya da kısaca plastik boru olarak yaygınlaştı. Ağır sanayiye göre oldukça düşük sabit yatırım gerektiren polypropilen boru imalatı, farklı kalite anlayışına sahip pek çok üreticinin varlığını çeşitli yollarla sürdürdüğü bir piyasanın oluşmasına sebebiyet verdi. Son araştırmalara göre sektörde polipropilen boru ve fıtting imalatı yapan yaklaşık 80 yerli firma vardır. - - - ------------- --TESİSAT DERGİSİ SAYI 25 .:-:-:=-- -- - - -- - -- - - -- ; -:· · .·]. OCAK- Ş UBA T'9 7 \ 172 ~ --~....,.. .. j
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=