Tesisat Dergisi 243. Sayı (Mart 2016)

88 Tesisat Dergisi Sayı 243 - Mart 2016 MAKALE TS EN 13501-1 standard nda göre, bir cephe sistemi- nin A2 – s1,d0 s n nda olabilmesi için TS EN 13823’e [4] göre sistem bir bütün olarak yang n tes ne tabi tutulmakta, TS EN ISO 1716’ya [5] göre de sistemin tüm bile enlerinin kalori k potansiyelleri MJ/m² veya MJ/kg cinsinden tespit edilmektedir. “SBI Tes ” olarak adland r lan TS EN 13823 tes nde, cephe sistemi 2,25 m²büyüklü ündeki bir alana uygulanmakta ve 20 daki- ka boyunca toplamda yakla k 30 kW’l k alev kayna na maruz kalmaktad r [4]. SBI tes nin, bu boyutlar ve bu yang n yükü ile çok katmanl kompozit sistemlerin yang na tepki özelli ini olabildi ince gerçekçi olarak tespit edebilmek için yeterli bir test metodu oldu u söylenemez. Bu ba lamda SBI tes nin çok katmanl kompozit malzemelerden ziyade, tek katmandan olu an yüzey kaplama malzemelerinin yang na tepki performans n belirlemek için daha uygun bir yöntem oldu u yönünde yorumlar vard r [6]. Çok katmanl cephe sistemlerinin, (d cephe s yal m sistemleri buna dahil) do ru yang na tepki performans büyük ölçekli testler ile ölçümlenebilmektedir. Bunun ba l ca sebepleri, büyük çapl testlerde; (1) cephe sisteminin gerçek veya gerçe in birkaç fak- törü mertebesinde ölçeklendi i yang n yüklerine maruz kalmas , (2) cephe sisteminin gerçekçi boyutlarda do ru bir e- kilde, detaylar ile beraber uygulan p test edilmesi, (3) cephe sistemin test esnas nda mekanik bütünlü- ünün, stabilitesinin, yanan ve dökülen parçalar n varl n n tespit edilebilmesi, (4) cephe sisteminin yang na dayan m na tasar msal pasif çözümlerin (yang n bariyeri gibi) etkisinin tespit edilmesi, olarak özetlenebilir. TS EN 13501-1 standard nda göre belirlenmi yang n s n ar n n ve SBI tes nin yetersizli i, literatür çal - malar nda aç kça belir lmi r [6,7,8]. Bu ih yaç do - rultusunda çe itli Avrupa ülkelerinin standardizasyon kurumlar tara ndan, cephe sistemlerinin yang na kar tepkisini gerçekçi ko ullar al nda belirlemek amac test standartlar [9,10,11,12,13] haz rlanm r. Avrupa ülkeleri tara ndan münferit olarak yürütülen bu standardizasyon çal malar na ek olarak, Avrupa Teknik Onay Kurulu u (EOTA) tara ndan, tüm Avru- pa’da geçerli olacak bir standart [14] için çal malar devam etmektedir. D cephe s yal m sistemlerinin büyük çapl testler ile yang na tepki performans n n belirlenmesi yönünde yap lan tüm bu standardizasyon çal malar dikkate al narak, Türkiye’de üre len B – s1, d0 ve A2 – s1,d0 s n ndaki s yal m sistemlerinin yang na tepki per- formanslar DIN 4102-20 ve ÖNORM3800-5 standart- lar referans al narak test edilmi r. 2. Deneyler Dört p d cephe s yal msisteminin büyük çapl yan- g n tes DIN 4102-20 ve ÖNORM 3800-5 standartlar referans al narak yap lm r [15]. Test edilen sistemler, u amaçlar çerçevesinde olu turulmu tur: (1) TS 825’e göre Türkiye ortalamas n temsil eden kal nl kta s yal m malzemesi içeren B – s1, d0 ve A2 – s1,d0 s n sistemlerin yang na tepki per- formanslar n kar la r lmas , (2) Yang n bariyeri içeren B – s1, d0 sistemin yang na tepki performans n n gözlemlenmesi, (3) TS 825’in gerek rdi inden daha yüksek bir kal n- l kta s yal m malzemesi içeren B – s1, d0 s n sistemin yang n bariyeri içermeden yang na tep- kisinin gözlemlenmesi. Bu amaçlar do rultusunda uygulamas yap lan d cephe s yal m sistemlerin bile enlerine ait bilgiler Tablo 1 ’de verilmi r. Yukar da belir len 2. amaç do rultusunda, 3 no’lu sistemde 12 cm kal nl nda s yal t m malzemesi kullan lm r. 12 cm kal nl k, TS 825’i sa lamak için gere inden fazla bir kal nl k r, ancak TS 825’in s n r ko ullar tan mlayan bir standart olmas i bar ile TS 825’e göre 12 cm’den dü ük kal nl klar n n kullan m gereken binalarda 12 cm ve daha yüksek kal nl klar n kullan m n engelleyen bir durumyoktur. Alman Is Yal - mSistemleri Derne i’nin yay nlad k lavuzda [17] A2 – s1, d0 s n nda olmayan s yal m sistemlerinin, 10 cm’den yüksek kal nl kta s yal mmalzemesi içermesi