UYGULAMA ■ ISITMA TESISATLARINDA YAŞANAN SORUNLAR, ■■ ■ PROJE ve UYGULAMA AŞAMASI ONLEMLERI Yapıların ısıtma tesisatlarının projelendirilmesi ve u ygu lam as ı , oldukça özenli çalışma gerektiren bir konudur. ısıtma tesisatlarının projelendirilmesinde ve tesisatın yapıdaki uygulaması esnasında yapılan basit hatalar; işletme esnasında, çözüm olanağı bulunmayan büyük sorunların doğmasına neden olur. Katların homojen ve gerektiği gibi ısınmaması, gereğinden fazla yakıt tüketimi , gürültülü çalışma, yapıda ortaya çıkan görünüm bozuklukları , tamamen yanlış projelendirme ve uygulama sonucunda ortaya çıkan sorunlardır. Merkezi ve bölge ısıtma sistemlerinde ortaya çıkan bu tür sorunlar nedeniyle, son yıllarda kat ısıtması (kat kalorifer) uygulamasının yaygınlaştığı görülmektedir. Kat ısıtması sistemi kullanıcıları da zaman zaman, yeterinca ısınamama ve gürültülü çalışma gibi yakınmalarda bulunmaktadırlar. Bu durumlar da yine yanlış projelendirme nedeniyle yaşanmaktadır. Merkezi ve bölgesel ısıtma sistemlerine göre daha bağımsız olan kat ısıtması sistemi; genellikle, ısıtma tesisatı hesap esaslarını bilmeyen ısıtma tesisatı malzemesi satıcı larının önerileri doğru it usun da uygulanmaktadır. Uygulama yapılan katın alt ve üst katlarının ısıtma durumu hiç gözönüne alınmamakta (genellikle kısmen sobalı mahallerdir) ve dolayısıyla gerekenden az kapasiteli radyatör grupları döşenmektedir. Borular için herhangi bir hesap yapılmaması ve ticari kaygılar nedeniyle gereğinden küçük çaplı döşenen borularda ve yüksek dirençli panel radyatörlerde gürültülü akış ortaya çıkmaktadır. Uygulaması basit gibi görünen kat ısıtması sistemlerinin; mutlak surette uzman bir tesisat mühendisinin önerileri doğrultusunda yap ılması gerekmektedir. ısıtma tesisatının gerektiği gibi çalışabilmesi için; projelendirme aşamasında, yapının mimari projesi çok iyi okunmalıdır. Yapı bileşenlerinde kullanılan yapı malzemelerinin açık bir şekilde bilinmesi, yüzey alanların ı n dikkatlice hesaplanması ve ısı geçirme katsayılarının bu temele göre hesaplanması gerekir. Düşey kolonların geçeceği yerler titiz bir şekilde belirlenmeli ve zorunluluk ol madıkça, kolonlar yatay projelendirilmemelidir. Dağıtımın olabildiği kadar az sayıda kolon ile yapılmasına özen gösterilmelidir. Biraz daha pahalıya mal olmasına rağmen, dengeli bir çözüm olması nedeniyle; üstten dağıtma alttan toplama sistemi tercih edilmelidir. Çatı arasına kesinlikle yalıtım uygulanmalı ve ısı kaybı hesapları buna göre yapılmalıdır. Kazan dairesinden ve bodrumdan geçen boruların yalıtımı ciddi bir şekilqe yapılmalıdır. Bu tür yalıtımların yetersiz olması nedeniyle , bazı binalarda ısınamama sorunu ve gereğinden fazla yakıt harcama sorunu yaşanmaktadı r. Tesisat mühendisi tarafından; yalıtım uygulamasının kısa sürede kendisini amorti edeceği ve kısa vadede yalıtımsız duruma göre çok daha karlı olacağı konusunda bina sahibi kesinlikle ikna edilmelidir. Yalıtım uygulaması durumunda, yapının bulunduğu yerdeki veriler (yalıtım ve yakıt fiyatı, dış ortam sıcaklığı vb.) esas alınarak, optimum yalıtım kalınlığı hesaplanmalı ve uygulama bu değere göre yapılmalıdır. Yalıtım uygulamasında detaylara ve seçilen malzemelere çok dikkat edilmelidir. Malzeme özelliğini uzun süre koruyan, yoğuşma ve böcek sak ınc asın ı gideren eklemeler yapılmalıdır. Türk standartlarına göre ısı kaybı hesabı yapıldığında, ısıtma tesisatı, genellikle yapının gereksinimi olan ısıdan daha fazla ısı gücüne göre kurulmaktadır. Bu yüzden sıcak sulu ısıtma tesisatları 90/ 70 olarak değil , daha düşük sıcaklıklarda çalışmaktadır. Bu durumda, kullanılan kazanların da düşük sıcaklıkta çalışmaya uygun olması, yoğuşmaya, korozyona ve verim 6 Prof. Dr. Burhan ÇUHADAROĞLU düşüklüğüne neden olmaması gerekir [1]. Kazan seçiminde kesinlikle TSE güvencesi aranmalıdır. Uygun şekilde projelendirilmemiş kazanlarda sorunlar ortaya çıkmakta ve kazan brülör uyuşmazlığı yaşanmaktadır. Kazan seçiminde; kazana ilişkin gerekli olan bütün verilerin kazan kataloğunda bulunmasına dikkat edilmelidir. Kesinlikle kalite ön plana çıkarılmalıdır. Kalorifer tesisatının tüm montajı bittikten sonra, sistem su ile tamamen dold urularak basınç testi yapı lmalı ve sızd ırmazlığın olup olmadığına çok dikkatli bir şekilde bakılmalıdır. Kazan yakı larak , rejim haline geldiğinde tesisatın ısı balansı gerçekleştirilmelidir. Düşey gidiş kolonlarının en alt ve en üst kısımlarına , düşey dönüş kolonlarının da en alt kısımlarına monte edilen kosva vanalar, debi ayarı ve düşey kolonlarda onarım ve bakım açısından önemlidir. Sıvı ve doğal gaz yakıtlı kazanların brülörleri, deneyimli yetkili brülörcüler tarafından ayarlanmalıdır. Bu ayar esnasında, baca gazı emisyon ölçümü yapılarak uygun hava yakıt karışımı belirlenmelidir. Kesinlikle duman rengine göre karar verilmemelidir. Günümüzde geliştirilmiş olan baca gazı emisyon cihazları ile en uygun yanma koşul l arı kolayca beli rlenebil mekted ir. Tesisatın işletmeye alınması esnasında tesisatın ~avasının alınması da önemlidir [2]. işletme esnasında kömürlü kazanların duman boruları haftada 2 kere, sıvı yakıtlı kazanların duman boruları 1 kere temizlenmelidir. Bu işlemlerin yapılmaması nedeniyle kazan çekişle ri düşmekte ve ısınma problemleri ortaya çıkmaktad ır. Kazanda gidiş ve dönüş hattı üzerindeki vanalar işletme esnasınd a daima açık tutulmalıdır. Bunların kapalı tutulması veya yanlışlıkla kapatılması durumunda, kazan patlama tehlikesi doğabilir. Elektrik kesilmesi durumunda kömürlü kazanların by-pass hattının açılması şarttır. Sirkülasyon pompaları bir ay biri,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=